Ενα σημαντικό πρώτο βήμα στην από κοινού κινητοποίηση των αυτοοργανωμένων Κοινωνικών  Ιατρείων  Αλληλεγγύης, για την διεκδίκηση μιας αποκλειστικά δημόσιας και δωρεάν Υγείας, ήταν η σημερινή συγκέντρωση έξω από το Υπουργείο Υγείας. Περίπου 150 άτομα, αλληλέγγυοι και ασθενείς από 9 Ιατρεία, πρόσφυγες και αλληλέγγυοι από την κατάληψη στέγης City Plaza, άτομα από το χώρο της Ψυχικής Υγείας, και μέλη άλλων κοινωνικών και πολιτικών συλλογικοτήτων, συγκεντρώθηκαν έξω από το Υπουργείο διεκδικώντας την άμεση και δωρεάν πρόσβαση όλων των ανασφάλιστων, καθώς και των προσφύγων και των μεταναστών  (με, ή χωρίς, «χαρτιά») στο σύστημα των δημόσιων υπηρεσιών, καθώς και την δωρεάν χορήγηση των αναγκαίων φαρμάκων χωρίς καμιά οικονομική συμμετοχή, τόσο για τους ανασφάλιστους όσο και για τους ασφαλισμένους (καθώς και για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες).
Τα Κοινωνικά Ιατρεία που καλούσαν στην κινητοποίηση ήταν το Ιατρείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ιλίου, το Κοινωνικό Ιατρείο/Φαρμακείο Ν.Φιλαδέλφειας/Ν. Χαλκηδόνας/Ν.Ιωνίας και γύρω περιοχών, το Ιατρείο Αλληλεγγύης Πατησίων/ Αχαρνών, το Κοινωνικό Ιατρείο/Εργατική Λέσχη Ν.Σμύρνης και το Κοινωνικό Ιατρείο Σαλαμίνας, αλλά συμμετείχαν, εξίσου ενεργητικά και από κοινού, η Αυτοοργανωμένη Δομή Υγείας Εξαρχείων (ΑΔΥΕ), το Κοινωνικό Ιατρείο Κορίνθου, η Αυτοοργανωμένη Κοινωνική Δομή Υγείας πλ. Βικτωρίας/Πατησίων, και ο Κοινωνικός Χώρος Υγείας ΠΙΚΠΑ Πετραλώνων.
Συμμετείχε, επίσης, η «Πρωτοβουλία για ένα Πολύμορφο Κίνημα στην Ψυχική Υγεία».
Οι συγκεντρωμένοι φώναξαν συνθήματα και άπλωσαν διάφορα πανώ. Ζήτησαν συνάντηση με το Υπουργείο και, καθώς οι δυο Υπουργοί έλειπαν, έγινε δεκτή, ύστερα από μια εργώδη διαδικασία, μια αντιπροσωπεία των Ιατρείων, (στην οποία συμμετείχε και ένας πρόσφυγας) από τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Π. Γιαννουλάτο.
Η αντιμετώπιση της αντιπροσωπείας από τον Γενικό Γραμματέα ήταν τελείως διεκπεραιωτικού χαρακτήρα, αποστασιοποιημένη και αποφευκτική.
Ακούγοντας μέλη της αντιπροσωπείας να του εκθέτουν (πράγματα που, ούτως ή άλλως, ήξερε πολύ καλά) την καθημερινή τραγωδία που βιώνουν  ανασφάλιστοι και ασφαλισμένοι, την ουσιαστική απόρριψή τους από ένα σε πλήρη κατάρρευση σύστημα υπηρεσιών, την αδυναμία τους να πληρώνουν την συμμετοχή τους στα φάρμακα, τα ραντεβού που τους κλείνουν μετά ένα δίμηνο και πάνω, την ραγδαία αύξηση των θανάτων στα χρόνια των μνημονίων που, σε συνδυασμό με τη μείωση των γεννήσεων (οφειλόμενη, μεταξύ άλλων, και στην αύξηση της περιγεννητικής θνησιμότητας) έχει οδηγήσει στην κατά περίπου 200.000 μείωση του πληθυσμού, είπε απλώς ότι, «όλα αυτά δεν είναι αρμοδιότητα μου». Λες και υπάρχουν στεγανά στη (δυσ)λειτουργία του συστήματος και λες και δεν έχει ο καθένας «εκεί πάνω» την προσωπική του ευθύνη γι΄ αυτή την άσκηση της θανατο-πολιτικής (ως μετεξέλιξης της βιο-πολιτικής) που είναι εντεταλμένος να εφαρμόζει.
Οσο για την ελεύθερη πρόσβαση των προσφύγων και μεταναστών «χωρίς χαρτιά» στο σύστημα των υπηρεσιών, η απάντηση ήταν, «τι θέλετε, να γίνονται όλοι δεκτοί»;
Δεν περιμέναμε, φυσικά, κάτι διαφορετικό. Δεν περιμέναμε ότι μια τέτοια, πρώτη κινητοποίηση, εν μέσω και πολλών άλλων, θα μπορούσε να λυγίσει και να οδηγήσει πέρα από τα τείχη της, πρωτοφανούς βαρβαρότητας, νεοφιλελεύθερης πολιτικής που ασκεί, ως εντολοδόχος της ΕΕ και του ΔΝΤ, η παρούσα κυβέρνηση.
Δεν ήταν παρά μια πρώτη στιγμή ενός κινηματικού συντονισμού ενάντια στην κατάρρευση της Υγείας, για μιαν άλλη Υγεία, ως δημόσιο αγαθό, με ριζικά εναλλακτική κουλτούρα και πρακτική, κάτω από τον έλεγχο των εργαζόμενων σε αυτήν, των ληπτών των υπηρεσιών  και της κοινωνίας.
Φεύγοντας, μέλη της αντιπροσωπείας, εν είδει «παιγνίου», έδωσαν στον Γενικό Γραμματέα (για να δώσει στο Υπουργό του) αντίγραφα των τοποθετήσεων, στη Βουλή, το 2014, βουλευτών του Σύριζα όταν, πριν γίνει κυβέρνηση, διακήρυττε τα τελείως αντίθετα από αυτά που εφαρμόζει σήμερα : διακηρύξεις - αερολογίες της «πρώτη φορά αριστεράς».
Και φυσικά, ο θυμός που ένοιωσαν όλοι και όλες από αυτή την μονοκόμματη και απροσχημάτιστη (αν και όχι μη αναμενόμενη) απόρριψη των αιτημάτων της κινητοποίησης δεν ήταν παρά το καλλίτερο λειαντικό για έναν αγώνα διαρκείας που είναι μπροστά μας.

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΙΑΤΡΕΙΩΝ/ΦΑΡΜΑΚΕΙΩΝ
ΓΙΑ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ
Πέμπτη, 30 Ιουνίου 2016, 11.30 πμ

Εξη χρόνια διαδοχικών μνημονίων, με τις πρωτοφανείς περικοπές στο σύστημα υπηρεσιών της Υγείας, έχουν οδηγήσει στην κυριολεκτική διάλυσή του. Το τρίτο και χειρότερο μνημόνιο, που υπογράφτηκε και άρχισε να εφαρμόζεται από την παρούσα κυβέρνηση, σε συνδυασμό με τον περιβόητο «κόφτη», που δεν θα κάνει διακρίσεις μεταξύ μισθών, συντάξεων, Παιδείας και Υγείας στις διαρκείς και επ’ άπειρον περικοπές (όταν το έλλειμμα ξεπερνάει τα επιτρεπτά όρια, που ορίζουν οι τοκογλύφοι δανειστές της ΕΕ και του ΔΝΤ), οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην περαιτέρω επιδείνωση του ήδη καταβαραθρωμένου Εθνικού Συστήματος Υγείας.
Ηδη, πριν καν την εφαρμογή του τρίτου μνημονίου, οι ελλείψεις σε προσωπικό όλων των ειδικοτήτων, γιατρών, νοσηλευτών κλπ, ανέρχονται σε πάνω από 30.000, ενώ οι δαπάνες για την Υγεία είναι φέτος μειωμένες κατά 350 εκ. ευρώ.
Το πρόβλημα του διαρκώς πολλαπλασιαζόμενου αριθμού των ανασφάλιστων αντιμετωπίστηκε με μια, ως επί το πλείστον, προσχηματική νομοθετική ρύθμιση, που αφήνει τον κύριο όγκο του προβλήματος ανέγγιχτο, καθώς, όλοι όσοι έχουν εισόδημα πάνω από 2.400 ευρώ ετησίως, θα πληρώνουν την (καθόλου μικρή) συμμετοχή τους στα φάρμακα - το ίδιο όπως και οι ασφαλισμένοι.
Αντίστοιχα ισχύουν για όσους πρόσφυγες και μετανάστες είναι πάνω από 18 ετών, δεν εμπίπτουν στις λεγόμενες ευάλωτες ομάδες και δεν έχουν νομιμοποιητικά έγγραφα (δηλαδή, για την πλειονότητα), οι οποίοι μπορούν να έχουν την όποια δωρεάν πρόσβαση στο σύστημα μόνο ως επείγοντα περιστατικά στα ΤΕΠ. (και πάλι υπό τον όρο ότι διαμένουν στα γνωστά κέντρα «φιλοξενίας»/κράτησης).
Ως αυτοοργανωμένα Κοινωνικά Ιατρεία/Φαρμακεία Αλληλεγγύης, που δημιουργήθηκαν τα τελευταία χρόνια ως κινηματικήαπάντηση,από τα κάτω, στην κατάρρευση του όλου, ανέκαθεν σαθρού, συστήματος Υγείας θα συνεχίσουμε να απαντούμε στις ανάγκες όλων, ανασφάλιστων και ασφαλισμένων, προσφύγων και μεταναστών, σε άμεση συνάρτηση με την λογική και την πρακτική της αλληλεγγύης ως μιας κινηματικής διαδικασίαςαμφισβήτησης των ασκούμενων πολιτικών και όλων των κατεστημένων εξουσιών που τις ασκούν.
Γι΄ αυτό καλούμε όλους και όλες, χρήστες των υπηρεσιών, ασφαλισμένους και ανασφάλιστους, πρόσφυγες και μετανάστες, λειτουργούς της Υγείας, κοινωνικές συλλογικότητες, σωματεία εργαζομένων και ληπτών των υπηρεσιών
σε μια μαζική κινητοποίηση έξω από το Υπουργείο Υγείας, την Πέμπτη, 30 Ιουνίου, 11.30 πμ, διεκδικώντας
να γίνουν άμεσα όλες οι αναγκαίες ρυθμίσεις που θα επιτρέπουν την άμεση, ανεμπόδιστη και δωρεάν πρόσβαση στο δημόσιο Σύστημα Υγείας όλων, ασφαλισμένων και ανασφάλιστων, προσφύγων και μεταναστών (με, ή χωρίς, χαρτιά), χωρίς καμιά οικονομική συμμετοχή κανενός σε εξετάσεις και φάρμακα, για όλους, εργαζόμενους και ανέργους, άμεσες προσλήψεις μόνιμου προσωπικού στο ΕΣΥ, στα νοσοκομεία και στα Κέντρα Υγείας, για τη επαρκή στελέχωσή τους και την ποιοτική και αποτελεσματική λειτουργία τους, την δραστική  ενίσχυση των προϋπολογισμών.
Ενάντια σε κάθε μορφή ιδιωτικοποίησης και εμπορευματοποίησης της Υγείας, για μια αποκλειστικά δημόσια Υγεία ως κοινωνικό αγαθό, επαρκώς χρηματοδοτημένη, που θα παρέχει δωρεάν και υψηλού ποιοτικού επιπέδου περίθαλψη και φροντίδα (σε πρωτοβάθμιο, δευτεροβάθμιο και τριτοβάθμιο επίπεδο) σε όλους/ες, χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς.

-ΙΑΤΡΕΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ  ΙΛΙΟΥ    
-ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ/ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ
Ν. ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ, Ν. ΧΑΛΚΗΔΟΝΑΣ ΚΑΙ ΓΥΡΩ ΠΕΡΙΟΧΏΝ
-ΙΑΤΡΕΙΟ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΠΑΤΗΣΙΩΝ /ΑΧΑΡΝΩΝ
-ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ/ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΛΕΣΧΗ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ
-ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΣΑΛΑΜΙΝΑΣ


ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ





Σε ανακοίνωση της «Πρωτοβουλίας για ένα Πολύμορφο Κίνημα στην Ψυχική Υγεία», στις 25/4, το νομοσχέδιο για την λεγόμενη «διοικητική μεταρρύθμιση στην Ψυχική Υγεία» χαρακτηριζόταν  ως «ασκήσεις επί χάρτου», καθώς, όπως επισημαινόταν, δεν  αγγίζει καθόλου την υπάρχουσα, κατασταλτική, και καταρρέουσα λόγω των διαδοχικών μνημονίων, κατάσταση στην Ψυχική Υγεία, αποσκοπώντας, απλώς, σε μια διοικητική ανακύκλωση του υπάρχοντος, αφήνοντας άθικτη όχι απλώς την υπάρχουσα κατάσταση, αλλά την ίδια την διαδικασία περαιτέρω  κατάρρευσης, απεξάρθρωσης και εκβαρβαρισμού της.

Στην ανακοίνωση αυτή επισημαινόταν ότι το νομοσχέδιο περιορίζεται στην κατάργηση των Τομεακών Επιτροπών του ν. 2716/99 (που ποτέ δε λειτούργησαν επί της ουσίας) και στην συγκρότηση νέων, με διαφορετική σύνθεση, οι οποίες θα υπάγονται στις νεοδημιουργούμενες επιτροπές σε επίπεδο Περιφέρειας (και αυτές, εν συνεχεία, στο Υπουργείο Υγείας), χωρίς, ωστόσο, στο ελάχιστο να θίγεται ο τρόπος λειτουργίας του κυρίαρχου συστήματος, η κουλτούρα και η πρακτική του. Χωρίς, δηλαδή, ύστερα από 30 χρόνια υποτιθέμενης «μεταρρύθμισης», να γίνεται έστω και το παραμικρό βήμα στην κατεύθυνση της οργάνωσης και της έμπρακτης εφαρμογής και λειτουργίας της Τομεοποίησης, δηλαδή, της δημιουργίας του «ολοκληρωμένου δικτύου κοινοτικών υπηρεσιών» (εναλλακτικών στον εγκλεισμό και με άξονα το Κέντρο Ψυχικής Υγείας), που θα έχει την ευθύνη για απάντηση στο σύνολο των αναγκών ψυχικής υγείας του πληθυσμού μιας συγκεκριμένης περιοχής (όχι μεγαλύτερης από 100.00 κατοίκους). Και τονιζόταν ότι, χωρίς την λειτουργία των υπηρεσιών στη βάση του «Τομέα ευθύνης», οι Τομεακές Επιτροπές δεν έχουν νόημα ύπαρξης. Επισημαινόταν, τέλος, η ρητή αναφορά, που γίνεται στο νομοσχέδιο, στις αρμοδιότητες των Περιφερειών (στις οποίες προβλέπεται να περιέλθουν οι όποιες υπάρχουσες υπηρεσίες), μεταξύ των άλλων, εκτός από σύσταση υπηρεσιών, να μπορούν ν΄ αποφασίζουν για «την μείωση, την συγχώνευση, την μετακίνηση προσωπικού, με απόσπαση ή μετάταξη» - αρμοδιότητες απαραίτητες για στην άσκηση πολιτικών δημοσιονομικής προσαρμογής.

Και ήλθε η τελική μορφή του νομοσχεδίου, που βγήκε και στη γνωστή διαδικτυακή «διαβούλευση», με τον συνήθη γαλαξία άρθρων και τροπολογιών, κάποιες εκ των οποίων, που σχετίζονται και με το υποτιθέμενο «κυρίως θέμα», αποκαλύπτουν αυτό που (μπορεί να) κρύβεται ακόμα και πίσω από μια «άσκηση επί χάρτου».

Είναι, αφενός, το άρθρο 22 (που δεν χρειάζεται κανένα σχολιασμό ως προς το τι σημαίνει για την πάλαι ποτέ «πλήρη και αποκλειστική απασχόληση»), το οποίο αναφέρεται στην δυνατότητα πρόσληψης (και από τα δημόσια νοσοκομεία) όλων των λειτουργών υγείας (γιατρών, νοσηλευτών, ψυχολόγων, κοινωνικών λειτουργών κλπ) με μπλοκάκι, και, αφετέρου, το άρθρο 44, που αναφέρεται στο νέο ρόλο που αποδίδεται στην ΑΕΜΥ (Ανώνυμη Εταιρεία Μονάδων Υγείας), μια ΔΕΚΟ η οποία ιδρύθηκε το 2004 για την «άμεση μετα-ολυμπιακή αξιοποίηση της Πολυκλινικής του Ολυμπιακού Χωριού» και ανασύρεται από το νομοτεχνικό μπαούλο ως εργαλείο της περαιτέρω ιδιωτικοποίησης της Ψυχικής Υγείας.

Το άρθρο 44 αναφέρεται στην διεύρυνση του ρόλου της ΑΕΜΥ ως προς την ίδρυση και λειτουργία, καθώς και την συνέχιση της λειτουργίας Μονάδων Ψυχικής Υγείας.

Στην ΑΕΜΥ ανατίθεται και ρόλος στο προσφυγικό για παροχή υπηρεσιών υγείας στα ποικίλα κέντρα «φιλοξενίας»/κράτησης, στην χρησιμοποίηση ευρωπαϊκών κονδυλίων στους «τομείς του Ασύλου, της Μετανάστευσης και της Ενταξης», αλλά δεν υπάρχει άλλη ειδική αναφορά στο πώς θα χρησιμοποιηθεί εν προκειμένω, αφήνοντας το ζήτημα ανοιχτό για «πάσα χρήσιν».

Αλλά για την Ψυχική Υγεία τα πράγματα είναι κάπως πιο συγκεκριμένα. Κατ΄ αρχήν, μιλάει για «Μονάδες Ψυχικής Υγείας» χωρίς να προσδιορίζει αν είναι δημόσιες, ή ιδιωτικές (ΜΚΟ), ή και τα δυο. Μονάδα Ψυχικής Υγείας είναι πχ, ένα ΚΨΥ, ή ένα οικοτροφείο, που, όμως, μπορεί να είναι δημόσιο ή ιδιωτικό.

Βέβαια, γνωρίζουμε ότι πιθανό να επικρέμανται εξελίξεις ως προς κάποιες ΜΚΟ (μόνο για κάποιες λίγες από τις πολλές) με βεβαρημένο ιστορικό κατάχρησης κονδυλίων (εκατομμυρίων) σε υποθέσεις που, ύστερα από αναβολές ετών, πιθανόν, παρά τη θέληση και των νυν κυβερνώντων, να μη μπορούν, πλέον, παρά να πάρουν την δικαστική οδό, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να υπάρξει διάδοχο σχήμα να αναλάβει τις μονάδες τους για μη κλείσουν (τουλάχιστον άμεσα).

Εύλογη υπόθεση, αν και τίποτα δεν ανακοινώνει και η τωρινή κυβέρνηση για τα σκάνδαλα των ΜΚΟ ψυχικής υγείας, που η θέση τους, ως σκανδάλων, είναι πάντα μεταξύ παραγραφής και ανακίνησης, για να τηρηθούν τα όποια προσχήματα (και να χρησιμεύουν ως άλλοθι για να περάσουν άλλα αντιδραστικά μέτρα). Κάποιες άλλες μπορεί να καταρρεύσουν λόγω κόπωσης, υποχρηματοδότησης, χρεωκοπίας. Το σίγουρο είναι ότι οι εργαζόμενοι (δεν μιλάμε, φυσικά, για την τύχη των ασθενών), βάσει του άρθρου 44 για την ΑΕΜΥ, θα μπορούν να συνάψουν μόνο απευθείας ατομικές συμβάσεις έργου με την ΑΕΜΥ, το πολύ για ένα χρόνο, χάνοντας όλα τα δικαιώματά τους. Μετά, η ΑΕΜΥ θα μπορεί να προλαμβάνει όποιον και όσους θέλει, και με τους όρους που θέλει.

Τέλος, στην τελευταία, την παράγραφο 4 του άρθρου 44, θεσμοθετείται η  δυνατότητα απόσπασης υπαλλήλων του δημοσίου στην ΑΕΜΥ (με όρους μισθοδοσίας που ισχύουν στην ΑΕΜΥ).

Και είναι μ΄ αυτό που «κλείνει ο κύκλος». Καθώς, από τη μια, δεν προσδιορίζεται αν η Μονάδα Ψυχικής Υγείας είναι του δημόσιου ή του ιδιωτικού τομέα, ενώ, από την άλλη, επιτρέπεται η απόσπαση δημοσίων υπαλλήλων, είναι πολύ πιθανόν η ΑΕΜΥ να γίνει το εργαλείο του βίαιου κλεισίματος των ψυχιατρείων(χωρίς, δηλαδή, ολοκληρωμένο, και τομεοποιημένο, δίκτυο υπηρεσιών εναλλακτικών στον εγκλεισμό) που η τωρινή ηγεσία του Υπουργείου (σύμφωνα και με πρόσφατες δηλώσεις του Α. Ξανθού στην εφημερίδα «Αυγή») έχει συμφωνήσει να υλοποιήσει, απλώς με πιο αργούς ρυθμούς από τους θερμόαιμους του πάλαι ποτέ Διοικητή του ΨΝΑ Π. Θεοδωράκη.

Το νομοσχέδιο για την «διοικητική μεταρρύθμιση της Ψυχικής Υγείας», αυτή η φαρσοκωμωδία μεταρρύθμισης, έρχεται πιθανώς ως «δίχτυ ασφαλείας» μιας επερχόμενης κατάρρευσης κάποιων ΜΚΟ (αλλά, όπως και νάχει, κατάρρευσης), πρωτίστως, όμως, ως εργαλείο περαιτέρω ιδιωτικοποίησης της Υγείας (κατάργησης δημόσιων υπηρεσιών, ελαστικές σχέσεις εργασίας, πεντάμηνα κλπ) και κλεισίματος των ψυχιατρείων με όρους νεοφιλελεύθερης απονοσοκομειοποίησης.

Το νομοσχέδιο αυτό δεν πρέπει να περάσει.

6/6/2016

    

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ


Υστερα από 15 μηνών παραλυτικής απραξίας στο χώρο της Ψυχικής Υγείας και ενώ το όλο σύστημα των υπηρεσιών βρίσκεται σε μια πορεία επιταχυνόμενης κατάρρευσης, η κυβέρνηση Σύριζα-Ανελ έδωσε στη δημοσιότητα μια πρώτη νομοθετική απόπειρα (πιο πολύ, πυροτέχνημα) με το νομοσχέδιο για την «Μεταρρύθμιση της Διοικητικής Οργάνωσης των Υπηρεσιών  Ψυχικής Υγείας».
Τη στιγμή που η αποψίλωση όλων των μονάδων από προσωπικό (με αποτέλεσμα την εκτός ορίων κόπωση του ελάχιστου εναπομείναντος προσωπικού) και η δραστική περικοπή των προϋπολογισμών, σε αλληλεπίδραση με την μηδέποτε αμφισβητηθείσα κατασταλτική ψυχιατρική (της πληθώρας των ακούσιων εγκλεισμών, των μηχανικών καθηλώσεων, των απομονώσεων, του μονόδρομου του ψυχοφάρμακου), οδήγησε σε διαδοχικά τραγικά επεισόδια (μεταξύ άλλων, στα γνωστά περιστατικά που συνέβησαν στο ΨΝΑ/Δαφνί), η ηγεσία του αρμόδιου Υπουργείου παρουσιάζει ένα νομοσχέδιο που, αφήνοντας άθικτη την υπάρχουσα κατάσταση, αποσκοπεί, απλώς, σε μια «συγκεντρωτικά ελεγχόμενη ‘αποκέντρωση’ των υπηρεσιών», τελείως ξεκομμένη από την υπάρχουσα πραγματικότητα και χωρίς καμιάν αναφορά σε αυτήν. Με μόνες, επί του πρακτέου, αρμοδιότητες, προς χρήση πιθανώς στο προσεχές μέλλον, αυτές που βοηθούν στην άσκηση πολιτικών δημοσιονομικής περιστολής, καθώς οι Περιφέρειες, στην αρμοδιότητα των οποίων προβλέπεται να περιέλθουν οι όποιες υπάρχουσες υπηρεσίες, αναφέρεται ρητά ότι, εκτός από σύσταση υπηρεσιών, θα μπορούν να αποφασίζουν για «την μείωση, την συγχώνευση, την μετακίνηση προσωπικού, με απόσπαση ή μετάταξη».
Το νομοσχέδιο περιορίζεται στην κατάργηση των Τομεακών Επιτροπών του ν. 2716/99 (αυτών που θα συντόνιζαν την λειτουργία των Τομέων Ψυχικής Υγείας-ΤΟΨΥ - αν υπήρχαν) και στην συγκρότηση νέων με διαφορετική σύνθεση, οι οποίες θα υπάγονται στις νεοδημιουργούμενες σχετικές επιτροπές σε επίπεδο Περιφέρειας (και αυτές, εν συνεχεία, θα έχουν σημείο αναφοράς το Υπουργείο Υγείας). Μια απλή, δηλαδή, διοικητική αναδιοργάνωση που ουδόλως αγγίζει τον τρόπο λειτουργίας του κυρίαρχου συστήματος, την κουλτούρα και την πρακτική του. Μιλά για Τομεακές Επιτροπές χωρίς, ύστερα από 30 χρόνια υποτιθέμενης «μεταρρύθμισης», να τολμά να προχωρήσει στην οργάνωση και έμπρακτη εφαρμογή και λειτουργία της Τομεοποίησης, δηλαδή, της δημιουργίας του «ολοκληρωμένου δικτύου κοινοτικών υπηρεσιών» (εναλλακτικών στον εγκλεισμό και με άξονα το Κέντρο Ψυχικής Υγείας), που θα έχει την ευθύνη για απάντηση στο σύνολο των αναγκών ψυχικής υγείας του πληθυσμού μιας συγκεκριμένης περιοχής (όχι μεγαλύτερης από 100.00 κατοίκους). Χωρίς την λειτουργία των υπηρεσιών στη βάση του «Τομέα ευθύνης», οι Τομεακές Επιτροπές δεν έχουν νόημα ύπαρξης, ακριβώς γιατί δουλειά τους θα ήταν να συντονίζουν και να οργανώνουν την τομεοποιημένη δικτύωση των υπηρεσιών - κάτι, δηλαδή, που πρακτικά θα έπρεπε να υπάρχει και να λειτουργεί, αλλά ποτέ δεν υπήρξε. Στις επιτροπές αυτές, οι «λήπτες των υπηρεσιών» και οι σύλλογοι των οικογενειών προβλέπεται να έχουν έναν, όπως πάντα, υποτυπώδη και καθαρά διακοσμητικό ρόλο
Στο νομοσχέδιο, το Κέντρο Ψυχικής Υγείας (ΚΨΥ) αναφέρεται ως μονάδα πρωτοβάθμιας φροντίδας, πράγμα που αναδεικνύει μια θεμελιακή άγνοια από τους εν λόγω νομοθέτες ως προς τη φύση, τον ρόλο και την λειτουργία του ΚΨΥ, που παρέχει πρόληψη και φροντίδα και στα τρία επίπεδα, πρωτοβάθμιο, δευτεροβάθμιο και
τριτοβάθμιο.
Μια άλλη πτυχή του «εγχειρήματος» είναι ότι, με τη σύνθεση που προβλέπεται στις διάφορες επιτροπές και με δεδομένη την κατάσταση που υπάρχει στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας - με την δομική απροθυμία των στελεχών του δημοσίου να ασχολούνται με επιτροπές, είτε από έλλειψη ενδιαφέροντος για το (υποτιθέμενο) αντικείμενό τους, είτε και γιατί, ούτως ή άλλως, δεν έχουν νόημα ύπαρξης ως μη έχουσες υλικό αντικείμενο - ενδέχεται, σε πολλές περιπτώσεις, τον έλεγχο της λειτουργίας των επιτροπών να τον ασκούν εκπρόσωποι των ΜΚΟ.
Η περιφεριοποίηση, η αποκέντρωση του όλου συστήματος, θα είχε νόημα αν υπήρχε σύστημα και μάλιστα κοινοτικά βασισμένο, με κοινοτικά προσανατολισμένη  κουλτούρα και πρακτική. Με την κυρίαρχη κουλτούρα και πρακτική και με απογυμνωμένη τη χώρα από τις όποιες υπηρεσίες ψυχικής υγείας, το να ξεκινάει κανείς ανάποδα, δηλαδή, από το «διοικητικό» (ανεξάρτητα από την, ούτως ή άλλως, χαμηλή ποιότητα του εν λόγω διοικητικού σχεδιασμού) και όχι από το είδος της ψυχιατρικής που ασκείται, δεν κάνει άλλο από το να αντιγράφει και στα καθ΄ ημάς τις νεοφιλελεύθερες λογικές της απονοσοκομειοποίησης. Η ανάληψη, πχ, των ΚΨΥ από τους Δήμους, αυτούς τους χρεωκοπημένους Δήμους, που έχουν  κλείσει όλες, τις όποιες (ανέκαθεν υποτυπώδεις) κοινωνικές υπηρεσίες είχαν και αδυνατούν να ανταποκριθούν στις στοιχειώδεις λειτουργίες τους, σ΄ αυτούς τους Δήμους, ήδη από την προ μνηνονίου εποχή, υπήρχε άνωθεν σχεδιασμός να μεταφερθούν τα ΚΨΥ και οι κοινοτικές γενικά υπηρεσίες.  Οι σχεδιασμοί αυτοί, προφανώς, δεν εξέλειπαν.
Αυτό που εν τέλει εξυπηρετείται μ΄ αυτά τα «σχέδια επί χάρτου», είναι η δημιουργία, για παρουσίαση στις Βρυξέλλες, ενός περιτυλίγματος μιας (μη υπάρχουσας) ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, που θα χρησιμοποιηθεί ως όχημα (και άλλοθι) για μια επαναδιαπραγμάτευση του συμφώνου Αντόρ-Λυκουρέντζου, η οποία θα συνίσταται σ΄ ένα πιο βαθμιαίο κλείσιμο των εναπομεινάντων ψυχιατρείων. Πιο «βαθμιαίο», ίσως, αλλά εξίσου βίαιο με το προ διετίας σχεδιαζόμενο, στο βαθμό που δεν υπάρχουν εναλλακτικές υπηρεσίες, αλλά και ούτε η πρόθεση να δημιουργηθούν, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την αλλαγή χρήσης ενός κτιρίου, αξίας 7.3 εκ. ευρώ, που χρηματοδοτήθηκε μέσω ΕΣΠΑ για την λειτουργία του ως ΚΨΥ από το ΨΝΑ και το οποίο χρησιμοποιείται, παράτυπα, για άλλους σκοπούς (μεταφορά σε αυτό των εξωτερικών ιατρείων του ΨΝΑ, καθώς και οικοτροφείων) προκειμένου να γίνει εξοικονόμηση των δαπανών από τα καταβαλλόμενα  ενοίκια.
Οι πραγματικές προθέσεις των κυβερνώντων φαίνονται, μεταξύ άλλων, και από το νόμο για την κάλυψη των ανασφάλιστων, που μεταχειρίζεται την συντριπτική πλειονότητα εξ΄ αυτών όπως τους ασφαλισμένους, οι οποίοι πληρώνουν μιαν όχι αμελητέα συμμετοχή στα φάρμακά τους, την οποία συχνά δεν αντέχουν, ενώ και οι ασθενείς με προνοιακή ασφάλιση, των οποίων έχει λήξει και πρέπει να ανανεωθεί η υγειονομική κάλυψη, και οι οποίοι πριν δεν πλήρωναν καθόλου για τα φάρμακά τους,  τώρα θα πρέπει, για τρεις τουλάχιστον μήνες, να πληρώνουν όπως οι ασφαλισμένοι, με απροσδιόριστο το μέλλον - αν, πχ, η τρόικα δώσει εντολή να καταργηθεί και γι΄ αυτούς  οριστικά η δωρεάν χορήγηση των φαρμάκων.
Απέναντι σ΄ αυτές τις πολιτικές εξόντωσης των ψυχικά πασχόντων και των οικογενειών τους πρέπει να υπάρξει δυναμική κοινωνική αντίδραση και αντίσταση, για να μη περάσουν αυτά τα μέτρα και να διεκδικηθεί ένα εναλλακτικό και χειραφετικό σύστημα ψυχικής υγείας. Με πλήρη σεβασμό των δικαιωμάτων και της υποκειμενικότητας των ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία. 
25/4/2016
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΕΝΑ ΠΟΛΥΜΟΡΦΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

Aκολουθεί  η πρόταση της "Πρωτοβουλίας" για την Τομεοποίηση






ΜΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΟΜΕΟΠΟΙΗΣΗ
Αρχές και διαδικασία για την άμεση και πρακτική εφαρμογή της

Το «άνοιγμα στην κοινότητα», αν πρόκειται να είναι ουσιαστικό και όχι απλή επίφαση, είναι συνυφασμένο με το «άνοιγμα της πόρτας» του ψυχιατρικού τμήματος και την κατάργηση των κατασταλτικών μέτρων (μηχανικές καθηλώσεις απομονώσεις κλπ). Ένα, δηλαδή, άνοιγμα πραγματικό, χωρίς να συνοδεύεται (και έτσι έμπρακτα να ακυρώνεται) από μηχανικές καθηλώσεις, όπως συχνά γίνεται, που απλώς θα μετέφεραν τον περιορισμό της κλειδωμένης πόρτας πάνω στο ίδιο το σώμα του ψυχικά πάσχοντος.
Είναι στη βάση μιας τέτοιας διαδικασίας μετασχηματισμού και υπέρβασης του κυρίαρχου ψυχιατρικού θεσμού που η κίνηση «προς τα έξω» δεν μπορεί παρά να είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την Τομεοποίηση των υπηρεσιών.
Η «ευθύνη της υπηρεσίας για μια ορισμένη γεωγραφική περιοχή» δεν είναι αυτή που συνδέεται με την λειτουργία της φύλαξης στο ψυχιατρείο, ούτε αυτή που υπονοείται στην κλασσική ιατρική δεοντολογία και εκφράζεται με «ιατρικο-νομικούς» όρους, όπως, πχ, ως προς τις συνέπειες της θεραπείας, ή της παράλειψής της κλπ.
Η έννοια της «ευθύνης» σημαίνει εδώ ανάληψη της υπευθυνότητας για την ψυχική υγεία ενός ορισμένου πληθυσμού,αυτής της καθορισμένης περιοχής. Αυτή η έννοια της ευθύνης συνεπάγεται ότι η υπηρεσία δεν μπορεί να περιορίζεται στο λεγόμενο «ειδικό/τεχνικό» πλαίσιο, στην παροχή, δηλαδή, κλινικών/διαγνωστικών πράξεων, συμβουλευτικής, φαρμακο/ψυχο/θεραπειών κλπ (που, ούτως ή άλλως, αποτελεί μια προφανώς αναγκαία παροχή), αλλά ότι πρέπει να διευρύνει το φάσμα των παρεμβάσεών της και να θεμελιώνεται σε μια ενεργητική στάση προαγωγής όλων των στιγμών και των εργαλείων για την ψυχική υγεία της περιοχής της.
Ο, τι γίνεται μέσα στην κοινότητα πρέπει να την αφορά – κι΄ αυτό όχι γιατί «ανάληψη ευθύνης» σημαίνει ότι η υπηρεσία αποχωρίζει το πρόβλημα από την κοινότητα, ότι το κάνει δικό της, δική της «υπόθεση», το εξειδικεύει και το ιατρικοποιεί (ψυχολογικοποιεί κλπ), αλλά, αντίθετα : ό,τι γίνεται μέσα στην κοινότητα την αφορά, γιατί αυτού του είδους η υπευθυνότητα προϋποθέτει την συμμετοχή της κοινότητας.
Ενώ η ευθύνη φυλακτικού τύπουαναφέρεται (έχει, δηλαδή, μια κίνηση) προς τα μέσα, προς τον ιδρυματικό εγκλεισμό των προβλημάτων που θέτει ο ψυχικά πάσχων, διυποκειμενικών και κοινωνικών, δηλαδή, των αντιφάσεων που διαπερνούν και εκφράζονται στην ψυχική του οδύνη, η κίνηση της ευθύνης για την ψυχική υγεία της δοσμένης περιοχής είναι προς τα έξω, προς την επαναφορά και τον εμπλουτισμό.
Κατά συνέπεια, η Τομεοποίηση δεν πρέπει να εννοηθεί και να υλοποιηθεί ως ένα είδος «διάχυσης» του (ειδικού, θεραπευτικού) ιδρύματος στην κοινότητα, με δηλωμένο στόχο (κυρίως ή και αποκλειστικό) την θεραπεία, αλλά αποτελεί μια υπόθεση, μια πρακτική, κοινωνικής ολοκλήρωσης και ενσωμάτωσης, με δυνατότητα χειραφέτησης, καθώς και αναγνώρισης της διαφορετικότητας και του δικαιώματός της να υπάρχει.
Το κύριο ζήτημα, επομένως, για μιαν ουσιαστική εφαρμογή της Τομεοποίησης θα ήταν, πρώτα απ΄ όλα, η δημιουργία των όρων για τον μετασχηματισμό της κυρίαρχης ψυχιατρικής κουλτούρας και των συνδεδεμένων με αυτήν πρακτικών,
Και, φυσικά, όχι, για μιαν ακόμη φορά, να αναχθεί η όποια εξαγγελία της σε μιαν
απλή καταγραφή των Τομέων επί χάρτου, αλλά άμεση, πρακτική εφαρμογή της, με έναρξη λειτουργίας όλων των υπηρεσιών στη βάση της ανάληψης της ευθύνης για απάντηση στις ανάγκες ψυχικής υγείας όλου του φάσματοςτου πληθυσμού μιας ορισμένης περιοχής.
Σ΄ αυτή τη βάση, θα μπορούσε να προχωρήσει άμεσα η εφαρμογή της, παίρνοντας ως αφετηρία για τον σχεδιασμό της, όπως είναι σήμερα η κατάσταση στο χώρο των υπηρεσιών ψυχικής υγείας, τις μονάδες ψυχιατρικής νοσηλείας (στα ψυχιατρεία και στα γενικά νοσοκομεία).
Για το λεκανοπέδιο, πχ, θα μπορούσε να μοιραστεί ο πληθυσμός του (ανά Δήμο ή ενότητες Δήμων) δια του αριθμού των μονάδων νοσηλείας (με το Αιγινήτειο να συμπεριλαμβάνεται με δυο κλινικές) - λαμβάνοντας υπόψη και κάποιες ιδιαίτερες ανάγκες ανά περιοχή. Οι κλινικές στο Δαφνί και στο Δρομοκαίτειο θα μπορούσαν, πριν καν συζητηθεί το όποιο θέμα μετακίνησής τους σε γενικό νοσοκομείο, ν΄ αρχίσουν να λειτουργούν τομεοποιημένα, παίρνοντας εισαγωγές από μια ορισμένη γεωγραφική περιοχή. Το ίδιο και κάθε μια από τις ψυχιατρικές κλινικές των γενικών νοσοκομείων. Θα μπορούσαν να τεθούν σε λειτουργία 2-3, επιπλέον, ψυχιατρικές κλινικές σε γενικά νοσοκομεία όπου υπάρχουν ψυχίατροι χωρίς να λειτουργεί κλινική, καθώς δεν έχει υπάρξει μέριμνα να βρεθούν χώροι, προσωπικό κλπ. Μ΄ αυτό τον τρόπο θα μπορούσαν να υπάρξουν, σε πρώτη φάση, ΤΟΨΥ των 150.000 περίπου κατοίκων.
Φυσικά, ένας ΤΟΨΥ, προκειμένου οι υπηρεσίες του να είναι αποτελεσματικές και να μπορούν ν΄ ανταποκριθούν με ουσιαστικό τρόπο στα προτάγματα της κοινοτικής φροντίδας, δεν πρέπει, σύμφωνα με την διεθνή εμπειρία και τα επικρατούντα πρότυπα, να ξεπερνάει τους 100.000 κατοίκους.Αυτός ο στόχος (ΤΟΨΥ των 100.00) θα πρέπει να τεθεί από την πρώτη στιγμή και να προγραμματιστεί, προκειμένου να επιτευχθεί στο άμεσο προσεχές μέλλον και οι ΤΟΨΥ πάνω από 100.000 κατοίκους να αντιμετωπιστούν ως μια πραγματικά προσωρινή και μεταβατική κατάσταση.
Θα πρέπει, φυσικά, να ληφθούν υπόψιν και οι περιοχές που εξυπηρετούνται από Αθήνα και οι οποίες δεν έχουν καθόλου μονάδες ψυχιατρικής νοσηλείας. Οπου υπάρχουν ψυχιατρικές κλίνες, θα πρέπει ν΄ αξιοποιηθούν και ο πληθυσμός του νομού να κατευθύνεται σ΄ αυτές. Ενίοτε πρέπει, αν η μονάδα είναι "αδύναμη" (γιατροί, λοιπό προσωπικό) να ληφθεί πρόνοια να ενισχυθούν, διαφορετικά θα συνεχίσουν άσκοπα να υπολειτουργούν μεταφέροντας το βάρος στο κέντρο. Οπου δεν υπάρχουν, θα πρέπει να ξεκινήσει άμεση η ίδρυση και λειτουργία τους.
Οπου υπάρχει Κινητή Μονάδα, να αναλαμβάνει δέσμευση, πολύ συγκεκριμένη [στενή και θεσμοθετημένη συνεργασία Θεραπευτικής Ομάδας (Θ.Ο.) της ψυχιατρικής κλινικής και της Θ.Ο. της Κινητής Μονάδας], για την μετανοσοκομειακή παρακολούθηση/ στήριξη.
Θα χρειαστεί, φυσικά, ένας άμεσος σχεδιασμός και εξασφάλιση πόρων για την δημιουργία ΚΨΥ ανά ΤΟΨΥ, διασυνδεδεμένου με τη μονάδα νοσηλείας και με όλο το δίκτυο των υπηρεσιών του τομέαπροκειμένου να λειτουργήσει ως η βάση του συστήματος, ως ενός community based,αντί ως ενός hospital based συστήματος.
Είναι άκρως εσφαλμένη και καταστροφική αντίληψη που υποστηρίζει ότι το ΚΨΥ μπορεί να λειτουργεί και στιγματιστικά για τους ψυχικά πάσχοντες και ότι το ΠΕΔΥ μπορεί, καθ΄ οιονδήποτε τρόπο, ν΄ αντικαταστήσει τα ΚΨΥ.
Αφήνοντας στην άκρη τον σκιώδη, έως και ανυπόστατο, χαρακτήρα του υπάρχοντος ΠΕΔΥ, ως ομοιώματος ενός συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, γνωρίζουμε πολύ καλά ότι, ακόμα και στην περίπτωση που γινόταν δυνατό να δημιουργηθεί ένα πλήρες και ολοκληρωμένο σύστημα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, ο ρόλος και η λειτουργία του δεν θα μπορούσε να πάει πέρα από το να αποτελεί, όπως σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, έναν ηθμό, ή πύλη εισόδου, προς το σύστημα της Ψυχικής Υγείας.
Αυτός ο ηθμός, ή, κατ΄ άλλους, «φίλτρο» (που κατ΄ ουδένα τρόπο δεν αποτελεί υποκατάσταση του κοινοτικά βασισμένου συστήματος Ψυχικής Υγείας - όπως δείχνει το παράδειγμα της Αγγλίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και άλλων χωρών), απαιτεί να λειτουργήσει ένα πλήρες δίκτυο δημόσιων Κέντρων Υγείας (και γενικών γιατρών) που θα λειτουργούν σε τομεοποιημένη βάση, σε συνεργασία με τις υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας για την αναγκαία εποπτεία και συμβουλευτική.
Με την κατάσταση ως έχει, στην εναρκτήρια φάση μιας απόπειρας εφαρμογής της Τομεοποίησης, τα αιτήματα της κοινότητας που δεν χρειάζονται νοσηλεία (ή, 'όχι ακόμα' νοσηλεία), αυτά γενικώς που αντιμετωπίζονται σε πρωτοβάθμιο επίπεδο (με δεδομένη την κατάσταση στην Ελλάδα της primary care) : όπου υπάρχει ΚΨΥ, θα πρέπει να πηγαίνουν σ΄ αυτό, και όπου δεν υπάρχει (ακόμα) ΚΨΥ θα πηγαίνουν στα εξωτερικά ιατρεία της ψυχιατρικής κλινικής (και στον ΕΟΠΥΥ, ΠΕΔΥ κλπ).
Πρέπει, ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, να είναι σαφές ότι το ΚΨΥ δεν είναι μια μονάδα που λειτουργεί απλώς σε πρωτοβάθμιο επίπεδο, αλλά, επίσης, σε δευτεροβάθμιο (προλαμβάνει νοσηλείες, με κατ΄ οίκον αντιμετώπιση υποτροπών, παρέμβαση στην κρίση κλπ και μπορεί να κάνει νοσηλείες στο χώρο του) και τριτοβάθμιο (ψυχοκοινωνική αποκατάσταση και στήριξη στον τόπο κατοικίας). Είναι αυτό που του δίνει τον ριζικά εναλλακτικό χαρακτήρα του απέναντι στο υπάρχον ιδρυματικό σύστημα.
Είναι, επομένως, η ολοκληρωμένη (comprehensive) λειτουργία του ΚΨΥ (ως βασικού άξονα του δικτύου των υπηρεσιών), που συνιστά τον πυρήνα και την πεμπτουσία της μεταρρύθμισης και όχι η μεταφορά της κλινικής του ψυχιατρείου στο γενικό νοσοκομείο - αναγκαία μεν, αλλά, πάντως, όχι πρώτης προτεραιότητας όταν δεν έχουν γίνει όλα τα άλλα. Η μεταφορά της ψυχιατρικής κλινικής στο γενικό νοσοκομείο είναι το επιστέγασμα του μετασχηματισμού και όχι η πρώτη του πράξη.
Αν, με δεδομένη την κατάσταση της Ψυχικής Υγείας που υπάρχει στην Ελλάδα (την κυρίαρχη ψυχιατρική κουλτούρα, την έλλειψη ψυχιατρικών κλινών κλπ), προηγηθεί η τελική φάση (η μεταφορά των κλινικών στα γενικά νοσοκομεία), όχι μόνο δεν θα έχει υπάρξει πραγματική μεταρρύθμιση του θεσμού, αλλά πλήθος ψυχικά πασχόντων θα έχουν χάσει οριστικά την όποια δυνατότητα και πιθανότητα εναλλακτικής, κοινοτικής στήριξης και φροντίδας, με πραγματική (και όχι κατ΄ όνομα) κατοχύρωση των δικαιωμάτων τους, μένοντας έρμαιοι και στο «δρόμο», θεραπευτικό ή και κυριολεκτικό.
Ενας πραγματικός μετασχηματισμός(Τομεοποίηση, ΚΨΥ κλπ) απαιτεί οικονομικούς πόρους για προσλήψεις μόνιμου προσωπικού(πέρα από τη στήριξη των θεραπευτικών προγραμμάτων και δραστηριοτήτων κοκ). Όχι μόνο για την αποτελεσματική λειτουργία των αναγκαίων κοινοτικών υπηρεσιών (για την πλήρη ανάπτυξη των οποίων το υπάρχον προσωπικό ουδόλως επαρκεί), αλλά και για την ίδια την καθημερινή λειτουργία, στο «εδώ και τώρα», όλων των ψυχιατρικών μονάδων. Για την αντιμετώπιση του αργού, καθημερινού, βασανιστικού τους θανάτου.
Αλλωστε, και η ίδια η Τομεοποίηση (χωρίς καν να μιλήσουμε για τις ανάγκες των ΚΨΥ) απαιτεί την καθημερινή εφημερία της κάθε ψυχιατρικής κλινικής. Ποια κλινική έχει το αναγκαίο ιατρικό προσωπικό για να το κάνει; Καμιά. Η Τομεοποίηση μπορεί να γίνει εδώ και τώρα, υπό την προϋπόθεση να μη σχεδιαστεί ερήμην των άμεσα ενδιαφερόμενων λειτουργών (όπως, επίσης, και των ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία και των συλλόγων οικογενειών), αλλά, ταυτόχρονα, προκειμένου να λειτουργήσει, προϋποθέτει τον αναγκαίο αριθμό προσλήψεων προσωπικού, πρωτίστως ιατρικού και νοσηλευτικού.
Εννοείται ότι θα πρέπει να απαγορευτεί η νοσηλεία ασθενών εκ Πελοποννήσου και Αιτωλοακαρνανίας σε μονάδες της Αθήνας. Αυτό μάλιστα είναι το μόνο που μπορεί ν΄ αρχίσει αμέσως, από σήμερα κιόλας, χωρίς να περιμένει κανείς την, όσο σύντομη κι΄ αν είναι, εφαρμογή της Τομεοποίησης.
Στο ξεκίνημα της εφαρμογής της Τομεοποίησης, ΚΨΥ θα έχουν μόνο οι ΤΟΨΥ στους οποίους υπάρχουν ΚΨΥ- αλλά με υποχρεωτική διασύνδεση, ώστε να δίνουν και το "καλό παράδειγμα" για το μέλλον, όταν υπάρξουν και άλλα ΚΨΥ. Εννοείται ότι πρέπει άμεσα να ξεκινήσει η διαδικασία για την ίδρυση ΚΨΥ στους ΤΟΨΥ που δεν έχουν και, ταυτόχρονα, τόσο τα υπό ίδρυση, όσο και τα υπάρχοντα ΚΨΥ να είναι επαρκώς στελεχωμένα (πολλά από τα υπάρχοντα είναι υπό κατάρρευση) ώστε να μπορούν να στηρίζουν τους ψυχικά πάσχοντες στον τόπο κατοικίας.
Θα χρειαστεί σίγουρα ένα σημαντικό χρονικό διάσημα για την εξοικείωση των υπηρεσιών και των θεραπευτικών ομάδων με τον νέο τρόπο λειτουργίας.
Θα υπάρξει αναγκαστικά ένα μεταβατικό στάδιο για κάποια περιστατικά, που είχαν συνηθίσει να παρακολουθούνται από ένα γιατρό ή μια Θ.Ο., που τώρα, όμως, δέχεται μόνο ασθενείς συγκεκριμένου ΤΟΨΥ (ενώ αυτά διαμένουν σε περιοχή άλλου ΤΟΨΥ), ώστε να "περάσουν" στην Θ.Ο. του ΤΟΨΥ όπου βρίσκεται η κατοικία τους.
Ως προς τις υπάρχουσες στεγαστικές δομές του Δημοσίου, που είχαν γίνει στο παρελθόν διάσπαρτα (όπου έβρισκαν κτίριο και όχι βάσει σχεδίου) θα προκύψει το πρόβλημα, στο βαθμό που πρέπει να λειτουργούν και αυτές διασυνδεδεμένα με την μονάδα νοσηλείας και το ΚΨΥ του ΤΟΨΥ, ότι θα βρίσκονται, ενίοτε, στην γεωγραφική περιοχή διαφορετικού ΤΟΨΥ από αυτόν στον οποίο βρίσκεται η μονάδα που τις ίδρυσε και τις λειτουργεί μέχρι σήμερα. Δεν πρέπει επ΄ ουδενί να υπάρξουν γραφειοκρατικές αποφάσεις αποκοπής των δομών αυτών από την συνολική Θ.Ο. που τις λειτουργούσε μέχρι τώρα.
Οσο για τις στεγαστικές δομές των ΜΚΟ, αυτές μπορούν και πρέπει να ενταχθούν στους ΤΟΨΥ της περιοχής στην οποία βρίσκονται (στην προοπτική, φυσικά, της ανάληψής τους από το Δημόσιο), σε άμεση και συγκεκριμένη διασύνδεση με το ΚΨΥ του ΤΟΨΥ, ή, όπου δεν υπάρχει ΚΨΥ, με την ψυχιατρική κλινική του γενικού νοσοκομείου. Το ίδιο ισχύει και για τα Κέντρα Ημέρας των ΜΚΟ, τα οποία πρέπει και αυτά να τεθούν υπό την ευθύνη των ΚΨΥ του ΤΟΨΥ στον οποίο ευρίσκονται και, σε όσους ΤΟΨΥ δεν υπάρχουν ακόμα ΚΨΥ, υπό την αιγίδα της θεραπευτικής ομάδας της ψυχιατρικής κλινικής του γενικού νοσοκομείου. Το Κέντρο Ημέρας είναι μέρος των λειτουργιών ενός ΚΨΥ και επομένως, δεν μπορεί, κατ΄ ουδένα τρόπο, να υποκαθιστά, εντός ενός ΤΟΨΥ την ανάγκη ύπαρξης ΚΨΥ.
Η έμφαση στα ανωτέρω είναι στα σχετικά με την Τομεοποίηση στο λεκανοπέδιο. Προφανώς, αυτά ισχύουν και για όλες τις άλλες περιοχές.
Τελευταίο σημείο, το εξής: είναι σκόπιμο και άκρως πιο λειτουργικό, οι Τομεακές Επιτροπές ν΄ αποτελούνται από εκπροσώπους των ίδιων των μονάδων που έχουν αναλάβει την κάλυψη των αναγκών της περιοχής και να υπάρχει σ΄ αυτές ικανή εκπροσώπηση των ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία και των συλλόγων οικογενειών.
Προφανώς, θα πρέπει να υπάρχουν κατευθυντήριοι άξονες "από τα πάνω" βάσει μιας εθνικής πολιτικής επί του θέματος, πώς θα πρέπει να διασυνδέονται οι μονάδες κλπ.

25/4/2016
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΕΝΑ ΠΟΛΥΜΟΡΦΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗΣ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗΣ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ



Και εκεί που η Ψυχική Υγεία, οι ψυχιατρικές μονάδες, τα ψυχιατρεία, μετά τον θάνατο από πυρκαγιά, τον περασμένο Σεπτέμβρη στο Δαφνί, τριών μηχανικά καθηλωμένων ασθενών, είχαν απομακρυνθεί από το προσκήνιο της επικαιρότητας - με τις πάγιες αντιφάσεις τους και τα αδιέξοδά τους να κοχλάζουν, όπως πάντα, πίσω από τα τείχη και τις κλειδωμένες πόρτες - ήλθε ο ΣΥΝΟΨΥΝΟ (Σύλλογος Νοσηλευτών Ψυχιατρικών Νοσοκομείων) με νέα ανακοίνωσή του ξανά για τους «90 επικίνδυνους ασθενείς που έχουν διαπράξει σοβαρά εγκλήματα κατά της ανθρώπινης ζωής και άλλες βαρύτατες πράξεις και το προσωπικό του Νοσοκομείου βρίσκεται σε διαρκή κίνδυνο ζωής», να φέρει ξανά το ζήτημα της (κατασκευασμένης) «επικινδυνότητας του ψυχικά ασθενή» σε πρώτο πλάνο και να παίξει το συνήθη ρόλο του στη διασπορά τρόμου. Βρίσκοντας, φυσικά, την αναμενόμενη υποδοχή και την συνακόλουθη υπερπροβολή από το σύνολο των καθεστωτικών ΜΜΕ, πάντα διψασμένων να «σορτάρουν» πάνω σε μια τρομολαγνεία που κάποιοι «συνδικαλιστές» τους προσφέρουν σε έτοιμο πιάτο.
Για μιαν ακόμη φορά, ο ΣΥΝΟΨΥΝΟ, ένας σύλλογος τυπικά συντεχνιακός, χωρίς ίχνος κινηματικής δράσης, καλλιεργεί το στιγματιστικό στερεότυπο της «επικινδυνότητας» στο πεδίο της ψυχικής υγείας, επικεντρώνοντας στους νοσηλευόμενους με το άρθρο 69 ΠΚ. Αυτούς, δηλαδή, που, βάσει του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου, έχουν κριθεί ως «ακαταλόγιστοι» λόγω της ψυχικής τους διαταραχής και γι΄ αυτό διατάσσεται ο εγκλεισμός τους, μέχρι την επιβεβαίωση της ανάρρωσής τους και της αποδοχής από το δικαστήριο της εξάλειψης της «επικινδυνότητας» τους (νοούμενης, αναγωγιστικά, ως ατομικής ιδιότητας και όχι στην κοινωνική/σχεσιακή της διάσταση).
Είναι, ωστόσο, γνωστό ότι οι περισσότεροι από αυτούς τους «επικίνδυνους για την δημόσια ασφάλεια που έχουν διαπράξει αξιόποινες πράξεις και δη ανθρωποκτονίες», παίρνουν εξιτήριο μετά από μιαν άλλοτε άλλη περίοδο χρόνου.
Ότι τα εξιτήρια θα ήταν πολύ περισσότερα αν δεν υπήρχε αυτός ο εγγενής συντηρητισμός του κυρίαρχου δικαστικού και ψυχιατρικού θεσμού, με προπορευόμενο, εν προκειμένω, τον δικαστικό, καθώς είναι επανειλημμένες οι απορρίψεις από την εκάστοτε δικαστική έδρα των εκθέσεων/εισηγήσεων των θεραπόντων ψυχιάτρων για άρση του άρθρου 69 και την χορήγηση εξιτηρίου.
Ότι οι ασθενείς του άρθρου 69, πλην ελαχίστων, συγκριτικά, εξαιρέσεων, είναι οι πιο «ήσυχοι ασθενείς», στα τμήματα όπου νοσηλεύονται.
Ότι τουλάχιστον 20 από τους 90 «επικίνδυνους» του ΨΝΑ, διαμένουν σε εξωνοσοκομειακές στεγαστικές δομές, μέσα στην κοινότητα, με θύρες επισήμως ανοικτές και κυκλοφορούν ελεύθερα, χωρίς να έχει αρθεί το άρθρο 69.
Ότι ο θάνατος, τον περασμένο Σεπτέμβρη, των τριών ασθενών από πυρκαγιά, που εν τέλει αποδόθηκε στον γνωστό «επικίνδυνο ασθενή», δεν οφειλόταν στη φωτιά καθαυτή, κάτι που συμβαίνει πολύ συχνά στο ψυχιατρείο (κάποιος να βάλει σ΄ ένα τμήμα φωτιά), αλλά στο γεγονός ότι οι τρεις ασθενείς ήταν μηχανικά καθηλωμένοι και ότι, επιπλέον, δεν υπήρξε ετοιμότητα παρέμβασης για την διάσωσή τους.
Τα μέτρα που ζητάει ο ΣΥΝΟΨΥΝΟ είναι υπέρ της περαιτέρω κατασταλτικής λειτουργίας του ψυχιατρείου, υπέρ των ειδικών θαλάμων απομόνωσης και άλλων περιοριστικών μέτρων, επικαλούμενος τον «διαρκή κίνδυνο για την ίδια τη ζωή του προσωπικού». Ενα ψυχιατρείο, δηλαδή, ως φρούριο και ενσάρκωση της «επικινδυνότητας», με ό,τι αυτό σημαίνει για την καταστολή που αναμένει, αλλά και για το κοινωνικό στίγμα που συνοδεύει, τον όποιο ψυχικά πάσχοντα καταφεύγει (ή «τον καταφεύγουν») στις υπηρεσίες του.
Αλλά και η επαναφορά του πάγιου αιτήματος της κυρίαρχης ψυχιατρικής και νοσηλευτικών συντεχνιών που την υπηρετούν, για το άνοιγμα «δικαστικού ψυχιατρείου», ενός θεσμού πλήρως αποτυχημένου διεθνώς.
Και όλα αυτά γιατί το ΨΝΑ δεν ανανέωσε τη σύμβαση με εταιρεία φύλαξης η οποία διέθετε δυο σεκιουριτάδες ανά βάρδια για την φύλαξη του συγκεκριμένου «επικίνδυνου ασθενή», μέτρο που επιβλήθηκε μετά την πυρκαγιά του Σεπτέμβρη. Κανείς δεν μιλάει για την έλλειψη του όποιου θεραπευτικού πλάνου για τον εν λόγω ασθενή, όπως και για πολλούς άλλους (και όχι μόνο του άρθρου 69 ΠΚ), την αδυναμία/ανικανότητα ν΄ αναπτυχθεί μια θεραπευτική προσέγγιση στην δυσκολία που τον διακρίνει. Κανείς δεν μιλάει για την έλλειψη της στοιχειώδους εκπαίδευσης του προσωπικού των ψυχιατρείων και όλων των ψυχιατρικών μονάδων στις διαδικασίες/τεχνικές «αποκλιμάκωσης», για το πώς η ίδια η λειτουργία των μονάδων αυτών, η κουλτούρα και η πρακτική που τις διέπει, παράγει και/ή επιδεινώνει την «επικινδυνότητα», ή καλλίτερα, τις «επικίνδυνες καταστάσεις». Φυσικά, καταλυτικό ρόλο σε όλα αυτά παίζει και η δραματική έλλειψη του προσωπικού, η αποψίλωση του ΨΝΑ και όλων των μονάδων από νοσηλευτές/τριες, πρωτίστως, αλλά και από ψυχιάτρους και από όλες τις άλλες ειδικότητες. Ωστόσο, ο κατασταλτικός χαρακτήρας της κουλτούρας και των ασκούμενων πρακτικών προϋπήρχε της έλλειψης προσωπικού - είναι στο DNAτου κυρίαρχου ψυχιατρικού παραδείγματος.
Ο ΣΥΝΟΨΥΝΟ, αν και αδρανής κινηματικά, δεν ήταν καθόλου αδρανής στην με κάθε μέσο διεκδίκηση της ιατρικοποίησης του ρόλου του νοσηλευτή, στη μετατροπή του σ΄ ένα φορέα επιστημονικοφανών, περιγεγραμμένων, αυτοαναφορικών και αποστειρωμένων δεξιοτήτων απέναντι στην αρρώστια ως αντικείμενο, αποκομμένο από το όλο της ύπαρξης του ψυχικά πάσχοντα και με επιλογή των στιγμών της επαφής και της σχέσης μ΄ αυτόν, αφήνοντας τις «δύσκολες» στιγμές (ακριβώς αυτές που τον πλημμυρίζουν και λόγω των οποίων φτάνει στο σημείο να νοσηλεύεται) στις διαδικασίες καταστολής, στο δέσιμο, στην απομόνωση, στον σεκιουριτά.
Καταλαβαίνει κανείς πού οδηγεί αυτή η αφηρημένη, κατασκευασμένη και συντεχνιακού χαρακτήρα αντίληψη για τον «καθημερινό κίνδυνο στη ζωή του προσωπικού». Εδώ να προστεθεί η υποβάθμιση και η υπονόμευση του θεραπευτικού (και πολύ συχνά αναντικατάστατου) ρόλου των άλλων βαθμίδων νοσηλευτικού προσωπικού (ΔΕ, ΥΕ), ακριβώς επειδή από τον ως άνω στεγνό και ιατρικοποιημένο ρόλο του νοσηλευτή υποβαθμίζεται/εξαλείφεται το κομβικό στοιχείο της «σχέσης μεταξύ προσώπων» που είναι (ή, θα έπρεπε να είναι) το θεμέλιο μιας θεραπευτικής σχέσης, πάνω στο οποίο, οι όποιες δεξιότητες αποχτούν νόημα και περιεχόμενο.
Και φυσικά, ο σεκιουριτάς δεν θα χρησιμοποιηθεί μόνο στον όποιο «επικίνδυνο ασθενή» του άρθρου 69, αλλά και απέναντι στον όποιο νοσηλευόμενο αντιδρά στις συνθήκες και στη νοσηλεία του καθεαυτή, στον ακούσιο και βίαιο χαρακτήρα της, στις κατασταλτικές πρακτικές που ασκούνται ως ο κανόνας. Οι «δύσκολες καταστάσεις» είναι πολύ πιο συχνές με αυτούς, τους «καθημερινούς ασθενείς», παρά με τους ασθενείς του άρθρου 69.
Η επικινδυνότητα συνίσταται ακριβώς σ΄ αυτές τις στάσεις, τις αντιλήψεις, τις πρακτικές. Επικίνδυνοι δεν είναι οι ψυχικά πάσχοντες, επικίνδυνη είναι η αντιμετώπισή τους από την κοινωνία και από το κυρίαρχο ψυχιατρικό σύστημα. Επικίνδυνη είναι, όπως έχει λεχθεί, «η αναπαραγωγή της επικινδυνότητας».
9/3/2016


ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ