Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, σχεδόν 30 χρόνια μετά το θάνατο του Φράνκο Μπαζάλια. (1980), εκδόθηκαν 2 βιβλία του μεγάλου Ιταλού μεταρρυθμιστή ψυχιάτρου.

Το ένα είναι η «Εναλλακτική Ψυχιατρική» (εκδόσεις Καστανιώτη), που περιέχει τις διαλέξεις που έδωσε στη Βραζιλία το 1979, οι οποίες συνοψίζουν, (με τη ζωντάνια και την αμεσότητα του προφορικού λόγου και των συζητήσεων με το κοινό που τις παρακολουθούσε) όλη τη θεωρία και την πρακτική τα προηγούμενα χρόνια. Το άλλο είναι «Οι θεσμοί της βίας» (έκδοση των «Τετραδίων Ψυχιατρικής»), που περιέχει δέκα αντιπροσωπευτικά κείμενά του, ορισμένα εκ των οποίων είχαν ήδη μεταφραστεί στα ελληνικά.

Ο Μπαζάλια και οι συναγωνιστές του, στις δεκαετίες του 60 και του 70, περίοδος ριζικής κοινωνικής αμφισβήτησης σε όλη την Ευρώπη, έφερε κυριολεκτικά τα πάνω κάτω στην κατεστημένη ψυχιατρική και τους εξουσιαστικούς θεσμούς της και συνέδεσε το όνομά του με την ψήφιση, το 1978, του νόμου 180, που προέβλεπε το κλείσιμο όλων των ψυχιατρείων και την αντικατάστασή τους από ένα ριζικά εναλλακτικό δίκτυο κοινοτικών υπηρεσιών.

Ο Μπαζάλια έχει στο κέντρο της πρακτικής του την αμφισβήτηση της κατεστημένης ψυχιατρικής και τη χειραφέτηση των εγκλείστων του ψυχιατρείου, που μπορεί να έλθει, πέρα και πάνω από τα όποια τείχη, μέσα από την εγκαθίδρυση μια «κατάστασης διαλόγου» με τον «άλλο».

«Τι σας ενδιαφέρει πρωτίστως, τον ρωτούν. Η αρρώστια ή ο άρρωστος;» «Ο άρρωστος», απαντά. Είναι γι΄ αυτό που δίνει έμφαση στο πολιτικό περιεχόμενο κάθε πράξης τεχνικού χαρακτήρα (θεραπευτικής προσέγγισης, μεθόδου, σχήματος κοκ). «Αντι-ιδρυματική πάλη, πρακτική ανατροπή, πολιτικοποίηση» είναι, συνοπτικά, το τρίπτυχο της θεραπευτικής δουλειάς στο πλαίσιο της αποϊδρυματοποίησης.

«Η τρέλα, έλεγε, είναι μια ανθρώπινη κατάσταση. Μέσα μας η τρέλα είναι παρούσα όπως είναι και ο λόγος. Το πρόβλημα είναι ότι η κοινωνία, για να λέγεται πολιτισμένη, θα έπρεπε ν΄ αποδέχεται τόσο το λόγο, όσο και την τρέλα, αλλά, αντίθετα, επιφορτίζει μια επιστήμη, την ψυχιατρική, να μεταφράσει την τρέλα σε αρρώστια με σκοπό να την εξαφανίσει. Ο λόγος της ύπαρξης του ψυχιατρείου είναι ακριβώς αυτός».

Η έκδοση των βιβλίων του Μπαζάλια πραγματοποιείται σε μια περίοδο που το εγχείρημα της «ψυχιατρικής μεταρρύθμισης» στην Ελλάδα, μετά από δυόμιση δεκαετίες ζωής, βρίσκεται σε απόλυτο αδιέξοδο. Ο εγκλεισμός και η ιδρυματική βία, ο στιγματισμός και ο αποκλεισμός παραμένουν οι βασικοί πυλώνες του κυρίαρχου σήμερα στην Ελλάδα ψυχιατρικού συστήματος.

Το όραμα (και η κοινωνική και πολιτική πάλη) του Φράνκο Μπαζάλια για μια ψυχιατρική της χειραφέτησης και όχι οργάνου κοινωνικού ελέγχου, παραμένει όσο ποτέ επίκαιρο.

 

 

 

Εισηγήσεις  από την εκδήλωση για το Franco Basaglia

 

Νέα του Blog

Το αδύνατο που έγινε δυνατό

20.02.2017 | Slider
Εμφανίσεις: 4157