ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΨΝΑ
12/5/2014
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΖΗΤΟΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΩΝ
Σχετικώς με τα στοιχεία που μας ζητήσατε προκειμένου να βαθμολογήσετε τα έντυπα αξιολόγησής μας (στοιχεία που προφανώς δεν επινοήσατε εσείς, αλλά προκύπτουν από διάφορες διατάξεις), έχω να σας παρατηρήσω τα εξής:
Πρώτον, και οι τρεις κατηγορίες στοιχείων που ζητάτε, μπορούν να βρεθούν από τα αρχεία του νοσοκομείου (Γραφείο Κινήσεως τα δυο πρώτα, εργαστήρια ως προς το τρίτο). Καταλαβαίνετε ότι, καθώς έχουμε μείνει μόνο δυο ειδικευμένοι γιατροί στο τμήμα, δεν μας μένει χρόνος ούτε τους ασθενείς μας να φροντίσουμε όπως θεωρούμε ότι πρέπει - πόσο μάλλον να αφιερώσουμε χρόνο να μαζεύουμε και τέτοιου είδους ποσοτικά στοιχεία.
Επειτα, η έννοια της «θεραπευτικής ευθύνης» πρέπει να διευκρινιστεί σε τι αναφέρεται : σε αυτούς των οποίων έχει άμεσα την θεραπευτική τους ευθύνη ο Συντονιστής Διευθυντής, ή και σ΄ αυτούς των οποίων θεραπευτές είναι οι άλλοι (ος) ειδικευμένοι (ος) γιατροί (ος) του τμήματος; Εν προκειμένω, καταλαβαίνετε ότι, στην δεύτερη περίπτωση, θα πρέπει, πρωτίστως, να αξιολογηθεί τι σημαίνει η έννοια «θεραπευτική ευθύνη» και πώς ο Συντονιστής Διευθυντής μπορεί να την ασκήσει έχοντας μόλις έναν ειδικευμένο συνεργάτη - όταν και αυτός και ο συνεργάτης μετά βίας προλαβαίνουν να πράξουν τα θεραπευτικώς δέοντα για τον μεγάλο αριθμό των ασθενών που ο καθένας έχει υπό την άμεση θεραπευτική του ευθύνη. Επομένως, ενδιαφερόμαστε για την απλή αναγραφή αριθμών, ή επί της ουσίας; Τέλος, ως προς το 9ο ΨΤ, υπάρχει και το ΚΨΥ Αγ. Αναργύρων και η διασυνδεδεμένη λειτουργία ΚΨΥ-9ου ΨΤΕ. Επομένως, η έννοια της «θεραπευτικής ευθύνης» απλώνεται πολύ. Και πάλι, ενδιαφερόμαστε, απλώς, για «νούμερα» ασθενών που νοσηλεύονται «εντός» και φροντίζονται «εκτός», ή κυριολεκτούμε όταν αναφερόμαστε στην έννοια «θεραπευτική ευθύνη»;
Ως προς τον συνολικό αριθμό των ημερών νοσηλείας και τον «μέσο όρο νοσηλείας»: γνωρίζετε ότι, από τη μια, υπάρχει η δυνατότητα να έχεις το τμήμα «άδειο», κάνοντας «γρήγορα» εξιτήρια και να νοιάζεσαι πολύ λίγο για την ουσιαστική επανένταξη, στήριξη και θεραπευτική συνέχεια, ενώ, από την άλλη, υπάρχουν οι πρακτικές της μακρόχρονης ιδρυματικής παραμονής ελλείψει (κουλτούρας και πρακτικών συγκρότησης) εξατομικευμένου θεραπευτικού πλάνου. Δυο διαμετρικά αντίθετες, φαινομενικά, αλλά ταυτόσημες, στην ουσία τους, πρακτικές. Αν μείνουμε στο επίπεδο των αριθμών («μέσος όρος» κλπ) τότε χάνουμε την ουσία: τον συγκεκριμένο κάθε φορά ασθενή και την ολότητα των δικών του, ιδιαίτερων αναγκών. Το ερώτημα για την διάρκεια παραμονής, σε συνάρτηση με τα ανωτέρω, πρέπει να εξετάζεται εξατομικευμένα: να εξετάζεται, δηλαδή, το είδος των αναγκών του συγκεκριμένου κάθε φορά ασθενή που αντιμετωπίστηκε με αυτό ή τον άλλο τρόπο. Μόνο έτσι μπορούν να βγουν συμπεράσματα, ιδιαίτερα σε συνθήκες όπως αυτές που επικρατούν στην Ελλάδα, τόσο ως προς τους εγκαθιδρυμένους τρόπους άσκησης της νοσοκομειακής ψυχιατρικής (εξαιτίας, μεταξύ άλλων, και του πολύ βασικού γεγονότος ότι εξακολουθεί να μην υπάρχει ένα τομεοποιημένο, διασυνδεδεμένο και ολοκληρωμένο δίκτυο κοινοτικών υπηρεσιών, εναλλακτικών στον εγκλεισμό), όσο και ως προς τις ανάγκες των ασθενών, που πολλαπλασιάζονται και γίνονται όλο και πιο πολύπλοκες εν μέσω της κρίσης. Οι ασθενείς που δεν έχουν υποστηρικτικό περιβάλλον, την ίδια στιγμή που δεν υπάρχουν κοινοτικές υπηρεσίες (άλλοτε, το συνηθέστερο, καθόλου και άλλοτε στο βαθμό που πρέπει) να τους στηρίξουν, ενώ όλο και πιο δύσκολα ανευρίσκονται γι΄ αυτούς θέσεις σε στεγαστικές δομές, γίνονται όλο και περισσότεροι. Σημασία δεν έχει, απλώς, το εξιτήριο καθεαυτό (απλώς ν΄ αδειάζει το κρεβάτι, σε μια νεοφιλελεύθερη λογική μηδενικού κόστους), αλλά το, κατά το δυνατόν, ασφαλές εξιτήριο. Είναι αυτό που θα έπρεπε να θέλει και να είναι σε θέση να αξιολογεί ο όποιος αξιολογητής και όχι το πόσο γρήγορα τους διώχνουμε από το νοσοκομείο. Μπορούμε να κάνουμε μιαν αξιολόγηση επ΄ αυτού; Και να κάτσουμε να συζητήσουμε τα κριτήρια του ασφαλούς εξιτηρίου; Τι χρειάζεται να γίνει (στο σύστημα των υπηρεσιών) και να γίνεται (στην καθημερινή πρακτική) προκειμένου το εξιτήριο να είναι ασφαλές; Το ερώτημα για τον «μέσο όρο νοσηλείας», όπως τίθεται, αποτελεί, απλώς, πίεση για οικονομίες και περικοπές εις βάρος της ψυχικής υγείας, της ανάρρωσης και της ψυχοκοινωνικής στήριξης των ασθενών.
Τέλος, ως προς τις εργαστηριακές εξετάσεις, θα πρέπει να διευκρινιστεί αν, όσο λιγότερες ζητήσει κανείς, τόσο πιο υψηλό βαθμό θα πάρει στη αξιολόγηση, ή αν, αντίθετα, θα πρέπει να τεθούν σε προτεραιότητα οι ιδιαίτερες διαγνωστικές/ θεραπευτικές ανάγκες του καθενός ασθενή και όχι απλώς «νούμερα». Το ζήτημα των εργαστηριακών εξετάσεων, όπως και πολλά άλλα, έχει να κάνει με ζητήματα συστημικής λειτουργίας και κουλτούρας των υπηρεσιών και εκπαίδευσης των λειτουργών και δεν μπορεί ν΄ αντιμετωπίζεται με διοικητικά μέτρα οριζόντων περικοπών, γιατί αυτό θα έχει (και έχει ήδη) ως συνέπεια να χαθούν ζωές.
Θ. Μεγαλοοικονόμου
Δ/ντής ψυχίατρος