- 14ο ΣΥΝΕΔΡΕΙΟ Π.Ο.Ε.Μ.Δ.Υ.Δ.Α.Σ
Είναι γνωστό ότι στα Ελληνικά Ψυχιατρεία ανεξαρτήτως μοντέλου υπηρεσιών ψυχικής υγείας, εφαρμόζονται (με την εξαίρεση μιας μικρής μειοψηφίας υπηρεσιών) μέθοδοι μηχανικής καθήλωσης και απομόνωσης για την αντιμετώπιση περιστάσεων «επιθετικής / επικίνδυνης» συμπεριφοράς, αλλά, πολύ συχνά και για τον έλεγχο συμπεριφορών ασθενών που δεν παρουσιάζουν καμιά «επικινδυνότητα».
Οι μέθοδοι αυτές συνιστούν κατάχρηση και παραβίαση στοιχειωδών ατομικών ελευθεριών και δικαιωμάτων των ασθενών.
Εκφράζουν την αναπαραγωγή των μεθόδων του εγκλεισμού και της ιδρυματικής βίας, που διαχέονται εκτός ψυχιατρείου μέσα στις υπηρεσίες που υποτίθεται ότι θα το υποκαθιστούσαν.
Διαιωνίζουν τις πρακτικές της φύλαξης και της στέρησης της ελευθερίας στο όνομα της προστασίας και της θεραπείας.
Αντιστρατεύονται πλήρως την έννοια και την πρακτική της Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης (ΨΚΑ), στο βαθμό που το σύστημα των υπηρεσιών ψυχικής υγείας εξακολουθεί να λειτουργεί με αυτές τις μεθόδους, μετατρέπονται σε απλό περιτύλιγμα της διαιώνισης του παλιού σκληρού ιδρυματισμού.
Η εφαρμογή «πρωτοκόλλων», που υποτίθεται ότι συνιστούν «εξορθολογισμό» στη χρήση των πρακτικών αυτών, ενάντια στην καταχρηστική εφαρμογή τους, καταλήγουν συχνά να λειτουργούν ως άλλοθι για την ανεμπόδιστη χρήση τους.
Γι’ αυτό, καλούμε την ελληνική πολιτεία του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας να πάρει ανοιχτή και δημόσια θέση ενάντια στην εφαρμογή της μηχανικής καθήλωσης και της απομόνωσης, παντού, σε κάθε χώρο και κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, για την άμεση κατάργησή τους, τον χαρακτηρισμό τους ως μεθόδων κατάφωρα αντιθεραπευτικών και καταχρηστικών των δικαιωμάτων των ασθενών και ως εκ τούτου ως ποινικού αδικήματος, που θα τελεί όποιος τις χρησιμοποιεί.
Και παράλληλα να διεκδικήσει όλους εκείνους τους αναγκαίους όρους (ποσοτικούς και ποιοτικούς), που έχουν ανάγκη οι υπηρεσίες ψυχικής υγείας για μια διαφορετική προσέγγιση στο πρόβλημα του ψυχικού πόνου και στις ανάγκες που αυτός εκφράζει, η οποία θα εκφράζει και θα αναδεικνύει τις πραγματικές αξίες και αρχές της ΨΚΑ ως άρνηση και ξεπέρασμα των πρακτικών του εγκλεισμού και της ιδρυματικής βίας.
Είναι ντροπή για την όποια κοινωνική οργάνωση επικαλείται τον όποιο «πολιτισμό» και την όποια «δημοκρατία» και ταυτόχρονα απόλυτη διάψευση του ισχυρισμού για «πολιτισμό» και «δημοκρατία», η επιβολή (ή, έστω, η ανοχή) μιας θεραπευτικής και πολιτικής αντιμετώπισης του ψυχικού πόνου, αφενός με τον εγκλεισμό (με την πληθώρα των αναγκαστικών νοσηλειών, που εκτελεί η αστυνομία, τις μηχανικές καθηλώσεις, τις απομονώσεις, τις κλειδωμένες πόρτες κ.ο.κ.) και αφετέρου με τον κοινωνικό εξοστρακισμό των ψυχικά πασχόντων και των οικογενειών τους (χωρίς εργασία, αξιοπρεπές εισόδημα, στήριξη στην άσκηση κοινωνικών ρόλων κ.ο.κ.).
Αντί για σεβασμό στο πρόσωπο του ψυχικά πάσχοντος
του και υλική (όχι στα λόγια) στήριξη στην άσκησή τους, η επίσημη «πολιτική» για την ψυχική υγεία (στο βαθμό που υπάρχει) διακρίνεται από την μετατροπή της σε εμπόρευμα, σε βορά ιδιωτικών συμφερόντων, με τις μονάδες ψυχικής υγείας να βουλιάζουν κάτω από τεράστια ελλείμματα – μια κατάσταση απελπιστικά ασφυκτική για τους ψυχικά πάσχοντες, τις οικογένειές τους και για τους λειτουργούς.
Αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο.
Ζητάμε:
Διασφάλιση της δημόσιας, ίσης και δωρεάν παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας, υψηλού ποιοτικού επιπέδου.
Δίκτυο κοινοτικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας, ολοκληρωμένων και προσιτών στους ασθενείς και στις οικογένειες, με δυνατότητα παροχής κατ’ οίκον φροντίδας και με στόχο την πρόληψη, την έγκαιρη παρέμβαση και τη θεραπευτική συνέχεια. Διασφάλιση των προϋποθέσεων για ουσιαστική «ακρόαση», πρόληψη και αποκατάσταση των πολύπλοκων προβλημάτων ψυχικής υγείας των μεταναστών.
Εξασφάλιση του δικαιώματος στην ολοκληρωμένη ανάληψη της φροντίδας. Μπορούμε και πρέπει να θεραπεύσουμε (ή να δεχόμαστε θεραπεία), χωρίς εγκατάλειψη, από τη μία, και χωρίς εκμηδένιση του προσώπου, από την άλλη.
Λήψη μέτρων για τη δραστική μείωση των αναγκαστικών νοσηλειών, οι οποίες θα πρέπει να είναι, πρωτίστως, στην αρμοδιότητα των υγειονομικών υπηρεσιών.
Κατάργηση των περιοριστικών μέτρων, όπως οι μηχανικές καθηλώσεις και οι απομονώσεις. Διασφάλιση του ανοικτού χαρακτήρα των μονάδων ψυχιατρικής νοσηλείας και του πραγματικού σεβασμού των δικαιωμάτων των νοσηλευομένων.
Σεβασμό του δικαιώματος για την εξασφάλιση της ολόπλευρης ενημέρωσης και συγκατάθεσης για την όποια θεραπευτική αγωγή και μεταχείριση των ψυχικά πασχόντων.
Εξασφάλιση της εφαρμογής της υπάρχουσας νομοθεσίας για την αναγκαστική νοσηλεία (ν. 2071/92) και του νόμου για τη Δικαστική Συμπαράσταση (1996), που, αν και έχουν ψηφιστεί εδώ και πολλά χρόνια, δεν εφαρμόζονται. Ριζική αλλαγή των διατάξεων του ΠΚ για το ακαταλόγιστο (άρθρα 34, 69 και 70).
Αναγνώριση της ολόπλευρης πάλης ενάντια στο «στίγμα» που δεν γίνεται μόνο με διαφωτιστικές ομιλίες, αλλά απαιτεί κοινωνικά μέτρα και ριζικό μετασχηματισμό του ψυχιατρικού θεσμού.
Αναγνώριση της ενεργού συμμετοχής των ψυχικά πασχόντων («ληπτών» των υπηρεσιών) και των οικογενειών τους, από κοινού με τους λειτουργούς των υπηρεσιών, στη διοίκηση / διαχείριση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας.
Εξασφάλιση θέσεων εργασίας με μέτρα όπως: η τήρηση του νόμου για το ποσοστό (που πρέπει ν’ αυξηθεί) των ψυχικά πασχόντων για τις προσλήψεις στο Δημόσιο. Η παροχή κινήτρων για προσλήψεις στον ιδιωτικό τομέα. Η ουσιαστική χρηματοδότηση των ΚΟΙΣΠΕ από τον κρατικό προϋπολογισμό, ώστε να δημιουργήσουν επαρκείς, βιώσιμες και κανονικά αμειβόμενες θέσεις εργασίας, με ταυτόχρονη διασφάλιση της ουσιαστικής συμμετοχής και του ελέγχου της λειτουργίας τους από τα μέλη και τους εργαζόμενους.
Ουσιαστική αύξηση του επιδόματος Πρόνοιας, το οποίο δεν θα πρέπει να διακόπτεται σε περίπτωση έναρξης εργασίας στο δημόσιο ή στον ιδιωτικό τομέα.
Οικονομική στήριξη της οικογένειας. Ενσωμάτωση προγραμμάτων ψυχολογικής στήριξης των οικογενειών στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Να μεταβιβάζεται η σύνταξη των γονέων, σε περίπτωση θανάτου τους, στα ψυχικά πάσχοντα παιδιά τους, χωρίς προϋποθέσεις.
Άμεσες επαρκείς σε αριθμό, προσλήψεις προσωπικού όλων των ειδικοτήτων σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Αύξηση των αποδοχών, διαρκής και ουσιαστική εκπαίδευση, χορήγηση ουσιαστικών κινήτρων.
Εξασφάλιση από το κράτος της σταθερής καταβολής των αποδοχών του προσωπικού (επαρκούς και αορίστου χρόνου) και της ποιότητας των υπηρεσιών στους φιλοξενούμενους, στον «ιδιωτικό μη κερδοσκοπικό τομέα».
- 14ο ΣΥΝΕΔΡΕΙΟ Π.Ο.Ε.Μ.Δ.Υ.Δ.Α.Σ