H πρώτη μου επαφή με το ψυχιατρείο έγινε στα νεανικά μου χρόνια, περίπου στα 22 (είκοσι δύο).
Η εισαγωγή αυτή δεν έγινε κάτω από ευχάριστες συνθήκες, ήταν μία εισαγγελική -παρθενική εμπειρία για εμένα σαν άνθρωπο – άτομο μέχρι τότε με περγαμηνές.
Άριστος μαθητής, αθλητής, ποδοσφαιριστής και απολυμένος από το μεγάλο σχολείο κάθε άνδρα: Τον Ελληνικό Στρατό, υπηρετώντας εθελοντής λόγω απώλειας οράσεως δεξιού οφθαλμού (παιδικό τραύμα με μαχαίρι) σωματική κατηγορία ικανός Ι4 με ειδικότητα γραφέας.
Αιτία : Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ λόγω ερωτικής απογοήτευσης, οδήγησαν τον εαυτό μου στην ψύχωση, στο χάος του μυαλού.
Σε εκείνο το θεραπευτήριο οι αναμνήσεις της νοσηλείας φαντάζουν ακόμη και σήμερα σαν τα πιο απάνθρωπα εγκλήματα της ψυχιατρικής του μεσαίωνα, του χθες...σαν το 1800. Το θεραπευτήριο αυτό στεγάζονταν στο ΠΑΛΙΟ Καβάλας και ήταν ιδιωτικό.
Σκληρά τα μέσα όπως καθήλωση με σιδερένια δεσμά, ηλεκτροσόκ, υπνοθεραπείες. Χωρίς εξόδους με συνοδό, με αυστηρό προσωπικό που μόνο σε νοσηλευτές δεν παραπέμπει.
Άνθρωποι κάθε ψυχικής νόσου – εγκληματίες- βαρυποινίτες ναρκομανείς κείτονταν στοιβαγμένοι σαν ζώα σε στάβλο.... Κουφάρια χωρίς νου και γνώση, τραυματισμένες και εξαθλιωμένες ψυχές χωρίς κίνητρο και δίψα για το έξω και τη ζωή. Σχεδόν εικόνες ενός ισοβίτη που εκτίει βαριά ποινή.
Εκεί μέσα , λοιπόν, ξεκίνησε και ο δικός μου Γολγοθάς.
Ακόμη και το προαύλιο της κλινικής ήταν ένα προνόμιο που κατακτούσες με μεγάλο αγώνα καλής ψυχικής υγείας ήθους και συμπεριφοράς απέναντι στο σάπιο και βάρβαρο σύστημα.
Η εργοθεραπεία εντάσσονταν στα πλαίσια της αγγαρείας και σαν ανταμοιβή μόνο ελάχιστα τσιγάρα - το παυσίπονο των ψυχασθενών. Δουλειές όπως άλλαγμα σεντόνια με τις αδελφές και στρώσιμο. Στην συνέχεια καταμέτρηση των άπλυτων και δημιουργώντας μπόγους μεταφέροντας τα στην αποθήκη έως όταν έρθει το αυτοκίνητο απέξω για να τα παραλάβει φέρνοντας πίσω από τα πλυμένα. Στα πλαίσια μιας καθημερινότητας που φάνταζε σκληρή. Εστίαση - σερβίρισμα και μάζεμα μετά το τέλος του φαγητού και σαν αμοιβή για όλα αυτά μια δεύτερη ή καλή μερίδα φαγητό, γλυκό, φρούτο. Συνθήκες που παραπέμπουν στον τρίτο κόσμο.
Έτσι κύλησαν σχεδόν τα δέκα πρώτα χρόνια, μπαινοβγαίνοντας εκεί και κάθε φορά γινόταν και πιο απόμακρο και δύσκολο το όνειρο για εξιτήριο και ελευθερία.
Σ΄αυτή τη φάση ένοιωσα απόρριψη από το περιβάλλον μου, την οικογένεια μου, τα αδέλφια μου, έφτασα στην απόγνωση. Συνδύασα χάπια με αλκοόλ, προσπάθησα να αυτοκτονήσω. Έχασα ότι είχα χτίσει σαν έφηβος και νέος και ήμουν απόκληρος της κοινωνικής κάστας της επαρχίας που δυστυχώς δεν έχει πληροφόρηση, ζει στο σκοτάδι και για αυτήν υπάρχει μόνον ο τρελός και όχι ο άρρωστος άνθρωπος στην ψυχή και στο μυαλό.
Στα 30 (τριάντα) μου χρόνια πια βρέθηκα στην Αθήνα. Σχεδόν διωγμένος από το σπίτι μου. Μόνος και άρρωστος με μάζεψε ο καλός αυτός άνθρωπος ο θείος μου. Μου άνοιξε την αγκαλιά του, το σπίτι του, δέχτηκε εμένα, την αρρώστια μου, τα προβλήματα μου και θέλησε να μου σταθεί και να με βοηθήσει χωρίς αντάλλαγμα.
Παρόλα αυτά, κάποια χρονική περίοδο αρρώστησα βαριά και χρειάστηκε να νοσηλευτώ, φυσικά και πάλι με εισαγγελική που φρόντισε ο συγχωρεμένος ο πατέρας μου. Αυτή τη φορά όμως σε κάτι πρωτόγνωρο σε μένα το θεραπευτήριο ΨΝΑ Δρομοκαϊτειο. Ένα από τα μεγαλύτερα της χώρας. Εκεί άρχισε η ζύμωση για μένα περνώντας σταδιακά από διάφορα τμήματα... Αγία Μαρκέλλα, Ελλήνων Αμερικής. Σ΄αυτό το τμήμα μία ψυχολόγος εντόπισε την προσωπικότητα μου, τον χαρακτήρα μου, τους τρόπους μου, το ήθος μου, την αξιοπρέπεια μου, ακόμη και την δευτεροβάθμια μόρφωση μου και φρόντισε να μπω στο ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ του Νοσοκομείου. Εκεί, σιγά-σιγά, μαζί με τους εργαζόμενους και την διευθύντρια του χώρου, άρχισα να αποκτώ αυτοπεποίθηση για το εαυτό μου κάνοντας μία από τις δυσκολότερες εργοθεραπείες για ανθρώπους χρόνιους ψυχασθενείς σαν και μένα. Φτάνοντας σε υψηλό επίπεδο και κατακτώντας όλα τα πόστα της δουλειάς πλην της ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ.
Σ΄ αυτό το πόστο οικοδόμησα τον εαυτό μου, συνειδητοποίησα τι πρέπει να κάνω για την αρρώστια μου. Αλλά δυστυχώς τίποτα δεν κρατάει για πάντα και ότι αρχίζει ωραία τελειώνει με δάκρυ και πόνο.
Στη συνέχεια άλλα τμήματα ..ΠΡΟΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ , ΣΚΥΛΙΤΣΕΙΟ, και τέλος ΠΑΤΕΛΕΙΟ (ξενώνας στο Ψυχικό). Δεκάξι μήνες θητεία και τέλος εξιτήριο. Κανένα εφόδιο για επανένταξη στην κοινωνία. Αντιθέτως περιθωριοποίηση, χωρίς δουλειά, χωρίς σκοπό, χωρίς κίνητρο και ενδιαφέροντα. Πέρασαν δύο ολόκληρα άδεια χρόνια, όταν ένα πρωί γράφοντας τα φάρμακα μου στον γιατρό και περνώντας για μια καλημέρα στο Φαρμακείο προτάθηκα πάλι για δουλειά.
Ύστερα από ψυχιατρική έκθεση που συνέταξε ο θεράπων Ιατρός μου και στην συνέχεια ενός βιογραφικού μου από την Διευθύντρια του Φαρμακείου για την αξιολόγηση μου και περνώντας από το Δ.Σ. του Νοσοκομείου παμψηφεί, βρέθηκα να εργάζομαι στο χώρο.
Πέντε ολόκληρα χρόνια δύσκολης και άξιας προσπάθειας και θητείας είχαν σαν αποτέλεσμα την μη καταβολή 11 μηνών δεδουλευμένων (1926 ευρώ συνολικά) με αποτέλεσμα την αποχώρηση μου.
Το θηρίο της κρατικής μηχανής για άλλη μία φορά έβαλε τέλος στα όνειρα μου και τους κόπους μου. Λόγοι όπως ότι δεν επιδοτήθηκαν τα προγράμματα του ΘΕΣΥΜΟ από την Ευρώπη και το ΕΣΠΑ είχαν σαν αποτέλεσμα την αύξηση της φαρμακευτικής αγωγής μου από την κούραση, την εξάντληση και το οικονομικό.
Όμως ένα υγιές περιβάλλον όπως αυτό της δουλειάς που είχα στο φαρμακείο, παίζει σημαντικό ρόλο στον ασθενή. Το επίπεδο των ανθρώπων, το αντικείμενο της δουλειάς, η αγάπη και η φροντίδα προς τον πάσχοντα συνάνθρωπο μας. Ακόμη και η συναναστροφή με τους ιατρικούς επισκέπτες μέσα στο φαρμακείο και η συζήτηση με θέματα όπως το φάρμακο και η προώθηση του , με βοήθησε να αντιληφθώ καταστάσεις τις οποίες αγνοούσα.
Βήμα -βήμα ένοιωσα στο πετσί μου την αίσθηση ενός ανθρώπου αρρώστου μεν, αλλά δημιουργικού και παραγωγικού ταυτόχρονα. Έτοιμου να κερδίσει τη μάχη για ελευθερία και επανένταξη στην κοινωνία με υγιές προφίλ, αποκτώντας πια ταυτότητα δική μου.
Τέλος 9 (εννέα) μήνες τώρα, μέχρι και σήμερα, που βρίσκομαι εδώ και κάνω την παρουσίαση αυτή σε εσάς, συνεχίζω δυναμικά την εργοθεραπεία από ένα καινούριο πόστο: Τα περίπτερα.
Το αντικείμενο αυτό έχει άλλη βάση δεδομένων. Συναλλαγή με το κοινό και τους ασθενείς. Με συναδέλφους ομοίως ψυχικά πάσχοντες σαν και μένα. Με χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο, με προβλήματα λειτουργικά. Ο καθείς ξεχωριστός σε σχέση με τη δουλειά του και την απόδοση του.
Προσπαθώ καθημερινά να αλλάξω νοοτροπία στα εργασιακά θέματα. Είμαι σε συνεχή εγρήγορση, αναζήτηση και προετοιμασία σε καθημερινή βάση. Πρώτα με το εαυτό μου και στην συνέχεια με τη δουλειά μου. Για μένα είναι στοίχημα η επιβίωση, η επιβεβαίωση, η τιμιότητα, η εργατικότητα, το ήθος.
Όμως σας πληροφορώ δεν αρκεί μόνο ο ρόλος του καλού πωλητή. Εδώ χρειάζεσαι εφόδια όπως αυτά του νοσηλευτή και του ψυχολόγου για να φέρεις σε πέρας την αποστολή της ημέρας.
Στη συγκρότηση της ομάδας του κυλικείου, αναφέρομαι κάθε φορά σε ότι με ενοχλεί και σε ότι μπορεί να διορθωθεί για να αναβαθμιστεί το επίπεδο του αντικειμένου.
Αναλαμβάνω υπεύθυνες δουλειές όπως παραγγελίες-παραλαβές- τιμολόγια- ταμειακή- άνοιγμα κλείσιμο καταστήματος και νομίζω ότι ανταποκρίνομαι και κρίνομαι ικανός να το διαχειριστώ σωστά και με το θεμιτό αποτέλεσμα.
Όλοι οι ασθενείς της εργοθεραπείας εντάσσονται στο σωματείο με μέλη και πρόεδρο για να διεκδικούμε και να θεμελιώνουμε τα δικαιώματα μας τα οποία δεν γνωρίζουμε καλά αλλά και τις υποχρεώσεις μας. Σε αυτό χρειάζεται και η συμβολή των ειδικών. Μια ομάδα γιατρών – ψυχολόγων- νοσηλευτών- ακόμη και διοικητικών υπαλλήλων για την σωστή και αποτελεσματική διαχείριση και επίτευξη των στόχων μας.
Έχω υψηλά ιδανικά, όμως πιστεύω πως δεν έχω πρόσβαση στην αγορά εργασίας και δεν έχω δεύτερη ευκαιρία για αυτό.
Ακόμη και η μεταμέλεια ενός κρατουμένου στηρίζεται από το σύστημα καλύτερα σε σχέση με εμάς. Με προγράμματα και επανένταξη.
Τελικά έχω μέλλον και χώρο σε αυτή τη ζωή, ή θα πρέπει η ταμπέλα αυτή να με ακολουθεί σαν ταφόπλακα;;;
Κλείνοντας, λοιπόν, θέλω να πω.... Είμαστε άνθρωποι και εμείς και όχι πολίτες Β΄κατηγορίας.
Έχω όραμα, τρέφω ελπίδες, όμως δεν είμαστε αρκετοί, πιστεύω, για να ανατρέψουμε την Ψυχιατρική του Μεσαίωνα. Το σύνθημα που αγαπώ και με οδηγεί είναι “ ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ”
Σας ευχαριστώ θερμά....
Παπαγάκης Ευάγγελος