Η ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΥΓΕΙΑΣ ΥΠΟΣΧΕΘΗΚΕ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΚΥΡΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ
12/7/2012
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ
Πατήστε εδώ για να διαβάσετε σχετικό άρθρο της εφημερίδας "Καθημερινή"
και εδώ της εφημερίδας "Αυγή"
και εδώ για ψήφισμα αλληλεγγύης από τον ΣΟΨΥ Κορυδαλλού
16ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ
9ο ΨΤ ΨΝΑ, ΚΨΥ Αγ. Αναργύρων
Ξενώνες «Σεμέλη», «Μετάβαση», «Αμάλθεια»
Οικοτροφεία «Ιρις», «Οδύσσεια»
Διαμερίσματα Αχαρνών 1.
ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟΝ ΡΑΤΣΙΣΜΟ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΕΞΟΣΤΡΑΚΙΣΜΟ ΤΩΝ ΚΑΘΕ ΕΙΔΟΥΣ ‘ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΩΝ’
Ν΄ΑΝΑΚΤΗΣΟΥΜΕ ΤΟ ‘ΕΜΕΙΣ’
Ηδη από την δεκαετία του 90, το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ σηματοδοτούσε την δημιουργική και αγωνιστική συσπείρωση όλων των αντιρατσιστικών κινημάτων ενάντια σε κάθε μορφής ρατσισμό, αποκλεισμό και στοχοποίηση των κάθε είδους ‘διαφορετικών’, με αναφορά στη φυλή, στην εθνότητα και στη θρησκεία, στο φύλο, στην ψυχική υγεία, στην οριζόμενη ως παρεκκλίνουσα συμπεριφορά, στην τοξικοεξάρτηση.
Ολοένα και πιο πλατειά στρώματα του πληθυσμού, μιας χώρας παραδοσιακά μεταναστών, είχαν ήδη αρχίσει ν΄ αντιμετωπίζουν τα πρώτα κύματα μεταναστών και προσφύγων, που άρχισαν να εισρέουν από την δεκαετία του 90, με κλιμακούμενα σε ένταση και έκταση ρατσιστικά αντανακλαστικά, την ίδια στιγμή που, όχι λίγες γειτονιές, σε διάφορες πόλεις, αντιδρούσαν βίαια στην εγκατάσταση στεγαστικών δομών με πρώην εγκλείστους των ψυχιατρείων στα πλαίσια αυτού που αποκλήθηκε «ψυχιατρική μεταρρύθμιση» - συχνά υπό την, σε άλλοτε άλλο βαθμό αφανή, χειραγώγηση κατεστημένων οικονομικών και πολιτικών συμφερόντων.
Καθώς οι όροι που καλλιεργούν και παροξύνουν ξενοφοβία και ρατσιστικές διακρίσεις (ανεργία, επισφαλής εργασία, φτωχοποίηση, κρίση και απώλεια ταυτότητας και νοήματος) γνωρίζουν ραγδαία επιδείνωση εν μέσω οικονομικής κρίσης και μνημονίου και κάνουν το φόβο, την άγνοια, την απόγνωση και την έλλειψη προοπτικών διεξόδου των πιο φτωχών κοινωνικών στρωμάτων αντικείμενο εκμετάλλευσης, όχι απλώς από διάφορα κατεστημένα συμφέροντα, αλλά από καθαυτό ναζιστικά πολιτικά μορφώματα (όπως η ‘Χρυσή Αυγή’ και άλλα), το σκηνικό της ρατσιστικής βίας έχει προσλάβει εφιαλτικές διαστάσεις. Τα μαχαιρώματα, οι τραυματισμοί και οι δολοφονίες μεταναστών τείνουν να μετατραπούν σε καθημερινή ρουτίνα, σ΄ έναν εφιάλτη που έχει μετατραπεί σε ρουτίνα, ενώ και οι πρώτες μορφές πογκρόμ ή απόπειρες για πογκρόμ (εκδίωξη μαζικά μεταναστών από γειτονιές, από τα μαγαζιά τους κλπ) έχουν ήδη αρχίσει να κάνουν την εμφάνισή τους.
Το σκηνικό της ζωής που έχει διαμορφωθεί (διαμόρφωση που δεν ξεκίνησε τώρα, αλλά που τώρα μπορεί να γίνει ορατή, αισθητή και να βιωθεί από τον καθένα) συνίσταται στην συγκρότηση και εγκαθίδρυση της πιο αποδοτικής, ιστορικά, και πιο ανεξέλεγκτης ‘γραμμής παραγωγής’ ανθρώπινων απορριμμάτων ή απόβλητων ανθρώπων. Ανθρώπων που ορίζονται και αντιστοίχως αντιμετωπίζονται ως ‘περιττοί’, ανθρώπων στερημένων από την ανθρώπινη ιδιότητα και από το όποιο δικαίωμα, που αντιμετωπίζονται από τους κρατούντες υπό την μορφή των προβλημάτων των (ανθρώπινων) απορριμμάτων και ταυτοχρόνως, ως συνάδει με απορρίμματα, αποκομιδής (ανθρώπινων) απορριμμάτων.
Μια κατάσταση που αναπτύσσεται εδώ και χρόνια, αρχικά μέσα από τις φαινομενικά τυχαίες και απρόβλεπτες δυνάμεις της ‘νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης’ και της καταναλωτικής κουλτούρας της εξατομίκευσης και εν συνεχεία, σήμερα, με το ξέσπασμα της διεθνούς οικονομικής κρίσης και το σπάσιμο της χρηματοπιστωτικής φούσκας, με την κρατική χρεωκοπία, την επιβολή της δανειακής σύμβασης και του μνημονίου, έχει μεταβάλει και καταστήσει αγνώριστο το οικείο τοπίο του κοινωνικού ιστού, της πόλης ή της υπαίθρου, όπου παλιά αγκυροβολούσε το αίσθημα μιας σταθερής και αξιόπιστης ασφάλειας του καθενός. Η νέα κατάσταση ανακατανέμει τους ανθρώπους και διαλύει τις εγκαθιδρυμένες κοινωνικές ταυτότητες. Μετατρέπει όλους, από τη μια μέρα στην άλλη, σε ‘οικονομικούς μετανάστες’.
Είναι πολλοί που, αντιμέτωποι, στην πόλη, στην γειτονιά, με πλήθη ανθρώπων που έχουν ήδη απορριφθεί, που αναγκάστηκαν να το βάλουν στα πόδια για να σώσουν τη ζωή τους, ή να
εγκαταλείψουν τις εστίες τους για να εξοικονομήσουν πόρους για να ζήσουν, έχοντας απολέσει τις ταυτότητές τους και την αυτοεκτίμησή τους, οδηγούνται να μισούν αυτούς τους ανθρώπους γιατί αισθάνονται ότι αυτό που συμβαίνει σ΄ αυτούς ‘μπροστά στα μάτια μας’, μπορεί να αποδειχθεί και σύντομα μάλιστα, ότι δεν ήταν παρά μια ‘πρόβα για την δική μας τύχη’. Και είναι πιθανό, η μέχρι τώρα αδιαφορία, ή και επιδοκιμασία, στις βίαιες ενέργειες ν΄ απομακρυνθούν από το πεδίο της όρασής μας, να συλληφθούν, να κλειστούν σε στρατόπεδα, να εκτοπιστούν, ότι δείχνει την επιθυμία πολλών να ξορκίσουν το φάντασμά τους. Είναι αυτούς τους φόβους και αυτές τις ανασφάλειες που τροφοδοτεί και αξιοποιεί η κρατούσα βιοπολιτική της εξουσίας, αναμειγνύοντάς τους με άλλους παρόμοιους φόβους, που λειτουργούν προς (και εκφράζουν) τον αφανισμό των ανθρώπινων δεσμών και τον κατακερματισμό της κοινωνικής αλληλεγγύης.
«Σε τέτοιες συνθήκες, καμιά γραμμή που διακρίνει τα ‘χρήσιμα προϊόντα’ από τα ‘απορρίμματα’ δεν πρόκειται να μείνει αδιαμφισβήτητη. Κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος ότι το ‘φάσμα της χωματερής’ έχει εκλείψει οριστικά και ότι ο κίνδυνος ν΄ απορριφθεί και να πεταχτεί ο ίδιος στα απορρίμματα έχει αποφευχθεί τελειωτικά». (Z. Bauman)
Κι΄ αν η ρατσιστική βία και τα φαινόμενα του κοινωνικού κανιβαλισμού αποτελούν την μια όψη/εκδήλωση αυτής της βαθιάς κρίσης και του αδιεξόδου, μια άλλη όψη/εκδήλωσή της είναι η ραγδαία αύξηση των αυτοκτονιών τα τελευταία δύο χρόνια, μια αύξηση σε ποσοστά από τα υψηλότερα στον κόσμο. Εκδήλωση μιας κατάστασης όπου το μέλλον φαίνεται να ‘κλείνει’ για την συντριπτική πλειονότητα και να μεταμορφώνεται σ΄ ένα αδιαπέραστο τείχος, μια κατάσταση που εξανεμίζει την ελπίδα και την ίδια την επιθυμία για ζωή.
Και είναι οι ίδιοι μηχανισμοί, οι ίδιες πολιτικές, που την ίδια στιγμή που οδηγούν την κοινωνία, τους όρους ζωής των πολλών, στην εξαθλίωση και στην αποδιάρθρωση, κατεδαφίζουν της υπηρεσίες της υγείας και της ψυχικής υγείας και το όποιο κράτος πρόνοιας υπήρχε μέχρι τώρα (δραματική μείωση του αριθμού και των αποδοχών του προσωπικού, εξίσου δραματική περικοπή των λειτουργικών, φαρμακευτικών κλπ, δαπανών, προϊούσα ιδιωτικοποίηση και αλματώδης αύξηση των ανασφάλιστων, πολιτικές που οδηγούν στην περικοπή, ή και κατάργηση των επιδομάτων), με κορυφαία στιγμή της απαξίωσης και του κοινωνικού (αλλά, όλο και περισσότερο, κυριολεκτικού) Καιάδα στον οποίο σπρώχνονται οι ψυχικά πάσχοντες, την απόφαση για παρακράτηση μεγάλου μέρους των συντάξεων όσων φιλοξενούνται σε ξενώνες και οικοτροφεία, αλλά και αυτών που νοσηλεύονται σε ιδρύματα και τμήματα χρόνιας παραμονής.
Για μιαν ακόμη φορά στην ιστορία, ο ψυχικά πάσχων, ο ‘διαφορετικός’, ο ‘παρεκκλίνων’, στη θέση της θεραπείας (όπως κι΄ αν αυτή ορίζεται, κατασταλτικά ή χειραφετητικά, αλλά, σε κάθε περίπτωση, με το πρόσημο της διασφάλισης της παραμονής του εντός της όποιας αποδεκτής κανονικότητας, μέσω της συμμόρφωσής του σ΄ αυτήν) και στο βαθμό που αυτή κρίνεται δαπανηρή και πρέπει οι διατιθέμενοι πόροι δραστικά να περικοπούν, βλέπει ν΄ αρχίζει ν΄ ανακτά έδαφος, να επανεδραιώνεται και αντίστοιχα να θεσμοθετείται, η πρακτική της εκμηδένισης (απαξίωσης και μετατροπής του προσώπου σε μιαν ύπαρξη περιττή και μόνο βάρος, εξαίρεσης από τον όποιο κανόνα προβλέπει αναγνώριση και σεβασμό δικαιωμάτων, εν τέλει, εξόντωσης). Η ‘ψυχική αρρώστια’ (οδύνη, διαταραχή κοκ) αντιμετωπίζεται ξανά ως ‘κατωτερότητα’, η ‘διαφορετικότητα’ ως κάτι αρνητικό, ο ψυχικά πάσχων ως μετέχων όλο και λιγότερο στο ‘ανθρώπινο’.
Και είναι, κατ΄ αντιστοιχίαν προς το φαινόμενο του ρατσισμού, όπου η ταυτότητα του θεωρούμενου ως «υγιή», αυτού που αποκλείει (θεωρεί ‘κατώτερο’, εξοστρακίζει κλπ), είναι μια «επισφαλής» ταυτότητα (της αποδεκτής «υγείας», όπως, αντίστοιχα, της θρησκείας, του έθνους, της φυλής, του σεξουαλικού προσανατολισμού κλπ), η οποία κάνει ν΄ αναδυθεί η επιθυμία της απομάκρυνσης εκείνης της πλευράς του εαυτού που προκαλεί φόβο, που δεν ξέρουμε πώς να την ελέγξουμε και που μας οδηγεί να την προβάλλουμε στον «άλλο». Όπως το στρατόπεδο συγκέντρωσης (αυτό της Αμυγδαλέζας και άλλα), τα διάφορα γκέτο κλπ, έτσι και τα ψυχιατρεία (ιδιαίτερα η αποδοχή τους ως ιδρυμάτων ‘κατάλληλων για θεραπεία’, χωρίς κουλτούρα και πρακτικές για την υπέρβασή τους) είναι χώροι όπου υλοποιείται ο αποκλεισμός του «άλλου».
Το άνοιγμα του δρόμου για να οικοδομηθεί μια αποτελεσματική (και προοπτικά νικηφόρα) αντίσταση απέναντι στον οδοστρωτήρα της κρίσης και του μνημονίου, απέναντι στον ρατσισμό, στον κοινωνικό κανιβαλισμό και στην εξόντωση αυτών που ορίζονται και αντιμετωπίζονται ως ‘περιττοί’ (βαθμιαία, το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας), απαιτεί ν΄ ανακτηθεί το ‘εμείς’.
Απέναντι στην αποξένωση της εξατομίκευσης, απέναντι στον θρυμματισμό των ομάδων και των συλλογικοτήτων, απέναντι στην απόρριψη του ‘διαφορετικού’ και του ‘άλλου’, χρειάζεται να δούμε τον κάθε είδους ‘διαφορετικό’ ως εμπλουτισμό και όχι ως απειλή για την ζωή και την ασφάλειά μας. Να δούμε τον μετανάστη σαν σύμμαχο στον αγώνα απέναντι στις συνθήκες που τον έκαναν μετανάστη και που ο ίδιος, ερχόμενος εδώ, δεν μετέφερε μαζί του αυτές τις συνθήκες παρά μόνο τις συνέπειές τους (την περιπλάνησή του διαμέσου των συνόρων σε αναζήτηση, κάπου, μια ‘θέσης’), αλλά που, ο ίδιος, στην ολότητα του προσώπου και της εμπειρίας του, μπορεί να είναι πολύτιμη πηγή μαθημάτων για το τι προκαλούν σε κάθε χώρα οι πολιτικές που, εδώ, εξυπηρετεί και επιβάλλει το μνημόνιο.
Να δούμε την αρρώστια όχι ως κάτι ‘αρνητικό’, απέναντι στο ‘θετικό’ της υγείας, αλλά την σχετικότητα και των δυο απέναντι στη ζωή, που περιέχει και τα δύο ως πλευρές της, ως καταστάσεις της, ως ανθρώπινες εμπειρίες και βιώματα με ισοδύναμη αξία.
Να παλέψουμε όλοι, άτομα με ψυχιατρική εμπειρία (χρήστες των υπηρεσιών), λειτουργοί, κοινωνικές συλλογικότητες, έλληνες και ‘ξένοι’, ασυμβίβαστα και χωρίς εκπτώσεις από την αξιοπρέπεια και τις ανάγκες μας, για την υπεράσπιση των κεκτημένων, χωρίς καμιά προσαρμογή στις όποιες επικλήσεις των ‘από πάνω’ για τον δήθεν ‘μονόδρομο’ των μέτρων που επιβάλει το μνημόνιο και ότι, δήθεν, ‘δεν υπάρχει άλλη λύση’.
Να ανακτήσουμε και/ή να κατακτήσουμε, τη στιγμή ακριβώς που απειλούνται τα πάντα, τη δυνατότητα να βρεθούμε όλοι μαζί, όχι μόνο γιατί κανείς δεν πρέπει να είναι και να νοιώθει μόνος μέσα σ΄ αυτές τις συνθήκες, αλλά και για να επεξεργαστούμε, από κοινού, τρόπους και δρόμους για να ξεπεράσουμε λογικές, πρακτικές, σχέσεις και κοινωνικές δομές που μας έφεραν σ΄ αυτή την κατάσταση.
6/7/2012
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ
ΕΙΔΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΑΤΌΜΩΝ ΜΕ
ΨΥΧΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ
Αθήνα, 26-6-2012
ΘΕΜΑ: «Έκθεση της Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές διαταραχές για τη συμμετοχή στη δαπάνη περίθαλψης των ατόμων, τα οποία τοποθετούνται σε μονάδες και προγράμματα ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης (οικοτροφεία, ξενώνες) του δημοσίου και ιδιωτικού μη κερδοσκοπικού τομέα»
Η Ειδική Επιτροπή Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές διαταραχές έχει παρατηρήσει τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν τα άτομα με ψυχικές διαταραχές να διαχειριστούν μόνοι τους τα προσωπικά τους έσοδα, μεταξύ άλλων των συντάξεων τους, με αποτέλεσμα είτε να επωφελούνται οι συγγενείς είτε να φροντίζουν για αυτά οι μονάδες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης. Έχει δε επισημάνει επανειλημμένα την ανομοιομορφία που υπάρχει στη διαχείριση των παραπάνω εσόδων των "οικοτρόφων-ασθενών" στα οικοτροφεία και ξενώνες του ν. 2716/1999 και έχει προτείνει τη νομοθετική ρύθμιση του θέματος προς όφελος των προαναφερομένων προσώπων (έκθεση 2007-2008, σ. 29).
Όμως, σχετική νομοθετική ρύθμιση δεν έχει πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα που να αντιμετωπίζει σφαιρικά και ορθολογικά τα παραπάνω προβλήματα. Αντί αυτού ψηφίστηκαν διατάξεις για τη συμμετοχή στη δαπάνη περίθαλψης των ατόμων, τα οποία τοποθετούνται, σε μονάδες και προγράμματα ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης (οικοτροφεία, ξενώνες) που παρέχονται α) από νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου [(νπδδ) (Ν.3984/2011, άρθρο 66 παρ. 9, Υ5α/Γ.Π οικ.26159/10-4-2012)] β) από νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα [(νπιδ μη κερδ.), Ν. 4052/2012, άρθρο 30, παρ 6)] και για όσο χρόνο διαμένουν στις δομές αυτές, με παρακράτηση άνισου (κλιμακωτού) ποσοστού επί της σύνταξης την οποία λαμβάνουν, για παροχή όμοιων υπηρεσιών.
Αν δεχτούμε ότι οι διατάξεις των παραπάνω νόμων επιδιώκουν την οικονομική συμμετοχή των ωφελουμένων χάριν της βιωσιμότητας των οικοτροφείων και ξενώνων, λόγω έλλειψης πόρων του κράτους, αυτές οι ρυθμίσεις δεν θα πρέπει να έρχονται σε αντίθεση με το Σύνταγμα, τις διεθνείς Συμβάσεις που έχει κυρώσει η χώρα και ισχύουν ως εσωτερικό δίκαιο και το Κοινοτικό δίκαιο. Διαφορετικά οι ρυθμίσεις αυτές, όπως συμβαίνει και στη συγκεκριμένη περίπτωση, είναι αντίθετες στο παραπάνω πλαίσιο και παραβιάζουν τα δικαιώματα των ατόμων με ψυχικές διαταραχές, για τους εξής λόγους:
• Τα άτομα με ψυχικές διαταραχές θεμελιώνουν δικαίωμα στην υγεία στην οποία περιλαμβάνεται και η ψυχική υγεία. Η άσκηση του δικαιώματος τους στην ψυχική υγεία και ειδικότερα στην ψυχοκοινωνική αποκατάσταση τελεί υπό την ευθύνη του κράτους και αποβλέπει επιπλέον στη διασφάλιση του σκοπού της προστασίας της δημόσιας υγείας και του δημοσίου συμφέροντος. Μετά δε από το κλείσιμο των ψυχιατρικών νοσοκομείων και τη μείωση των ψυχιατρικών κλινών, το Δημόσιο και οι φορείς κοινωνικής ασφάλισης ανέλαβαν την εκπλήρωση του χρέους της κοινωνικής αλληλεγγύης μέσω το Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης (Οικοτροφεία, Ξενώνες).
• Τα άτομα με ψυχικές διαταραχές που λαμβάνουν σύνταξη έχουν ήδη συνεισφέρει μέσω των εισφορών που έχουν καταβάλει στους ασφαλιστικούς οργανισμούς και ταμεία. Συμμετέχουν δε μέσω του ειδικού ενοποιημένου κλειστού νοσηλίου στη χρηματοδότηση της παροχής υπηρεσιών ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης που λαμβάνουν.
• Η κλιμακωτή παρακράτηση των συντάξεων των ατόμων με σοβαρές ψυχικές διαταραχές που τοποθετούνται σε οικοτροφεία και ξενώνες γίνεται για παροχή των ίδιων ακριβώς προσφερομένων υπηρεσιών ψυχικής υγείας.
• Η σύνταξη προστατεύεται ως περιουσιακό δικαίωμα. Πάγια δε ακόμη και όταν χωρεί κατάσχεση για χρέη στο δημόσιο αυτή γίνεται υπό αυστηρές προϋποθέσεις και δεν θίγει ένα ελάχιστο όριο της σύνταξης που χρειάζεται για τις προσωπικές ανάγκες του δικαιούχου ή μελών της οικογένειάς του που τυχόν έχει ο πολίτης υπό την προστασία του, ενώ στον ιδιωτικό τομέα η νομοθεσία για χρέη προς ιδιώτες είναι αυστηρότερη, εφόσον η σύνταξη εις χείρας τρίτου (τράπεζα) είναι όχι μόνο ακατάσχετη αλλά και ανεκχώρητη και ασυμψήφιστη.
• Τα άτομα με ψυχικές διαταραχές, όπως όλοι οι Έλληνες πολίτες, έχουν συνεισφέρει ήδη μέσω των οριζόντιων περικοπών της σύνταξης τους στα δημόσια βάρη.
• Τέλος, η διαχείριση των προσωπικών εσόδων από τα ίδια τα άτομα με ψυχικές διαταραχές είναι κατεξοχήν θεραπευτική πράξη και βοηθά στην αυτονομία τους, στην ψυχοκοινωνική τους αποκατάσταση και κοινωνική τους επανένταξη. Ενώ η στέρηση της παραβιάζει τα περιουσιακά τους δικαιώματα και προσβάλλει την αξιοπρέπεια τους, καθώς δημιουργεί συνθήκες ασυλιακού τύπου στα οικοτροφεία και ξενώνες.
Για τους παραπάνω λόγους, η Ειδική Επιτροπή Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές που τοποθετούνται σε μονάδες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης (οικοτροφεία, ξενώνες) θεωρεί ότι τα συγκεκριμένα άτομα τυγχάνουν της προστασίας του κράτους σύμφωνα με τις κείμενες σχετικές διατάξεις και συνεπώς η κλιμακωτή παρακράτηση ποσών της σύνταξης τους παραβιάζει τα δικαιώματα τους.
Προτάσεις
Η Ειδική Επιτροπή Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές προτείνει τα εξής:
• Την τροποποίηση των πρόσφατων νομοθετικών ρυθμίσεων και τη σφαιρική-ορθολογική αντιμετώπιση του προβλήματος, ώστε οι συντάξεις των ασθενών να χρησιμοποιούνται από τους ίδιους για τις δικές τους ανάγκες χάριν της ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και ένταξης τους στην κοινότητα.
• Τη διερεύνηση της δυνατότητας συνεισφοράς ενός μικρού σταθερού ποσοστού (πχ. 15-20%) επί των μηνιαίων εισοδημάτων των ατόμων με ψυχικές διαταραχές για όσο διάστημα αυτά διαβιώνουν σε οικοτροφεία και ξενώνες και για το μέρος εκείνο, και μόνον, του εισοδήματος τους που υπερβαίνει την κατώτερη σύνταξη του Ο.Γ.Α.
• Τη νομοθετική ρύθμιση για πρόσβαση και πλήρη κάλυψη των απόρων σε Μονάδες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης (οικοτροφεία, ξενώνες).
Για την Ειδική Επιτροπή
Ο Πρόεδρος, Βλάσης Τομαράς
ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΕΤΕ ΣΧΕΤΙΚΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ
Κάλεσμα σε
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ
την Πέμπτη 12 Ιουλίου, 11.30 πμ
Στα γραφεία της ΟΕΝΓΕ, Μάρνη 30 (7ος όροφος)
Όχι στην παρακράτηση των συντάξεων
των φιλοξενούμενων σε στεγαστικές δομές και των περιθαλπόμενων σε ιδρύματα χρόνιας παραμονής
ΟΕΝΓΕ, ΕΙΝΑΠ, Σωματείο Εργαζομένων Δρομοκαιτείου, Σωματείο Εργαζομένων σε Φορείς Ψυχικά Ασθενών και Ευάλωτων Κοινωνικά Ομάδων (ΣΕΨΑΕΚΟ), Πρωτοβουλία ενάντια στην παρακράτηση των συντάξεων κλπ
Μετά τη συνέντευξη θα γίνει παρέμβαση στο Υπουργείο Υγείας για συνάντηση με τον Υπουργό και παράδοση σχετικού ψηφίσματος
ΣΕ ΚΡΙΣΙΜΟ ΣΗΜΕΙΟ Ο ΑΓΩΝΑΣ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ ΤΩΝ ΦΙΛΟΞΕΝΟΥΜΕΝΩΝ ΣΕ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ
ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΑΜΕΣΑ ΝΑ ΚΛΙΜΑΚΩΘΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΔΙΕΥΡΥΝΘΕΙ
Την Παρασκευή, 22 Ιουνίου, έγινε στο ΨΝΑ, μετά από κάλεσμα της «πρωτοβουλίας ενάντια στην παρακράτηση των συντάξεων», η δεύτερη συνάντηση λειτουργών (επιστημονικά υπευθύνων, κοινωνικών λειτουργών, ψυχολόγων, νοσηλευτών κλπ), αλλά και χρηστών των υπηρεσιών και εθελοντών, κυρίως από το ΨΝΑ, αλλά και από το Δρομοκαίτειο, για το συντονισμό της δράσης ενάντια σ΄ αυτή την απάνθρωπη και καταστροφική απόφαση.
Μια από τις ειδήσεις ήταν ότι το μέτρο άρχισε να εφαρμόζεται, σιγά-σιγά, στο Γενικό Νοσοκομείο Δυτικής Αττικής "Αγίας Βαρβάρα" (πρώην Λοιμωδών), ενώ προετοιμασίες ακούστηκε ότι γίνονται και στο ΚΘ Λέρου. Ανακοινώθηκαν και συζητήθηκαν και οι πρώτες απαντήσεις από τις ερωτήσεις που υποβλήθηκαν σε νομικούς σχετικά με την νομιμότητα και την συνταγματικότητα του μέτρου.
Αποφασίστηκε να βγει ένα νέο ψήφισμα στη βάση του οποίου θα ξεκινήσει μια πιο πλατειά, επιτόπια ενημέρωση, με επισκέψεις στις διάφορες δομές της ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και στα ιδρύματα στα οποία έχει αποφασιστεί η εφαρμογή του μέτρου. Επίσης, να συνεχιστεί η καμπάνια με τη συλλογή υπογραφών και να διευρυνθεί περαιτέρω το κάλεσμα σε όλες τις συλλογικότητες του χώρου (λειτουργών, χρηστών, οικογενειών, αλλά και της ευρύτερης κοινωνίας) για κοινή δράση.
Μια τέτοια δράση θα μπορούσε να είναι, μεταξύ άλλων, και μια εκδήλωση έξω από το Υπουργείο Υγείας (κατά τα μέσα Ιουλίου), με ταυτόχρονη επιδίωξη συνάντησης με τον Υπουργό Υγείας και με αίτημα την άμεση ακύρωση της όποιας νομοθετικής ρύθμισης και υπουργικής απόφασης που προβλέπει παρακράτηση των συντάξεων στον δημόσιο και στον ιδιωτικό μη κερδοσκοπικό τομέα.
Δεν θα σωθεί από εκεί η χρεοκοπημένη ελληνική οικονομία. Αντίθετα, αυτό το μέτρο θα κάνει την κοινωνία ολόκληρη να βουλιάξει ακόμα περισσότερο.
Ακολουθεί το ψήφισμα Πρωτοβουλίας για των συντονισμό ενάντια στην παρακράτηση των συντάξεων:
ΨΗΦΙΣΜΑ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ
ΣΤΙΣ ΔΟΜΕΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
Στόχος της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, στην κατεύθυνση ενός ολοκληρωμένου κοινοτικού συστήματος ψυχικής υγείας ‘πέρα από’ το άσυλο/ψυχιατρείο, ήταν πάντα η ανάκτηση της προσωπικής ταυτότητας και των δικαιωμάτων του ατόμου μέσω της μετάβασης και της στήριξής του σε μιαν αυτόνομη διαβίωση στην κοινότητα.
Αναπόσπαστο μέρος της κοινωνικής ένταξης και της προσωπικής αυτονομίας είναι η ανάκτηση από το άτομο της κατοχής και της αυτόνομης διαχείρισης των οικονομικών και περιουσιακών του στοιχείων.
Η δυνατότητα του λήπτη υπηρεσιών ψυχικής υγείας να έχει ένα αξιοπρεπές εισόδημα (π.χ. σύνταξη ή μισθό), αποτελεί προϋπόθεση για την ισότιμη πρόσβαση σε κοινωνικούς ρόλους. Η οικονομική αυτονομία ήταν και είναι, εκτός από αναφαίρετο δικαίωμα και ένα θεραπευτικό εργαλείο προς την προσωπική αυτονόμησή του, την κοινωνικοποίηση και την διαμόρφωση των σχεδίων και στόχων για την ζωή του.
Σύμφωνα με υπουργικές αποφάσεις, βασισμένες σε αντίστοιχες νομοθετικές ρυθμίσεις, προβλέπεται η παρακράτηση μέρους των συντάξεων των ασθενών στις στεγαστικές δομές του δημόσιου και του ιδιωτικού μη κερδοσκοπικού τομέα, αλλά και των περιθαλπόμενων σε τμήματα και ιδρύματα χρόνιας παραμονής. Στις 14 Μάρτη εκδόθηκε υπουργική απόφαση, άμεσα εκτελεστή, για τις στεγαστικές δομές του δημόσιου τομέα, που προβλέπει τα ποσοστά και την διαδικασία της παρακράτησης. Πιο συγκεκριμένα, το ποσοστό της μηνιαίας σύνταξης που θα παρακρατείται και θα αποδίδεται στο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου καθορίζεται κλιμακωτά ως ακολούθως:
α) Για το τμήμα της σύνταξης μέχρι 500 ευρώ, ποσοστό 50%
β) Για το τμήμα της σύνταξης από 500,01 μέχρι 700 ευρώ, ποσοστό 70%
γ) Για το τμήμα της σύνταξης από 700,01 ευρώ και άνω, ποσοστό 80%
Με αυτή την απόφαση καταργείται κάθε έννοια ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης με αποτέλεσμα οι ξενώνες, τα οικοτροφεία και τα προστατευόμενα διαμερίσματα να επιστρέψουν σε μια πλήρως ασυλική λειτουργία. Θα προκύψουν πολλά θεραπευτικά και λειτουργικά προβλήματα γιατί ο ένοικος έχει μάθει να ζει, πλέον, στην κοινότητα (αγοράζει τα τσιγάρα του, την εφημερίδα του, τα ρούχα του, πίνει τον καφέ του στο καφενείο, επισκέπτεται την οικογένειά του και γενικότερα αναπτύσσει τις κοινωνικές του σχέσεις). Έχει σταθεροποιηθεί σε μια καθημερινότητα, η οποία θα ανατραπεί, καθώς η συντριπτική πλειονότητα των ενοίκων θα αναγκαστεί να ζει με 100-150 ευρώ το μήνα, με αποτέλεσμα να επανέλθει η παλιά κατάσταση του εξαθλιωμένου ψυχικά ασθενή που ζητιανεύει χρήματα και τσιγάρα.
Η παρακράτηση αυτή εγείρει πολλά ζητήματα ως προς την νομιμότητα και την συνταγματικότητα της. Η εφαρμογή της σημαίνει, κατ΄ αρχήν, την απευθείας πληρωμή από τον χρήστη των παρεχόμενων υπηρεσιών, δηλαδή, την ιδιωτικοποίησή τους και την κατάργηση του δικαιώματος στην δημόσια και δωρεάν υγεία, τη στιγμή που τα ασφαλιστικά ταμεία ήδη καλύπτουν, με το νοσήλιο που πληρώνουν, τις ανάγκες στέγασης, διατροφής και θεραπείας που παρέχει η στεγαστική δομή (είτε δημόσια, είτε κρατικά επιχορηγούμενη) και, προφανώς, το τμήμα χρόνιας παραμονής. Μπορεί σήμερα η συστηματική μνημονιακή προπαγάνδα να διαβρώνει διαρκώς και ν΄ απαξιώνει τη σημασία της δημόσιας υπηρεσίας και της δωρεάν φροντίδας ως κεκτημένου δικαιώματος - αυτό, όμως, που, ακόμα τουλάχιστον, εξακολουθεί ν’ αποτελεί συνταγματική επιταγή είναι η υποχρέωση της υπηρεσίας να ‘διασφαλίζει ένα επίπεδο παροχών που δεν θα θέτει σε κίνδυνο την υγεία των πολιτών’. Και η παρακράτηση θέτει σε κίνδυνο όχι μόνο την υγεία αλλά και τη ζωή των πολιτών. Αλλωστε, το μέτρο αυτό δεν αποσκοπεί στην βελτίωση του επιπέδου φροντίδας του περιθαλπομένου, αλλά στην περιστολή των δαπανών του κράτους, καθώς το παρακρατούμενο ποσό της σύνταξης, όπως αναφέρει η υπουργική απόφαση, θα συνεπάγεται «ταυτόχρονη μείωση της κρατικής επιχορήγησης». Εύκολα μπορεί να φανταστεί κανείς ότι μέσα σε ένα περιβάλλον διαρκών και δραστικών περικοπών, υπάρχει ο κίνδυνος να επιλέγονται πλέον θεραπευόμενοι με οικονομικά κριτήρια και όχι με βάση την εκτίμηση των θεραπευτικών\αποκαταστασιακών αναγκών του καθενός.
Το πόσο διάτρητη από πλευράς νομιμότητας και συνταγματικότητας είναι η παρακράτηση φαίνεται και από τον κλιμακωτό της χαρακτήρα, ανάλογα με το ύψος της σύνταξης, έτσι ώστε, για τις ίδιες παρεχόμενες υπηρεσίες σε μια δομή, οι ένοικοι (ή περιθαλπόμενοι) θα πληρώνουν διαφορετικό ποσό ανάλογα με το ύψος του εισοδήματός τους!!!!
Οι επιπτώσεις του μέτρου στην θεραπευτική/αποκαταστασιακή λειτουργία των δομών θα είναι άμεσες και σοβαρές. Κάποιοι από τους ενοίκους μπορεί, πάνω στην απόγνωσή τους, να επιλέξουν να πάρουν εξιτήριο χωρίς, όμως, να υπάρχουν οι κατάλληλοι όροι στέγασής τους, ή να παραμείνουν στάσιμοι σε τμήματα νεοεισερχομένων.
Άλλα προβλήματα που θα προκύψουν είναι οι υποτροπές, η ψυχολογική δυσφορία και η διαταραχή των σχέσεων, αφενός των ενοίκων μεταξύ τους και, αφετέρου, με το προσωπικό των δομών (εν προκειμένω, ρήξη των θεραπευτικών σχέσεων του προσωπικού με τους ενοίκους αυτούς). Για ασθενείς νοσηλευόμενους σε τμήματα και ιδρύματα χρόνιας παραμονής, η παρακράτηση θα ισοδυναμεί με αυθαίρετη αφαίμαξη περιουσιακών στοιχείων χωρίς ποτέ οι ίδιοι, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, να ερωτηθούν ή να κατανοήσουν τι πραγματικά διακυβεύεται. Στις στεγαστικές δομές της ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης, οι θεραπευτές, που τα προηγούμενα χρόνια εργάζονταν στην κατεύθυνση της προαγωγής της αυτονομίας, ξαφνικά, αυτοί οι ίδιοι, θα φαίνονται σαν οι εκπρόσωποι/διαμεσολαβητές του νοσοκομείου, για την παρακράτηση μέρους των χρημάτων τους.
Εμείς θα συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε το δικαίωμα των ατόμων με ψυχοκοινωνικά προβλήματα στη ζωή, στη θεραπεία και στην εδραίωση της θέσης τους στην κοινωνία. Εκφράζουμε την πλήρη αντίθεσή μας στην απόφαση για παρακράτηση των συντάξεων, είτε, πρωτίστως, στη μορφή που με την οποία υπάρχει, είτε, εξίσου, και σε πιθανές εναλλακτικές που θα προβλέπουν μικρότερα ποσοστά παρακράτησης. Το δικαίωμα των ασθενών στα εισοδήματά τους και σε μια δημόσια και δωρεάν παροχή ποιοτικής θεραπευτικής/ στεγαστικής φροντίδας είναι αδιαπραγμάτευτο.
Γι΄ αυτό ζητάμε την άμεση ανάκληση της υπουργικής απόφασης για παρακράτηση των συντάξεων των φιλοξενούμενων σε στεγαστικές δομές, στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, όπως και των περιθαλπόμενων στα τμήματα χρόνιας παραμονής, καθώς και την ταυτόχρονη κατάργηση των σχετικής νομοθετικής ρύθμισης.
25 Ιουνίου 2012
Πρωτοβουλία για τον συντονισμό της δράσης
ενάντια στην παρακράτηση των συντάξεων
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ
ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ