Ακριβώς όπως ένας βάλτος που χρονίζει, έτσι και το παρατεινόμενο τέλμα της «ψυχιατρικής μεταρρύθμισης», που βαθαίνει τα τελευταία χρόνια, δεν περιορίζεται στα πολλαπλά βραχυκυκλώματα που απορυθμίζουν το σύστημα των υπηρεσιών ψυχικής υγείας, αλλά φαίνεται ότι έχει φτάσει στη στιγμή να γεννήσει τέρατα.
Τα ράντζα σε όλες τις μονάδες ψυχιατρικής νοσηλείας, το ποσοστό των αναγκαστικών νοσηλειών που ξεπερνά τα δύο τρίτα του συνόλου των εισαγωγών, καθώς και αυτό των επανεισαγωγών, που ανέρχεται σε 40-50% των συνόλου των εισαγωγών, αποτελούν αδιάψευστους μάρτυρες των αδιεξόδων και του τέλματος στο οποίο έχει βουλιάξει το σύστημα της ψυχικής υγείας. Οσο περισσότερο αποδεικνύεται ψευδεπίγραφη και βαλτώνει η «μεταρρύθμιση», τόσο περισσότερο βαθαίνει η απορύθμιση, η ιδιωτικοποίηση και η εμπορευματοποίηση της ψυχικής υγείας - και τόσο περισσότερο συγκροτείται επιθετικά μια σκληρή αντιμεταρρύθμιση.
Αν και κανείς από τους σημερινούς ιθύνοντες δεν βγήκε να ενημερώσει τους άμεσα ενδιαφερόμενους για τα εν κρυπτώ τεκταινόμενα, ορισμένες διαρροές από τα μυστικοδιαβούλια δεν μπορούν και δεν πρέπει ν΄ αφήσουν κανένα να εφησυχάζει.
Εγινε γνωστό ότι, πρώτον, το ΚΕΣΥ (Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας) έκανε δεκτή (στην 204η Ολομέλειά του, 21/9/06) εισήγηση της Επιτροπής Ψυχικής Υγείας (ΕΨΥ) της 13/4/06 σύμφωνα με την οποία, καταργούνται οι ΤΕΨΥ (Τομεακές Επιτροπές Ψυχικής Υγείας), με ταυτόχρονη τροποποίηση του νόμου 2716/99 για την ψυχική υγεία και αντικαθίστανται από «τριμελείς συμβουλευτικές επιτροπές ψυχικής υγείας», που θ΄ αποτελούνται από έναν εκπρόσωπο του ΕΣΥ, έναν ιδιώτη ψυχίατρο και έναν εκπρόσωπο των ιδιωτικών κλινικών». Σε μια μεταγενέστερη απόφαση της Επιτροπής Ψυχικής Υγείας (μετά από διαμαρτυρία μέλους της για τον τρόπο καταγραφής των πρακτικών της συνεδρίασης που πήρε την ως άνω απόφαση), γίνεται μια μικρή «διορθωτική» κίνηση και προστίθεται ένας εκπρόσωπος των ΜΚΟ (μη κυβερνητικών οργανώσεων) εναλλακτικά προς τον ιδιώτη ψυχίατρο.
Αν και στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, οι ΤΕΨΥ αλλού υπολειτούργησαν και αλλού (όπως στο λεκανοπέδιο) δεν λειτούργησαν μέχρι τώρα καθόλου (στο πλαίσιο μιας μηδέποτε εφαρμοσθείσης Τομεοποίησης), η πρόταση αυτή της ΕΨΥ (και ακολούθως εισήγηση του ΚΕΣΥ προς τον Υπουργό για να γίνει νόμος) είναι άκρως ενδεικτική για το «πού το πάνε». Αντί στην ποιοτική αναβάθμιση και ενίσχυση του συστήματος των δημόσιων υπηρεσιών, στην πλήρη απεξάρθρωση και διάλυσή του, στο όνομα μιας άγριας ιδιωτικοποίησης.
Δεύτερον, σύμφωνα με την ίδια απόφαση του ΚΕΣΥ (21/9/06) και μετά από εισήγηση της ΕΨΥ, αναστέλλεται επισήμως η (μηδέποτε πραγματικά επιδιωχθείσα) ίδρυση Κέντρων Ψυχικής Υγείας (ΚΨΥ) -- με την ένταξή τους στα Αστικά Κέντρα Υγείας βασικών κόμβων για την οργάνωση μιας εναλλακτικής στο νοσοκομειοκεντρικό μοντέλο κοινοτικής παρέμβασης
Ηδη κυκλοφόρησαν και οι πρώτες αποφάσεις, υπογεγραμμένες από τον Υπουργό Υγείας Δ. Αβραμόπουλο, σύμφωνα με τις οποίες συστήνονται θέσεις ψυχιάτρου, παιδοψυχιάτρου, ψυχολόγου και κοινωνικού λειτουργού στα Αστικά Κέντρα Υγείας Αττικής, Θεσσαλίας και Θεσσαλονίκης. Ετσι η κυβέρνηση «εκπληρώνει το καθήκον της» απέναντι στην κοινοτική ψυχιατρική φροντίδα, συρρικνώνοντας και εκφυλίζοντάς την σε παράρτημα των (ούτως ή άλλως, ελάχιστων) Κέντρων Υγείας - σε μια λογική εξωτερικού ιατρείου και αναπαραγωγής, ως εκ τούτου, του νοσοκομειοκεντρικού μοντέλου και της «περιστρεφόμενης πόρτας».
Τρίτον, στην ίδια, ως άνω, απόφαση του ΚΕΣΥ έχουμε μιαν εντελώς κακέκτυπη μεταφορά του βρετανικού μοντέλου, με τρόπο που, ενίοτε, ακόμα και η ονομασία των μονάδων που προτείνεται να ιδρυθούν, σερβίρεται στα αγγλικά (πχ, οι "μονάδες οξέων" ως psychiatric intensive care units). Σχεδιάζεται εδώ η δημιουργία μονάδων «μέσης ασφάλειας (κλειστές)», κατά το πρότυπο, προφανώς, των βρετανικών medium security units, δικαστικά ψυχιατρεία «υψηλής ασφάλειας», κατά το πρότυπο των high security units, «κλινικές δυσίατων περιστατικών», «κλινικές μακράς νοσηλείας εντός του νοσοκομείου» για τα οργανικά ψυχοσύνδρομα και τα γηροψυχιατρικά περιστατικά, ενώ δεν παραλείπεται και το περιτύλιγμα «με ολίγη» από «κλινική ημέρας, κέντρο ημέρας και κοινωνικές δράσεις». Όπως είναι ευνόητο, ως εκ των ανωτέρω, «οι ιδιωτικές κλινικές εμπλέκονται ιδίως στις αναγκαστικές νοσηλείες» (με όλους τους κινδύνους που αυτό εγκυμονεί για αθέμιτες συναλλαγές μεταξύ κλινικαρχών και οικογενειών ή «ενδιαφερόμενων τρίτων» εις βάρος των ασθενών).
Είναι χαρακτηριστικό ότι η απόφαση του ΚΕΣΥ μιλάει για «ειδικές ψυχιατρικές υπηρεσίες», σε μια λογική χρόνιου, προφανώς, εγκλεισμού των ασθενών με τα πιο σοβαρά λειτουργικά προβλήματα, τους οποίους χαρακτηρίζει ως «δυσίατους» (αποφεύγοντας τον πιο χτυπητό και δυσφημισμένο όρο «ανίατους»). Είναι, επίσης, χαρακτηριστικό των προθέσεων (δηλαδή, του μεσαιωνικού αναχρονισμού, στον οποίο επιχειρούν να οδηγήσουν την κατάσταση στο χώρο της ψυχικής υγείας) ότι μιλούν για τη «δημιουργία πέντε Δικτύων Ειδικών Ψυχιατρικών Υπηρεσιών με χρήση όπως οι υπάρχουσες δομές των παλαιών Ψυχιατρικών Νοσοκομείων, με δύναμη ανάλογη των αποτελεσμάτων της επιδημιολογικής μελέτης» (υπογρ. δική μας). Προφανώς, το ότι προτείνεται η «κατάθεση νέων Οργανισμών των Ψυχιατρικών νοσοκομείων (όπως αυτός του ΨΝΘ)» -- δεν είναι παρά το «κερασάκι στην τούρτα» της παλαιο-ιδρυματικής παλινδρόμησης. δηλαδή, η διαιώνιση των ψυχιατρείων
Η Πανελλαδική Συσπείρωση θεωρεί ότι κανένας λειτουργός ψυχικής υγείας δεν πρέπει να μείνει αδιάφορος μπροστά σ΄ αυτές τις κινήσεις. Μ΄ αυτές επιδιώκεται η δημιουργία ενός κλειστού συστήματος στη λογική ενός διαβαθμισμένου ιδρυματικού εγκλεισμού (φυλακτικού τύπου μονάδες ποικίλου βαθμού ασφαλείας, στα πρότυπα της τρομολαγνικής αναδιάρθρωσης του σύγχρονου κράτους), ως του βασικού κορμού, που θα διανθίζεται από διάσπαρτες ψευδο-κοινοτικές υπηρεσίες, παραδομένες στους ιδιώτες.
Καλούμε όλους τους λειτουργούς ψυχικής υγείας, όλους τους χρήστες των υπηρεσιών, τις οικογένειες, όλες τις κινήσεις για τα ατομικά, πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα, όλους όσους μάχονται ενάντια στη συρρίκνωση του κράτους πρόνοιας, ενάντια στην απαξίωση, τον αποκλεισμό και τον εγκλεισμό του «διαφορετικού», ενάντια στον κοινωνικό και τον κρατικό ρατσισμό, να οργανώσουμε από κοινού την αντίσταση για την απόκρουση αυτών των σχεδίων, στην κατεύθυνση της αμοιβαίας χειραφέτησης λειτουργών και χρηστών των υπηρεσιών.
27 Ιουνίου 2007
για την
Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση
Τετράδια Ψυχιατρικής