ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ

Η ΝΕΑ «ΠΟΛΙΤΙΚΗ» ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ
ΤΑ ΨΥΧΙΑΤΡΕΙΑ «ΔΕΝ» ΚΛΕΙΝΟΥΝ:
ΑΠΛΩΣ ΤΕΜΑΧΙΖΟΝΤΑΙ
ΚΑΙ ΚΟΜΜΑΤΙΑ ΤΟΥΣ ΜΕΤΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ



Αν και οι ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις, που οδηγούν στην κατάρρευση της δικομματικής κυβέρνησης και στην προκήρυξη εκλογών μέσα στο Γενάρη, έχουν θέσει ζητήματα, όπως αυτό της ψυχικής υγείας, στο περιθώριο της προσοχής, εντούτοις κάποιες εξελίξεις, κάποια σχέδια των εκτελεστικών οργάνων της παραπαίουσας κυβέρνησης και της τρόικας, αν και χωρίς ελπίδα υλοποίησής τους στο προβλεπτό μέλλον, δεν πρέπει να περάσουν απαρατήρητα και χωρίς κανένα σχολιασμό.

Αναφερόμαστε στην πρόταση για την μεταφορά των 15 ψυχιατρικών κλινικών («τμημάτων εισαγωγών») των δύο ψυχιατρείων (ΨΝΑ-Δαφνί και Δρομοκαίτειο) σε γενικά νοσοκομεία, που παρέδωσε, στις 19 Δεκέμβρη, η «ειδική επιτροπή», που είχε από το καλοκαίρι αναλάβει το «έργο», στην υφυπουργό Κ. Παπακώστα.

Από την εν λόγω «επιτροπή» είχε ανακοινωθεί ότι το «έργο» θα παραδιδόταν στις 25 Αυγούστου, ωστόσο, η ίδια η διακήρυξη της «ταχείας παράδοσης του έργου», όσο και η εν συνεχεία καθυστέρηση της «ολοκλήρωσης του έργου» είναι ενδεικτική του άκρως τυχοδιωκτικού και ανερμάτιστου χαρακτήρα του όλου εγχειρήματος.

Λέχθηκε ότι υπήρξαν αντιρρήσεις, από τη μεριά της ηγεσίας του Υπουργείου, για την δημοσιοποίηση της έκθεσης, πιθανόν με το σκεπτικό ότι, ενόψει των αναπόφευκτων εκλογών, δεν θα άντεχαν μια παραπέρα αναστάτωση με την επίσημη ανακοίνωση της μεταφοράς των κλινικών, για το ποια κλινική πάει πού και πότε.

Ωστόσο, μετά λίγες ημέρες, το ygeia360, σύμφωνα με τις συνήθως «πολύ καλά πληροφορημένες» πηγές του, δημοσίευσε τη λίστα των νοσοκομείων στα οποία, σύμφωνα με το «πόρισμα - πρόταση», «θα» μεταφερθούν οι κλινικές των ψυχιατρείων. Καθώς, μέχρι τώρα, δεν υπήρξε καμιά διάψευση, πρέπει να θεωρήσει κανείς ότι αυτές οι πληροφορίες είναι ακριβείς. Έτσι, και η επίσημη ανακοίνωση αποφεύχθηκε, και η έκθεση (εν μέρει) δημοσιοποιήθηκε μέσω διαρροής – πιο πολύ για τον «εμπλουτισμό» κάποιων «βιογραφικών» παρά για να έχει κάποιο πρακτικό αποτέλεσμα (τουλάχιστο στο προβλεπτό μέλλον).

Αφήνουμε στην άκρη, στον παρόντα σχολιασμό, το πρωταρχικό ζήτημα του βίαιου χαρακτήρα του «κλεισίματος των ψυχιατρείων» και της, απλώς, μετακόμισης των κλινικών, χωρίς να υπάρχει καμιά από τις προϋποθέσεις γι΄ αυτό το κλείσιμο, όπως η τομεοποίηση, η δημιουργία ολοκληρωμένου δικτύου κοινοτικών υπηρεσιών και, προπαντός, η αλλαγή του «τρόπου σκέψης και πράξης» (αλλά και οι διαδικασίες μέσω των οποίων αυτή η «αλλαγή του τρόπου» επιτυγχάνεται), παράμετροι εκ των ουκ άνευ για την εναλλακτική στον εγκλεισμό λειτουργία ενός κοινοτικά βασισμένου συστήματος Ψυχικής Υγείας – προκειμένου, δηλαδή, να μιλάμε για «ξεπέρασμα του ψυχιατρείου» και όχι για απλή κατάργησή του.

Θα επικεντρώσουμε σ΄ αυτό που αποκαλύπτει, για τον χαρακτήρα του εγχειρήματος, το ίδιο το σχέδιο της μεταφοράς των κλινικών. Και πάλι, ωστόσο, θ΄ αφήσουμε, αναγκαστικά, στην άκρη το πολύ σημαντικό ζήτημα της καταλληλότητας των επιλεγμένων χώρων, καθώς η εν λόγω αυτόκλητη επιτροπή που τους επέλεξε (λειτουργώντας και σ΄ αυτό το πεδίο, χωρίς κανένα διάλογο, χωρίς καμιά συμμετοχική διαδικασία), δεν έχει το παραμικρό στοιχείο αξιοπιστίας για το εν λόγω έργο. Θα χρειαστεί χρόνος και επισταμένη έρευνα (ακόμα και χωρίς την επίσημη δημοσιοποίηση της έκθεσης) για να διερευνηθούν οι χώροι, η αρχιτεκτονική τους και η χωροταξική τους επάρκεια, που κρίθηκαν ως κατάλληλοι για να στεγάσουν τις ψυχιατρικές κλινικές.

Θα μείνουμε στο «αποκαλυπτικό» (με όλες τις σημασίες της λέξης) στοιχείο της μεταφοράς τεσσάρων κλινικών στο «Αμαλία Φλέμιγκ», τριών στο «Αγία Βαρβάρα» και δυο στο «Σωτηρία» - όπου ήδη υπάρχει μια ακόμα ψυχιατρική κλινική, σύνολο, δηλαδή, και εδώ, τρεις!!! Τέσσερις κλινικές στο «Α. Φλέμιγκ» σημαίνει την μεταφορά του μισού ΨΝΑ (έχει 9 κλινικές) σε ένα άλλο νοσοκομείο… και τρεις κλινικές στο Αγ. Βαρβάρα σημαίνει την μεταφορά του μισού Δρομοκαϊτείου (έχει 6 κλινικές) σ΄ ένα νοσοκομείο παραδίπλα. Για ποιο «κλείσιμο» μιλάμε…

Πρόκειται για ένα κομμάτιασμα των ψυχιατρείων, με τη μεταφορά μεγάλου μεγέθους θραυσμάτων σε άλλους χώρους, οι οποίοι μετατρέπονται σε μικρά ψυχιατρεία. Στο μέγεθος, περίπου, αυτών που έκλεισαν πριν μερικά χρόνια.

Καθώς οι ασθενείς χρόνιας παραμονής που έχουν απομείνει στα τρία εναπομείναντα ψυχιατρεία είναι σχετικά λίγοι (αφού η πλειονότητα απορροφήθηκε τα προηγούμενα χρόνια, μέσω των διαδικασιών της μεταστέγασης, σε εξωνοσοκομειακές στεγαστικές δομές), το κυρίαρχο ζήτημα για το «κλείσιμο» του ψυχιατρείου είναι ο εναλλακτικός τρόπος «σκέψης και πράξης» που πρέπει να διέπει την άσκηση της ψυχιατρικής, την λειτουργία των υπηρεσιών και του όλου συστήματος και επομένως, έχει να κάνει πρωτίστως με τα «τμήματα εισαγωγών». Άλλωστε, το ζήτημα των εναπομεινάντων ασθενών χρόνιας παραμονής πρέπει και αυτό να ειδωθεί σε συνάρτηση με διαδικασίες, αφενός, αμφισβήτησης και μετασχηματισμού της παθογόνου ασυλικής λειτουργίας και, αφετέρου, δημιουργίας των ολοκληρωμένων εναλλακτικών κοινοτικών δομών, οι οποίες, στο βαθμό που δημιουργούνται και λειτουργούν, θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην στήριξη κάποιων εξ΄ αυτών στον τόπο κατοικίας, αποφεύγοντας τον μονόδρομο της μετάβασης για όλους σε στεγαστικές δομές.

Το κέντρο βάρους είναι, λοιπόν, τα «τμήματα εισαγωγών», ο μετασχηματισμός και το ξεπέρασμά τους προς κοινοτικά βασισμένες λογικές και πρακτικές. Τέσσερις (ή τρεις, ή και δυο) κλινικές σε ένα νοσοκομείο θα αναπαράγουν, απλώς, τις λογικές του ολοπαγούς ιδρύματος και μάλιστα υπό τους χειρότερους όρους, επιβεβαιώνοντας και κάποιους καλοθελητές υποστηριχτές του ασύλου (και της ασυλικής λογικής) που θεωρούν ότι, αν κλείσει το ψυχιατρείο, οι ασθενείς θα χάσουν τον «προαυλισμό» τους και τον «καθαρό αέρα» στους «ανοιχτούς χώρους του κλειστού ιδρύματος»!

Αν οι υπάρχουσες, εδώ και χρόνια, κλινικές στα γενικά νοσοκομεία δεν έχουν ακόμα ξεπεράσει το «τραύμα» του εξαναγκασμού τους να δέχονται ακούσιες νοσηλείες (μετά τον προ δεκαπενταετίας σεισμό και το, τότε, προσωρινό κλείσιμο του ΨΝΑ), με τα δεκάδες ράντζα μετά από κάθε εφημερία και με τις παραδοσιακές κατασταλτικές ιδρυματικές πρακτικές να έχουν αυτούσιες μεταφερθεί στο χώρο του γενικού νοσοκομείου, καταλαβαίνει κανείς τι πρόκειται να γίνει αν, στον ίδιο χώρο, συστεγάζονται τρεις ή τέσσερις κλινικές. Μια «κοινότητα ομοίων», με κοινά προβλήματα, με κοινή, άνωθεν, αντιμετώπιση και διαχείριση, λογικές ενός μικρότερου ασύλου, αλλά πάντα ασύλου, σε ένα τμήμα του νοσοκομείου, στο νεοϊδρυθέν «ψυχιατρείο του γενικού νοσοκομείου» - αυτός θα είναι ο νεωτερισμός των φωστήρων της επιτροπής που συγκρότησε την εν λόγω πρόταση.

Πιθανές αντίστοιχες δομές σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, που έχουν εντυπωσιάσει τους φωστήρες της «επιτροπής διάλυσης των ψυχιατρείων», δεν σημαίνει ότι αποτελούν τις «καλές πρακτικές» στις χώρες προέλευσης, απ΄ όπου γίνεται η αντιγραφή, αλλά το αντίθετο: ενσαρκώνουν, απλώς, τις θατσερικές πολιτικές στην Ψυχική Υγεία, η ολοκλήρωση των οποίων παρατηρείται σήμερα με την προϊούσα κατάρρευση των συστημάτων Υγείας και Ψυχικής Υγείας σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.

Στο δημοσίευμα του ygeia360 αναφέρεται ότι οι κλίνες που θα μεταφερθούν ανά κλινική θα είναι από 20-27. Στο ΨΝΑ (Δαφνί) οι κλίνες είναι σε όλα τα τμήματα 27 και στο Δρομοκαίτειο αντίστοιχες ή και περισσότερες. Αυτό σημαίνει ότι θα υπάρξει περαιτέρω μείωση των υπαρχόντων ψυχιατρικών κλινών κατά την διαδικασία της μεταφοράς - σε μια χώρα που υπολείπεται δραματικά σε ψυχιατρικές κλίνες, πέρα και ξέχωρα από την έλλειψη εναλλακτικών, κοινοτικά βασισμένων κοινοτικών υπηρεσιών.

Αν επιμένουμε στο σχολιασμό της εν λόγω πρότασης είναι γιατί, πέρα από την νεοφιλελεύθερη λογική της Απονοσοκομειοποίησης που την διέπει (σε αντιδιαστολή με την Αποϊδρυματοποίηση και με τραγικές συνέπειες στις χώρες προέλευσης), ο λόγος για τον οποίο γίνεται, δεν έχει παρά μόνο προσχηματικά να κάνει με την πάλαι ποτέ σύναψη συμφωνίας (που επικαιροποιήθηκε με το σύμφωνο Αντόρ-Λυκουρέντζου) για το κλείσιμο των ψυχιατρείων, όταν (το 2015) θα «ολοκληρωνόταν» η «ψυχιατρική μεταρρύθμιση» στη βάση των συγχρηματοδοτούμενων με την ΕΕ προγραμμάτων. Η πρόταση αυτή έχει να κάνει με την εφαρμογή, και στον χώρο της Ψυχικής Υγείας, της στυγνής, δημοσιονομικού χαρακτήρα πολιτικής στα πλαίσια των διαδοχικών μνημονίων: γι΄ αυτούς το «κλείσιμο» είναι ένα λογιστικού χαρακτήρα μέτρο, που αποσκοπεί στην δραστική περικοπή δαπανών και πρωτίστως αυτών που αφορούν σε προσωπικό. Η περαιτέρω δραστική μείωσή του είναι από τους βασικούς λόγους του «κλεισίματος», όσο κι΄ αν τώρα το διαψεύδουν μετά βδελυγμίας. Διαφορετικά, τι νόημα έχει να μεταφέρει κάποιος το «μισό Δαφνί» σ΄ ένα άλλο νοσοκομείο και το «άλλο μισό», πχ, στην Αγ. Βαρβάρα (ή, όπως αλλιώς «κάτσει» η μοιρασιά);

Βέβαια, το σχέδιο μένει στον αέρα, λόγω της βαθιάς πολιτικής κρίσης και των επικείμενων εκλογών. Η μόνη τρέχουσα «πολιτική» Ψυχικής Υγείας είναι τα γεύματα «με τα χεράκια» της υφυπουργού Κ. Παπακώστα, από κοινού με την Coca Cola (και με διάφορους «πρόθυμους» από το χώρο της ψυχικής υγείας), μιας υφυπουργού και αυτής απλώς «περαστικής», όπως και οι προκάτοχοί της, από το Υπουργείο Υγείας, χωρίς κανένα απολύτως έργο. Με πολλές, ωστόσο, δηλώσεις περί «δικαιωμάτων» και «στίγματος», με κάποιες φραστικές αστοχίες, όπως, πχ, το ΠΕΠΣ A.E., το οποίο «κακώς» παρεξηγήθηκε, αφού (ως γλώσσα λανθάνουσα) εκφράζει τον εν δυνάμει Α.Ε. χαρακτήρα των ΜΚΟ (που σύντομα θα οδηγηθούν και επισήμως στο καθεστώς των Α.Ε.), αλλά και με μια δήλωση που θα «μείνει», η οποία κολλάει πλήρως, ως λογική, ως τρόπος σκέψης, με την επιδίωξη της όπως - όπως μεταφοράς των ψυχιατρικών κλινικών των ψυχιατρείων στα γενικά νοσοκομεία : πρόκειται για την δήλωσή της ότι οι έγκλειστοι στα Λεχαινά καλώς («για το καλό τους») είναι στα κλουβιά «σύμφωνα με τους ειδικούς»!!!

Μια πολιτική αλλαγή τον Ιανουάριο δεν θ΄ αποτελεί, από μόνη της, αποφυγή των κινδύνων που απειλούν την Ψυχική Υγεία, ούτε φρένο στην περαιτέρω κατασταλτική της μετάλλαξη και αποδόμηση. Στο βαθμό, μάλιστα, που αυτή η λογική είναι ριζωμένη στη κυρίαρχη κουλτούρα και πρακτική της πλειονότητας της ψυχιατρικής κοινότητας, το ίδιο πλάνο μπορεί, σε μιαν άλλη στιγμή, να σερβιριστεί ξανά, πιθανώς με διαφορετικό περιτύλιγμα. Και με χίλιες δυο δικαιολογίες (η «διαπραγμάτευση για το χρέος», οι όποιες «απαιτήσεις των δανειστών», οι «αγορές», το «ευρώ», οι «δυσκολίες που μας περιμένουν» αλλά, «στο τέλος», «θα» νικήσουμε κοκ).

Η επαγρύπνηση που απαιτείται και η αντίσταση από τα κινήματα ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία, οικογένειες, λειτουργούς, κοινωνικές/κινηματικές συλλογικότητες δεν αφορά μόνο το τώρα αλλά, εξίσου, και το μέλλον που έρχεται.

24/12/2014

Όσοι συμφωνούμε, υπογράφουμε το κείμενο. Για το Νίκο Ρωμανό, για την αυτονομία του ιατρικού και νοσηλευτικού επαγγέλματος, για τη ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ! Γράψτε όνομα και ιδιότητα στα σχόλια.


ΚΕΙΜΕΝΟ ΥΠΟΓΡΑΦΩΝ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΩΝ

ΝΑ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΘΕΙ ΑΜΕΣΑ ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΑΙΤΗΜΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΡΩΜΑΝΟΥ ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΑΔΕΙΕΣ
ΟΧΙ ΣΤΙΣ ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΠΙΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ
ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΑΣΤΥΝΟΜΟΚΡΑΤΙΑ

Ο κρατούμενος Νίκος Ρωμανός βρίσκεται σε απεργία πείνας από τις 10/11, διεκδικώντας το νόμιμο δικαίωμά του σε εκπαιδευτικές άδειες, προκειμένου να μπορεί να παρακολουθήσει τη σχολή στην οποία πέρασε με πανελλαδικές εξετάσεις μέσα από τη φυλακή. 
Οι μηχανισμοί του κράτους, η κυβέρνηση, αλλά και ο ίδιος ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, αρνούμενοι να ικανοποιήσουν το δίκαιο αίτημά του, παίρνουν τεράστια ευθύνη, όχι μόνο για την ίδια του τη ζωή, που καταφανώς βρίσκεται σε κίνδυνο, αλλά και για την κατάλυση όποιων ιχνών δημοκρατίας έχουν απομείνει στη χώρα μας. Διότι ουσιαστικά αρνούνται την εκπαιδευτική άδεια ΦΡΟΝΗΜΑΤΙΚΑ, επειδή ο Νίκος Ρωμανός είναι αναρχικός. Ασκούν προληπτική καταστολή του δικαιώματός του να σπουδάσει, όχι με βάση το περιεχόμενο της καταδίκης του, αλλά με βάση το ενδεχόμενο μελλοντικών ενεργειών του. Στην πραγματικότητα τον καταδικάζουν σε βέβαιο θάνατο ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΑ. 
Οι υγειονομικοί που υπογράφουμε αυτό το κείμενο είμαστε αλληλέγγυοι στο Νίκο Ρωμανό και απαιτούμε την ικανοποίηση του αιτήματός του προτού είναι πολύ αργά για τη σωματική του ακεραιότητα, και την ίδια του τη ζωή. 
Επιπλέον επισημαίνουμε την πρωτοφανή απόπειρα να χρησιμοποιηθεί η άσκηση της Ιατρικής από την εξουσία: οι πιέσεις που υφίστανται οι συνάδελφοί μας που νοσηλεύουν το Νίκο Ρωμανό στο "Γεννηματά", αλλά και τον σύντροφό του Γιάννη Μιχαηλίδη στο Τζάνειο, προκειμένου να παραβιάσουν την ελεύθερη βούληση των απεργών πείνας - ασθενών τους, έχουν υπερβεί τα εσκαμμένα. 
Παρακολουθούμε συνεχείς παρεμβάσεις στην άσκηση της Ιατρικής από πολιτικούς παράγοντες, διοικητές νοσοκομείων, "νομικούς συμβούλους", κυρίως όμως από τους εισαγγελείς που μετακυλίουν την κοινωνική και πολιτική ευθύνη της έκβασης της απεργίας πείνας στους ώμους των γιατρών, καλώντας τους ουσιαστικά να παραβιάσουν κάθε ιατρική ηθική και δεοντολογία και να ασκήσουν βία επί των περιθαλπομένων από αυτούς απεργών πείνας (αναγκαστική σίτιση). Παρακολουθούμε άναυδοι να παραβιάζεται κάθε νομιμότητα από τον Διοικητή του "Γεννηματά", ο οποίος απαιτεί πρόσβαση στο φάκελλο νοσηλευόμενου, παραβιάζοντας το ιατρικό απόρρητο και την ιδιωτικότητα του ασθενούς, την ώρα μάλιστα που η γιατρός που έχει επιλέξει ο κρατούμενος - απεργός πείνας να τον εκπροσωπεί ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΟ ΦΑΚΕΛΛΟ!
Τέλος, για μια ακόμη φορά, βλέπουμε να παραβιάζεται η ιερότητα των νοσοκομειακών χώρων και, με έμμεσο τρόπο, η αυτονομία του ιατρικού και νοσηλευτικού λειτουργήματος, από δεκάδες πάνοπλους φρουρούς, από ΜΑΤ, από κλούβες ΜΑΤ, από πάνοπλους κουκουλοφόρους αστυνομικούς. 
Η εικόνα αυτή, σε πλήρη αρμονία με την εικόνα μιας Αθήνας - κατεχόμενης πόλης των τελευταίων ημερών, μας κάνει να ανησυχούμε σοβαρά για την ίδια τη δημοκρατία. Είναι ολοφάνερο ότι η κυβέρνηση, τόσο με τη διαχείριση της υπόθεσης Ρωμανού, όσο και με τις συνεχείς παραβιάσεις ελευθεριών σε όλα τα επίπεδα, έχει επιλέξει εξαιρετικά ολισθηρό για τα δημοκρατικά δικαιώματα δρόμο. 
ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ:
1. άμεση ικανοποίηση των αιτημάτων του Νίκου Ρωμανού
2. να αφεθούν οι συνάδελφοί μας απερίσπαστοι κατά την άσκηση του ιατρικού τους έργου 
3. τήρηση της ιατρικής ηθικής και δεοντολογίας - όχι στην παραβίαση των δικαιωμάτων των απεργών πείνας - όχι στην αναγκαστική σίτιση!
4. να αποχωρήσουν οι αστυνομικές δυνάμεις από τους χώρους των Νοσοκομείων
5. Δημοκρατικά δικαιώματα για τους κρατούμενους, αλλά και για όλους τους κατοίκους της χώρας! Όχι στην αστυνομοκρατία, όχι στην καταστολή των διαδηλώσεων - κινητοποιήσεων, όχι στην προληπτική τρομοκράτηση του Ελληνικού Λαού!


(Αν επιθυμείτε να υπογράψετε συνδεθείτε στην σελίδα στο https://www.facebook.com/ygeionomikoi?fref=nf   και αφήστε σχόλιο με τα στοιχεία σας και την ιδιότητα σας - Εναλλακτικά, αν δεν έχετε λογαριασμό στο f.b, στείλτε τα στοιχεία σας στο mail της Συσπείρωσης και θα τα διαβιβάσουμε στους διαχειριστές της σελίδας.)


ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗΣ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ


ΦΟΒΟΥ ΤΟΥΣ ΔΑΝΑΟΥΣ ΚΑΙ ΔΩΡΑ ΦΕΡΟΝΤΑΣ-
ΚΑΙ Η ΤΟΜΕΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΟ «ΣΤΟΜΑ ΤΟΥ ΛΥΚΟΥ»;


Τον περασμένο Ιούλιο η υφυπουργός Υγείας και ο εντεταλμένος Διοικητής των δυο
ψυχιατρείων (ΨΝΑ και Δρομοκαϊτειο) είχαν ανακοινώσει ότι, στα τέλη Αυγούστου, θα γνωστοποιούσαν σε ποιά γενικά νοσοκομεία θα μεταφέρονταν οι 15 ψυχιατρικές κλινικές των δυο ψυχιατρείων, έτσι ώστε η «μεταρρύθμιση» (διακηρυσσόμενη και εννοούμενη ως απλή μετακόμιση κλινικών από το άσυλο στο γενικό νοσοκομείο) να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τον Ιούνιο του 2015, σύμφωνα και με το σύμφωνο Αντόρ- Λυκουρέντζου (αντίστοιχες διεργασίες προωθούνταν και στο ΨΝΘ).
Ξεκίνησε μια σειρά επισκέψεων σε διάφορα γενικά νοσοκομεία από «τεχνικό κλιμάκιο», με επικεφαλής τον Διοικητή των δυο ψυχιατρείων, σε διάφορους χώρους αυτών των νοσοκομείων, με σχεδόν καθημερινή ανάρτηση στο διαδίκτυο φωτογραφιών του «τεχνικού κλιμακίου» έξω από αυτούς τους «εντός ολίγου έτοιμους για υποδοχή κλινικών» χώρους, με την αγωνία να «φουντώνει», αλλά και με γενικευμένη την αντίδραση (αν και, συχνά, από διαφορετικές αφετηρίες) από μεριάς εργαζομένων, ασθενών, οικογενειών και της ευρύτερης κοινωνίας.
Οι σύμμαχοι του εγχειρήματος μετρημένοι στα δάκτυλα… σε μια διαρκή προσπάθεια να συγκαλύπτουν την συμπόρευσή τους με τις διαδικασίες και την ετοιμότητά τους για μετακόμιση.
Είμαστε στα τέλη του Οκτώβρη και αυτή η φουριόζα προετοιμασία της μετακόμισης έχει βαθμιαία εξατμιστεί σε μια «σιγή ιχθύος». Η πολιτική αβεβαιότητα (επικρεμάμενες εκλογές κλπ) έχει παίξει σίγουρα το ρόλο της, αλλά όχι μόνο.
Με τον ίδιο τρόπο, τον περασμένο Μάρτιο, μια κλειστή διαχειριστική ομάδα, υπό τον άμεσο έλεγχο του Διοικητή, επιμελείται της επιλογής των πιο «λειτουργικών» νοσηλευομένων στο γηροψυχιατρικό τμήμα του ΨΝΑ και της ταχείας μεταφοράςτους σε κενές θέσεις οικοτροφείων των ΜΚΟ (σε μια διατεταγμένη επιστράτευση των ΜΚΟ προς επίτευξη του στόχου), με τους εναπομείναντες (περίπου το 50% το αρχικού αριθμού) «λιγότερο λειτουργικούς», κατάκοιτους κλπ, να παραμένουν, όλοι μαζί, σε ένα από τα γηροψυχιατρικά τμήματα (καθώς το άλλο έκλεισε), χωρίς κανένα πλάνο, χωρίς καμιά ορατή προοπτική για μετάβαση σε κατάλληλο και αξιοπρεπή χώρο μέσα στην κοινότητα.
Το αποτέλεσμα: ο αριθμός των ασθενών μέσα στο ΨΝΑ μειώθηκε, αλλά τίποτα δεν άλλαξε - το αντίθετο, τα πράγματα έχουν γίνει χειρότερα, όχι μόνο γιατί οι ιδρυματικές πρακτικές ουδόλως αμφισβητήθηκαν (αλλά, αντιθέτως, εντάθηκαν), αλλά και λόγω της προϊούσας δραματικής υποστελέχωσης του ψυχιατρείου και της συσσώρευσης νοσηλευομένων με όλο και πιο πολύπλοκα προβλήματα.
Το ίδιο συνέβη και με την μεταφορά των κλινικών και το «κλείσιμο του ψυχιατρείου» : ένας κλειστός κύκλος εμπίστων, μια «ομάδα κρούσης» (task force) ανέλαβε το σχεδιασμό και την υλοποίηση, εν κρυπτώ, χωρίς καμιά συμμετοχική διαδικασία και, μπροστά στην αδυναμία, τα αδιέξοδα και το λίμνασμα της υλοποίησης του «κλεισίματος», πάλι εν κρυπτώ, διαλογίζεται και αναζητά διεξόδους με σχέδια επί χάρτου, κατακερματισμένα, που αντανακλούν τον κατακερματισμένο και ανερμάτιστο χαρακτήρα μιας (έλλειψης) πολιτικής ψυχικής υγείας, που είναι αυστηρά λογιστικού χαρακτήρα, δομημένη από τα νεοφιλελεύθερα προτάγματα της με κάθε τρόπο μείωσης (έως εκμηδένισης) του κόστους για ό,τι αφορά ανάγκες (κοινωνικές, θεραπευτικές κλπ)των πιο αδύναμων κοινωνικών στρωμάτων.
Η βιασύνη και η προχειρότητα στο μεγαλείο της : για το πού θα γίνει το δικαστικό ψυχιατρείο/φυλακή (στο Δαφνί, στο Δρομοκαϊτειο, στο πρώην ψυχιατρείο της Πέτρας Ολύμπου, και θα γίνουν ένα, δυο ή τρία), για το τι θα γίνει με τους «χρόνιους» που μας απομένουν και δεν ξέρουμε τι να τους κάνουμε… για το κάθε τι.
Ετσι πρόκυψε τώρα και η αναδιάρθρωση του συστήματος ψυχιατρικής εφημερίας στο λεκανοπέδιο συνδυασμένη με την τομεοποίηση! «Το νέο εφημεριακό ψυχιατρικό σύστημα πρέπει να ακολουθήσει τις αρχές της τομεοποίησης», «προκειμένου να διασφαλιστεί για πρώτη φορά, η συνέχεια στη φροντίδα των ασθενών», δηλώνει ο Διοικητής των δυο ψυχιατρείων Π. Θεοδωράκης.
Τόσο καιρό που, από πλήθος πλευρές, του τονιζόταν ότι η τομεοποίηση είναι το πρώτο και ουκ άνευ βήμα για την όποια κίνηση «κλεισίματος των ψυχιατρείων» (ως ξεπεράσματος και όχι ως κατάργησης) ο Διοικητής των δύο ψυχιατρείων κώφευε. Τώρα, ξαφνικά, αναλαμβάνει (πάλι μέσω task force) να κάνει την τομεοποίηση του λεκανοπεδίου και κάποια στιγμή να την ανακοινώσει. Το γεγονός ότι η τομεοποίηση, θεμελιώδης παράμετρος του όποιου σοβαρού μεταρρυθμιστικού εγχειρήματος, συνδέεται με το σύστημα εφημέρευσης, αφενός και ο σχεδιασμός της εν κρυπτώ, αφετέρου, δείχνουν τον, για μιαν ακόμη φορά, ψευδεπίγραφο χαρακτήρα των διακηρύξεων του Π. Θεοδωράκη. Κι΄ αν αναφερόμαστε σ΄ αυτόν, τον διορισμένο από την δικομματική κυβέρνηση Διοικητή, ονομαστικά, είναι όχι μόνο λόγω της στενής και απευθείας (επιτελικού χαρακτήρα) διασύνδεσής του με την εκάστοτε ηγεσία του Υπουργείου (Αδωνι, Βορίδη), αλλά και γιατί, λόγω της διάλυσης όλων των υπηρεσιών/μηχανισμών της Ψυχικής Υγείας στο Υπουργείο, είναι αυτός που, μαζί με μια μικρή ομάδα, σχεδιάζει, αποφασίζει, υλοποιεί...
Είναι γνωστά τα αδιέξοδα, η αθλιότητα και οι πανομοιότυπες πρακτικές που επικρατούν στις ψυχιατρικές κλινικές των γενικών νοσοκομείων όπως και στα ψυχιατρεία. Η περίπτωση του Ευαγγελισμού, που ήλθε πρόσφατα στη δημοσιότητα, αφορά, στον ένα ή τον άλλο βαθμό, όλα τα γενικά νοσοκομεία και από πολύ παλιά. Το εγχείρημα της μεταφοράς των κλινικών από τα ψυχιατρεία στα γενικά νοσοκομεία θα ήταν απλώς μια επανάληψη του υπάρχοντος και μάλιστα, σε χειρότερη μορφή.
Είναι γνωστή και η πίεση να βρεθεί μια «λύση» στις περιπτώσεις που τα ράντζα φτάνουν να «βγαίνουν από τα παράθυρα» και ο προς εισαγωγή ασθενής παραμένει τη νύχτα στα «επείγοντα», μέχρι να μεταφερθεί στην ψυχιατρική κλινική που θα εφημερεύει την επόμενη μέρα.
Και η «λύση» αυτή «παίζει» από το ξεφόρτωμα των ακούσιων εισαγωγών από τα γενικά νοσοκομεία (κάποια από αυτά εξακολουθούν να μη δέχονται ακούσιες εισαγωγές με το «έτσι θέλω»), στη «μετακύλιση» κάποιων από αυτές σε άλλο νοσοκομείο όταν το εφημερεύον έχει γεμίσει, μέχρι και στην αύξηση των εφημεριών του ΨΝΑ.
Είναι εδώ που μπαίνει στη συζήτηση η τομεοποίηση,ως απάντηση στην κρίση του συστήματος εφημέρευσης, με ολίγον περιτύλιγμα «συνέχειας στην φροντίδα των ασθενών».
 Η τομεοποίηση είναι ένα πολύ σοβαρό εγχείρημα για να γίνεται αντικείμενο επιδερμικών, κενών περιεχομένου διακηρύξεων για την «φροντίδα των ασθενών».
Η τομεοποίηση δεν είναι μια απλή γεωγραφική κατανομή. Είναι ένα θεραπευτικό πρόταγμα, μια βασική παράμετρος της θεραπευτικής προσέγγισης της υπηρεσίας. Είναι η ανάληψη της ευθύνης για απάντηση σε όλες αδιακρίτως τις ανάγκες ψυχικής υγείας του πληθυσμού μιας ορισμένης περιοχής. Δεν μπορεί με κανένα τρόπο να αναχθεί σε απλή διευθέτηση του ζητήματος της εφημέρευσης, με όσα φραστικά περιτυλίγματα κι’ αν στολιστεί. Η υλοποίησή της σημαίνει, κατ΄ αρχήν, συμμετοχή «από τα κάτω» στο σχεδιασμό της, καθώς και χρόνοστην εφαρμογή της προκειμένου να διευκολυνθεί η αλλαγή της κουλτούρας των λειτουργών και να μπορέσει να λειτουργήσει η λογική του τομέα σε μια πόλη (και σε μια χώρα) όπου ο καθένας είχε μάθει για χρόνια να βρίσκει φροντίδα στη μονάδα που τύχαινε να βρεθεί τη μέρα της εισαγωγής και όχι στις (ανύπαρκτές) υπηρεσίες της «περιοχής που κατοικεί».
Φυσικά, η τομεοποίηση, όπως έχει γίνει σε πολλές περιπτώσεις διεθνώς, δεν προϋποθέτει την μεταφορά της κλινικής από το ψυχιατρείο, αλλά ξεκινάει μέσα από το ψυχιατρείο και, όταν υπάρξουν οι προϋποθέσεις, μεταφέρεται η κλινική εκτός. Είναι «ο τρόπος και όχι ο τόπος» που έχει την πρωτεύουσα σημασία, ιδιαίτερα σε μια χώρα με την δεδομένη κυρίαρχη ψυχιατρική κουλτούρα, όπως η Ελλάδα.
Εκτός, φυσικά, από εξαιρετικά σημαντικά ζητήματα, όπως το μέγεθος των τομέων, η ίδρυση ολοκληρωμένων κοινοτικών υπηρεσιών (ΚΨΥ παντού) κλπ, σημασία έχει εν προκειμένω να κατανοήσουμε (στο βαθμό που στ΄ αλήθεια εννοούμε στο περιεχόμενό της και όχι εν τη ρύμη του λόγου εκστομίζουμε τη λέξη τομεοποίηση), ότι κάθε τομεοποιημένη κλινική θα εφημερεύει σε 24ωρη βάση, άρα χρειάζεται επαρκές ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό για να μπορεί να το κάνει. Ποιά κλινική ψυχιατρείου έχει αυτή τη στιγμή επαρκές προσωπικό για να μπορεί να εφημερεύει σε 24ωρη βάση; Καμιά.
Χωρίς μαζικές προσλήψεις προσωπικού όλων των ειδικοτήτων κάθε κουβέντα για τομεοποίηση, ως προϋπόθεση μιας διαδικασίας μετασχηματισμού και ξεπεράσματος του ψυχιατρείου, αποτελεί καθαρή κοροϊδία.
Διεκδικούμε την τομεοποίηση εδώ και τώρα, αλλά αυτή, για να λειτουργήσει, είναι συνυφασμένη με προσλήψεις εδώ και τώρα. Διαφορετικά, χωρίς αυτές τις προϋποθέσεις, όπως φαίνεται ότι σχεδιάζεται να γίνει, θα χρησιμοποιηθεί και αυτή ως λέξηκενή περιεχομένου (όπως έχουν καταντήσει την «ψυχιατρική μεταρρύθμιση», τα «δικαιώματα», την «καταπολέμηση του στίγματος» και πολλές άλλες), χρήσιμη, πλέον, απλώς ως σερβίρισμα για σκοπούς διαμετρικά αντίθετους από αυτούς που τίθενται από το περιεχόμενό της – ως ένα ακόμη άλλοθι για την περαιτέρω διάλυση της ψυχικής υγείας.
Αλλά τι να λέμε για τα ψυχιατρεία τη στιγμή που υπάρχουν γενικά νοσοκομεία στην Αθήνα (Ερυθρός, Ασκληπιείο Βούλας) με ψυχιάτρους, εδώ και χρόνια, χωρίς να λειτουργεί ψυχιατρική κλινική, ενώ σε νοσοκομεία σε περιοχές που εξυπηρετούνται από την Αθήνα, δεν γίνεται καμιά προσπάθεια για να λειτουργήσουν ψυχιατρικές κλινικές στα εκεί γενικά νοσοκομεία;
Σε κάθε περίπτωση, περιμένουμε με «ανυπομονησία» την ανακοίνωση της «εφημεριακής τομεοποίησης» από το «τεχνικό κλιμάκιο» του κ. Διοικητή και τότε είναι σίγουρο ότι, όχι μόνο θα έχουμε πολλά να πούμε, αλλά, προπαντός, να κάνουμε….



28/10/2014


ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ