ΔΡΟΜΟΚΑΪΤΕΙΟ: ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟ 19ο ΑΙΩΝΑ
(« Συνθήκες και Αρχές Ασυλοποίησης…» (1880-2010)*)
* Λίγο πριν την ίδρυση και λίγο πριν την επανίδρυση του Δρομοκαϊτειου
Είναι άραγε οι περικοπές που επιβάλει το Υπουργείο Υγείας, που με τόση προθυμία υλοποιεί το Δ.Σ. του Δρομοκαϊτείου, και η απαξίωση των φτωχών ανθρώπων με προβλήματα ψυχικής υγείας, χρηστή και ηθική διαχείριση; Eίναι άραγε η οικονομική κρίση η μόνη αιτία;
Γιατί η Διοίκηση , με τόση θέρμη , αναρτά αναθηματικές στήλες για να τιμήσει, ανάμεσα σε άλλους, τον Δ. Βικέλα ; « Δάσος και ελαιώνας Δ.Βικελα - Πολύτιμου Συμβούλου των ιδρυτών» αναγράφεται σε τσιμεντένια αναθηματική στήλη που ξεφύτρωσε ένα πρωί, στη μέση του πουθενά, στον περιβάλλοντα χώρο του Δρομοκαϊτείου... [1] Είναι γιατί το όραμα του και τις αρχές της εποχής του (1835-1908) για την Ψυχική Υγεία, «ξέθαψε» και εφαρμόζει εν μέσω οικονομικής κρίσης, η τωρινή Διοίκηση, με θερμότερο οπαδό όλων, τον Πρόεδρο του Ψυχιατρείου.
Εδώ και αρκετό καιρό (περίπου 1 χρόνο) το Δρομοκαϊτειο διέρχεται μια περίοδο σοβαρής κρίσης στην λειτουργία των θεσμών της Διοίκησης με σοβαρές επιπτώσεις σε όλο το φάσμα των Υπηρεσιών και δομών ψυχικής υγείας που έχει αναπτύξει το Ψυχιατρείο.
Σε σχέση με το Δρομοκαϊτειο, ειδικότερα, το έναυσμα για την εκτύλιξη γεγονότων τα οποία ανέδειξαν την πραγματική κρίση την οποία διέρχονται οι δομές αποκατάστασης, δόθηκε όταν οι "ασθενείς" εργαζόμενοι στα κυλικεία του Δρομοκαίτειου και σε άλλες Θεραπευτικές Συνεργατικές Μονάδες, εξήγγειλαν κινητοποιήσεις με το Σωματείο τους «Αυτονομία» μετά από σοβαρές περικοπές που υπέστησαν στις μηνιαίες αποδοχές τους.
Η κινητοποίηση των εργαζόμενων «ασθενών» στα κυλικεία του Ψυχιατρείου (στάσεις εργασίας και κλείσιμο των κυλικείων για 2 μέρες) και η κατασταλτική αντιμετώπιση της, τόσο κατά των ίδιων των κινητοποιούμενων ασθενών, όσο και κατά του θεραπευτικού προσωπικού που τους στήριξε στη δημιουργία Σωματείου και στις κινητοποιήσεις τους, αποτελεί δείγμα γραφής της εποχής κρίσης την οποία διανύει το Δρομοκαίτειο και το Σύστημα Ψυχικής Υγείας γενικότερα.
Αντί για αναγνώριση του δικαιώματος των ασθενών να οργανώνονται σε συλλόγους και σωματεία για ανάληψη της ευθύνης της ζωής τους, οι ασθενείς που κινητοποιήθηκαν εισέπραξαν απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς και απειλητικές πρακτικές εκτός της άμεσης οικονομικής απώλειας. Οι θεραπευτές που τους υποστήριξαν σε όλη αυτή τη διαδικασία υπέστησαν αυθαίρετες και βίαιες μετακινήσεις από τα θεραπευτικά πλαίσια στα οποία εργάζονταν και ακόμη υπόκεινται σε εκβιασμούς και πιέσεις γιατί εξέφρασαν την αντίθεση τους σε αυτές τις επιλογές της Διοίκησης.
Γιατί όλα αυτά; Γιατί περισσότερο από όλους τους άλλους οι 15 «ασθενείς» εργαζόμενοι στα κυλικεία του Ψυχιατρείου διεκδίκησαν να μην τους μειώσουν τις μηνιαίες αποδοχές τους από 400 σε 179 ευρώ (δηλαδή , μείωση κατά 60%!) .
Αυτός ο «πόλεμος», σύμφωνα με τα λόγια του Προέδρου του Δ.Σ., που κηρύχθηκε από τον ίδιο και εντάθηκε από την Διοίκηση, με αφορμή την οικονομική κρίση, τον τελευταίο χρόνο, είχε πολλές μάχες. Τρείς φορές αναπροσαρμόστηκαν, μέσα σε ένα χρόνο, οι αμοιβές των εργαζόμενων «ασθενών» στα κυλικεία με τελικό αποτέλεσμα το σημερινό 117-179 ευρώ μηνιαίως για 5 ώρες σκληρής εργασίας την ημέρα (και Σαββατοκύριακα), χωρίς κανένα άλλο δικαίωμα!
Ο «πόλεμος» αυτός όμως έχει και πολλές άλλες πτυχές και μέτωπα.
Μέτωπα χωρίς τέλος…
Υποβαθμίζεται πλήρως κάθε δραστηριότητα αποκατάστασης και επανένταξης, περικόπτονται ψυχαγωγικές δραστηριότητες και είδη ένδυσης και πρώτης ανάγκης, υποβαθμίζονται προγράμματα αμειβόμενης απασχόλησης, μειώνονται τα ποσά που παίρνουν οι ξενώνες για την διατροφή των φιλοξενούμενων σ’ αυτούς και ο κατάλογος συνεχίζεται.
Περικοπές στην ένδυση, υπόδηση, καθαριότητα, πετρέλαιο, διατροφή σε όλο το ψυχιατρείο. Οι περικοπές αυτές θα έχουν άμεσες επιπτώσεις στις ζωές των νοσηλευόμενων καθώς, στην καλύτερη περίπτωση, τους στερούν το δικαίωμα για αξιοπρεπή διαβίωση και στη χειρότερη τους αποδιοργανώνουν πλήρως και τους στερούν το βασικό αίσθημα της ασφάλειας που πρέπει να έχουν ώστε να μην «αρρωστήσουν» από τις συνθήκες νοσηλείας και φιλοξενίας.
Διακόπηκε απότομα εδώ και ένα χρόνο περίπου κάθε σχέδιο για αποασυλοποίηση (στην εκφορά και μόνο της λέξης σε λίγο θα μπαίνει τριπλό πρόστιμο από το Υπουργείο, τη Διοίκηση και τις Οικονομικές υπηρεσίες) και οι δομές αποκατάστασης έχουν να δώσουν μεγάλη μάχη για επιβίωση, καθώς θεωρούνται πλέον πολυτέλεια.[2] Αναβιώνουν πανηγυρικά τα πιο αντιδραστικά στερεότυπα για την ψυχική νόσο.
Είναι αυτές οι πρώτες σοβαρές επιπτώσεις στο Δρομοκαίτειο της πολιτικής περικοπών που ακολουθείται με αφορμή την οικονομική κρίση, πολύ πιο άμεσες και σοβαρές από αυτές που περιγράφονται τον τελευταίο καιρό ως «κατακόρυφη αύξηση (50%!) των αιτημάτων-προσελεύσεων στα «Επείγοντα» εξαιτίας της οικονομικής κρίσης». «Νομιμοποιείται» έτσι η δραματική υποβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας ως μία «κατάσταση κρίσης» σαν αυτές που συμβαίνουν σε μία «μαζική καταστροφή», όπου τα πάντα βυθίζονται στο χάος και την αβεβαιότητα.
Είναι σίγουρο ότι τα αιτήματα για παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας διαρκώς θα αυξάνονται εξαιτίας των διαρκώς επιδεινούμενων οικονομικών συνθηκών, καθώς θα αυξάνεται και η τάση για ψυχιατρικοποίηση / ψυχολογικοποίηση (η περιγραφή, δηλαδή, με ψυχολογικούς / ψυχοπαθολογικούς όρους και η απόδοση σε ψυχο-παθολογικά αίτια) της δικαιολογημένης δυσφορίας που νιώθουν οι άνθρωποι υπό την πίεση των πραγματικών οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων. Μία τέτοια αποκλειστική προσέγγιση, όμως, των προβλημάτων στο χώρο της Ψυχικής Υγείας γενικότερα και στο Δρομοκαϊτειο ειδικότερα, δεν είναι αρκετή για την ανάγνωση και κατανόηση της πραγματικότητας που αντιμετωπίζουν όσοι έχουν ανάγκη τις, ήδη, ανεπαρκέστατες, ποσοτικά και ποιοτικά, Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας.
Τα αιτήματα αυξάνουν, αναλογικά, στον ίδιο βαθμό που οι σωστές Υπηρεσίες εκλείπουν. Αυτή είναι η απτή και άμεση πραγματικότητα της διάλυσης δομών παροχής υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας (το ίδιο συμβαίνει γενικότερα στο χώρο της Πρόνοιας και της Υγείας) . Η υποβάθμιση αυτή έχει πραγματικούς υπεύθυνους και στο Υπουργείο και στις Διοικήσεις (σε αυτή την περίπτωση του Δρομοκαίτειου).
Η υποβάθμιση αυτή , που η Διοίκηση στηρίζει με τις επιλογές της, αφορούν σε όλο το φάσμα των Υπηρεσιών.
Τα εξωτερικά Ιατρεία που λειτουργούσαν για πολλά χρόνια στην κοινότητα (στο κέντρο της Αθήνας ) μεταφέρθηκαν από τις 7 Ιουνίου μέσα στο Ψυχιατρείο.
Το Άσυλο αναβιώνει με τις αρχές της Ψυχιατρικής του 19ου αιώνα και κανείς προς το παρόν δεν μπορεί να ανακόψει αυτή την οπισθοδρόμηση παρ’ όλες τις αντίθετες δεσμεύσεις και υποχρεώσεις .
Η αρχή έγινε με γραπτές οδηγίες προς την Ιατρική Υπηρεσία από τον Πρόεδρο του Ψυχιατρείου (ήδη από τον Ιανουάριο 2010) για πλήρωση των κενών κλινών των τμημάτων χρονίων με μεταφορά δεκάδων ασθενών από τμήματα οξέων , χωρίς καμία διαβούλευση και σεβασμό στα συλλογικά επιστημονικά όργανα του Ψυχιατρείου. Ακολούθησε απόφαση του Δ.Σ που οριστικοποιεί και αιτιολογεί με καθαρά οικονομικά κριτήρια την αθρόα μεταφορά ασθενών στα τμήματα χρονίων .[3]
Στην απόφαση αναγράφεται «Εγκρίνει (ενν. το Δ.Σ ) την άμεση και διαρκή αξιοποίηση των κενών κλινών του Νοσοκομείου με μεταφορά των χρονίων ασθενών των Τμημάτων Βραχείας Νοσηλείας στα Τμήματα Χρονίων, στο Νοσηλευτικό Τμήμα «Σύγγρειο» των δικαιούμενων θέσης και στις δομές με σκοπό την μεγιστοποίηση των εσόδων από νοσήλια…» Σε όλα τα προαναφερθέντα έγγραφα και στις αποφάσεις υπάρχει σαφής διάκριση μεταξύ των τμημάτων και με οικονομικά κριτήρια … Οι δικαιούμενοι βελτιωμένη θέση στο πιο ‘καλά’ τμήματα, όπως «Σύγγρειο» ή σε δομές αποκατάστασης, οι μη δικαιούμενοι, δηλαδή οι άποροι, στα άθλια τμήματα «Βελέντζειο» και «Βελισσάριο» [4]. Σε ορισμένες περιπτώσεις , μάλιστα γίνεται διπλή επιλογή, δηλαδή και με οικονομικά κριτήρια και με κριτήρια λειτουργικότητας.(επισήμανση δική μας)
Ο όρος «κοινωνικός δαρβινισμός» θα απέδιδε ίσως καλύτερα αυτή όλη την τάση καθώς, ως γνωστόν, δικαιολογεί ηθικά και είναι συνυφασμένος με τον εξοστρακισμό και την εξόντωση των πιο αδύναμων.
Η διαδικασία επιλογής των ασθενών που θα συμπληρώσουν τα κενά στα τμήματα χρονίων, η οποία είναι ήδη σε εξέλιξη, γίνεται με κριτήρια όπως, η απουσία υποστηρικτικού πλαισίου οικογενειακού ή άλλου, η χαμηλή λειτουργικότητα και η «δυσκολία διαχείρισης» των περιστατικών, καταστάσεις δηλαδή, που κατασκευάζουν χρονιότητα. Τα κριτήρια αυτά προσομοιάζουν σε μεγάλο βαθμό με τα κριτήρια με τα οποία, μερικές δεκαετίες πριν, κατασκευάστηκε η «ντροπή της Λέρου», των «αζήτητων» και του «16ου περιπτέρου των γυμνών» της Λέρου. Προς το παρόν οι διεργασίες αυτές συντελούνται σε μικρότερη κλίμακα, όμως, δεδομένου του γενικότερου δυσμενούς οικονομικού κλίματος και των δηλωμένων προθέσεων της Διοίκησης, δεν μπορεί κανείς να εφησυχάζει. Χαρακτηριστικά (στα ίδια Πρακτικά της 2078ης /27-5-2010) η πρόθεση «… συγκρότησης μονίμου οργάνου που θα μεριμνά για την συνεχή εσωτερική διακίνηση των νοσηλευόμενων ασθενών» μόνο άσχημα προϊδεάζει.
Πολλών ασθενών τα προβλήματα αποκτούν το χαρακτήρα της χρονιότητας. Ένας προσφιλής όρος της Διοίκησης, που τείνει να υιοθετηθεί ευρύτερα, είναι αυτός του «νεοχρόνιου». Όρος ο οποίος αναδεικνύει την ιδιαιτερότητα του νοσηλευόμενου που το Σύστημα δεν ξέρει τι να τον κάνει και που, γι΄ αυτό ακριβώς τον λόγο, διαρκώς «ανανεώνεται» ως κατάσταση που, όσο και αν γίνεται προσπάθεια να «κρυφτεί κάτω από το χαλί» των χρόνιων τμημάτων, «αυτός» θα αναπαράγεται ως Νεοχρόνιος…(το πρόθεμα ‘Νεο’). Περιγράφονται έτσι οι νεοεισερχόμενοι στο Ψυχιατρικό Σύστημα που παραμένουν σε αυτό επ’ αόριστον, ή επιστρέφουν μέχρι να παραμείνουν οριστικά, καθώς οι θεραπευτικές προτάσεις των υπηρεσιών εξαντλήθηκαν χωρίς ποτέ να υλοποιηθούν πλήρως. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι είναι το Σύστημα Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, χρονίως πάσχον και ανίατο.
Τον τελευταίο καιρό, μάλιστα, υπάρχει τάση για στοχοποίηση των άπορων ασθενών. Το Φαρμακείο του Νοσοκομείου όπου εξυπηρετούνται οι άποροι, ανοίγει πλέον 2 φορές την εβδομάδα αντί για κάθε μέρα, όπως ήταν πριν, ταλαιπωρώντας και εξουθενώνοντας τους άπορους που πρέπει να σχηματίζουν μεγάλες ουρές για να εξυπηρετηθούν μέσα στη ζέστη, το κρύο και τη βροχή. Η ταλαιπωρία αυτή για πρόσβαση σε υπηρεσίες, στα σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας, είναι καθοριστικός παράγοντας στην κατασκευή της λεγόμενης ‘κακής πρόγνωσης’ και ‘μη συμμόρφωσης’ στη φαρμακευτική αγωγή (αφού η "συμμόρφωση" αυτή είναι, ούτως ή άλλως, εξαιρετικά δύσκολη ).
Στην ίδια απόφαση του Δ.Σ. για τις περικοπές αναφέρεται ακόμη .. «Εγκρίνει την προσεκτικότερη και ορθολογικότερη συνταγογράφηση των χορηγούμενων φαρμάκων κυρίως σε άπορους και εξωτερικούς ασθενείς…». Είναι σαφές ότι τα κριτήρια της «ορθολογικότερης συνταγογράφησης» δεν είναι επιστημονικά αλλά καθαρά οικονομικά, επειδή το Νοσοκομείο έχει απώλεια εσόδων από τους ανασφάλιστους (με βιβλιάριο απορίας) ασθενείς, που σημειωτέον, είναι, ίσως, οι περισσότεροι από τους ψυχικά πάσχοντες που προσέρχονται στα ψυχιατρεία. Είναι σαφές ότι η Διοίκηση πιέζει, έμμεσα, τους γιατρούς για συνταγογράφηση φθηνού φαρμάκου χωρίς κανένα άλλο κριτήριο.
Ίδια η κατάσταση και στις δομές αποκατάστασης που η Διοίκηση και κομμάτι της Επιστημονικής Κοινότητας του Ψυχιατρείου ποτέ δεν είδε με καλό μάτι, ούτως ή άλλως, παρά μόνο κατά τη διάρκεια εκταμίευσης κοινοτικών χρηματοδοτήσεων-αν και, ακόμη και τότε, σύμφωνα με μαρτυρίες, υπήρξαν πολλά αναπορρόφητα ποσά καθώς η επικρατούσα κουλτούρα και νοοτροπία θεωρούσε σπατάλη την επένδυση πόρων σε ψυχικά πάσχοντες, εκπαιδευτικά προγράμματα κλπ.
Αποκαταστασιακές δομές (στεγαστικές και επαγγελματικές) είτε καταργούνται, είτε συγχωνεύονται διοικητικά χωρίς κανένα θεραπευτικό κριτήριο (το μόνο κριτήριο είναι η εξοικονόμηση χρημάτων ). Σε λίγο καιρό η παραδοσιακή απειλή του ασύλου που είχε εκλείψει «πρόσεξε γιατί θα πας εκεί….» θα επιστρέψει.
Η ίδια κατάσταση επικρατεί και στις επαγγελματικές-θεραπευτικές δομές καθώς κάποιες από αυτές που λειτουργούσαν σε εμπορικούς δρόμους (2 προς το παρόν) μεταφέρονται σε κτήρια ιδιόκτητα και ακατάλληλα (μη εμπορικά, στο ισόγειο ξενώνων, σε γειτονιές με κατοικίες) του Δρομοκαιτείου για οικονομία.
Καταργούνται, όμως, άλλα προγράμματα που θα υλοποιούνταν εκεί. Έτσι είναι διπλό το «κέρδος» για την Διοίκηση, που από τη μία κάνει οικονομία και από την άλλη διατηρεί για την «βιτρίνα», νοσογόνες, τελικά, δομές αποκατάστασης.
Από την πλευρά του το Υπουργείο αδιαφορεί για την ενίσχυση με επιχορηγήσεις των προγραμμάτων αποκατάστασης παρ’ όλες τις εκκλήσεις του Σωματείου Εργαζομένων.
Στα πλαίσια των συντονισμένων επιθέσεων που δέχονται οι ασθενείς μειώθηκαν μέσα σε ένα χρόνο οι δικαιούχοι του Κινήτρων Αποκατάστασης (117 έως 179 ευρώ το μήνα) κατά 50 περίπου άτομα. Τα κίνητρα αυτά που θεσπίστηκαν για να δώσουν μία ώθηση στις αποκαταστασιακές δραστηριότητες (διαφόρων ειδών ανάλογα με τις ανάγκες των ασθενών και όχι του Ιδρύματος) έχουν εκφυλιστεί σε αμοιβή για εργασία-εργασιοθεραπεία και η αμοιβή για εργασία έχει απαλειφθεί τελείως ενώ οι Θεραπευτικές Συνεργατικές Μονάδες έχουν σχηματίσει και αυτές αποθεματικό περίπου 200.000 ευρώ. Την ίδια στιγμή η Διοίκηση «οραματίζεται» άλλες εποχές όπου η «απασχόληση των ασθενών» ήταν δωρεάν και αμιγώς εργασιοθεραπευτική. [5]
Οι Θεραπευτικές Συνεργατικές Μονάδες του Δρομοκαϊτείου, παρόλες τις προτάσεις λειτουργών του χώρου, διατηρούνται σκοπίμως σε ημιπαράνομη κατάσταση λειτουργίας, ώστε να μην αναγνωριστεί κανένα δικαίωμα των «ασθενών» για συμμετοχή στις αποφάσεις και σε νόμιμα έσοδα και αμοιβές. Η Διοίκηση αρνείται συστηματικά να κάνει χρήση του υπάρχοντος θεσμικού πλαισίου των Κοι.Σ.Π.Ε (ν. 2716/99) και τις αφήνει χωρίς ασφαλές νομικό πλαίσιο.
Τεράστιες ελλείψεις υπάρχουν και σε Νοσηλευτικό και Ιατρικό προσωπικό. Το Ψυχιατρείο λειτουργεί οριακά. Και ενώ οι κενές οργανικές θέσεις του νοσηλευτικού προσωπικού ανέρχονται στο 60% και οι νοσηλευτές λυγίζουν και αποδιοργανώνονται κυριολεκτικά υπό το βάρος των συνθηκών εργασίας τους, η Διοίκηση δρομολογεί (αριστοτεχνικά, ομολογουμένως, αλλά με τελείως παράτυπο τρόπο) μετακινήσεις από τον Νοσηλευτική στην Διοικητική Υπηρεσία. Υπήρξε εσωτερική προκήρυξη για μετατάξεις σε θέσεις Δ.Ε. Διοικητικού, της οποίας η προθεσμία υποβολής αιτήσεων έληξε τον προηγούμενο μήνα (έγιναν περίπου 30 αιτήσεις) για μετατάξεις. Η όλη διαδικασία μετά από καταγγελίες και παρεμβάσεις του Σωματείου Εργαζομένων ανεστάλη προσωρινά. Ως πότε, άραγε;
Επιπλέον, στην παρούσα φάση, πρόκειται να χρησιμοποιηθεί μέσα στο Ψυχιατρείο προσωπικό που η πρόσληψη τους γίνεται κατ΄ εξαίρεση για την υλοποίηση νέων κοινοτικών Δομών . Ενώ τα Κέντρα Ψυχικής Υγείας (3 προς το παρόν) που επρόκειτο να λειτουργήσουν με αυτό το προσωπικό, απλώς αναστέλλεται η υλοποίηση τους. Παρόμοια πρακτική εφάρμοσε η Διοίκηση τα προηγούμενα χρόνια αναστέλλοντας τη λειτουργία στεγαστικών κοινοτικών δομών και απασχολώντας και πάλι το νοσηλευτικό προσωπικό εντός του Ψυχιατρείου. Η συνήθης, πλέον, πρακτική της Διοίκησης σε σχέση με δομές αποκατάστασης είναι διαδοχικά : η υποβάθμιση ή δημιουργία κατάστασης κρίσης στη λειτουργία τους, η αναστολή λειτουργίας και εν συνεχεία, η κατάργηση, η χρήση των πόρων, υλικών και ανθρώπινων, για τη διατήρηση του Ασύλου και την συντήρηση του αποθεματικού του Ψυχιατρείου.
Εδώ μπαίνει το ζήτημα των σκοπών και των στόχων ενός Οργανισμού που παρέχει Υπηρεσίες Υγείας, που δεν μπορεί να είναι η αύξηση του αποθεματικού του, αλλά η παροχή ποιοτικών υπηρεσιών υγείας.
Παραπάνω από 1.000.000 ευρώ δαπανήθηκαν για να χτιστεί και να εξοπλιστεί νέο κτίριο εντός του Ψυχιατρείου με αρχική σκοπιμότητα την εργοθεραπεία, το οποίο τελικά φιλοξενεί το κατά τα άλλα ενδιαφέρον μουσείο (που, όμως, στεγάζονταν σε πολύ ωραίο χώρο για αυτή τη χρήση) και μερικές επετειακού χαρακτήρα εκδηλώσεις το χρόνο αντί να στεγάζει ανάγκες ασθενών. Αν και είναι ενάντια στις αρχές της αποασυλοποίησης το να χτίζονται νέα κτίρια και δομές εντός του Ψυχιατρείου, ωστόσο υπήρχαν ανεπίσημες προτάσεις για εποικοδομητική χρήση του κτιρίου αυτού όπως δημιουργία στεγασμένου καφενείου ή λειτουργία Υποδοχής επειγόντων περιστατικών.
Την ίδια στιγμή, στην ίδια απόφαση του Δ.Σ. με εισήγηση του Διοικητικού Δ/ντή «αναστέλλονται για 2 χρόνια (!) όλες οι γιορτές και οι πανηγυρικές εκδηλώσεις».[6] (Συνολικά οι ψυχαγωγικές δραστηριότητες εκδρομές, γιορτές κλπ, στοίχησαν, για το 2009, περίπου 200.000 ευρώ, σε σύγκριση με τα 2.000.000 ευρώ για φάρμακα και περίπου 9.000.000 συνολικές δαπάνες, εκτός μισθοδοσίας, την ίδια χρονική περίοδο).
Την ίδια στιγμή οι «ασθενείς» (ενώ έγιναν πάρα πολλές προτάσεις για δημιουργία στεγασμένου, χειμερινού κυλικείου-καφενείου) ταλαιπωρούνται, τους χειμερινούς μήνες, μέσα στο κρύο και τη βροχή για ένα καφέ. Το Δρομοκαίτειο δεν διαθέτει αξιοπρεπή και στεγασμένο χώρο αναψυχής για τους ασθενείς εδώ και πολλά χρόνια, ‘όχι γιατί δεν μπορεί, αλλά γιατί δεν θέλει’, με τον ίδιο τρόπο που περικόπτει τις αμοιβές των ασθενών που εργάζονται στα κυλικεία κατά 60 %, σπρώχνοντας ανθρώπους που έχουν ανάγκη στο δρόμο, ‘όχι γιατί δεν μπορεί, αλλά γιατί δεν θέλει’.
Το πιο επικίνδυνο, όμως, είναι ότι επιχειρείται , από τη Διοίκηση , να επιβληθεί το «Όραμα της Ασυλοποίησης» (της ψυχιατρικής και της Ηθικής του 19ου αιώνα) σε όλους τους λειτουργούς, προχωρώντας σε διώξεις όσων δεν συμμορφώνονται με το Δόγμα αυτό και παρεμβαίνοντας «βίαια» σε θεραπευτικά πλαίσια των οποίων οι αρχές λειτουργίας είναι στην αντίθετη κατεύθυνση. Και το κάνει αυτό επειδή ‘και θέλει και μπορεί’ … και το διατυμπανίζει…με την ανοχή όλων. Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις του Προέδρου Ν. Τσική (εφημ. «Πολίτης» της Χίου) : «Δείγμα της ισχυρότητας της διαθήκης και του δικονομικού δικαίου που καλύπτει την διοικητική και κοινωνική λειτουργία του ιδρύματος είναι και το ότι ακόμη και η δικτατορία δεν μπόρεσε να μας αντικαταστήσει. Κι’ εμείς δεν παραιτηθήκαμε. Με όλες τις έως τώρα κυβερνήσεις είχαμε άριστη συνεργασία».
Με την μυρωδιά της «ναφθαλίνης» να αναδύεται… ΔΡΟΜΟΚΑΪΤΕΙΟ.
2/7/2010
Κουτσανέλλου Δώρα
Γαλιανού Στέλλα
Ψυχολόγοι, Δρομοκαϊτειο
[1] Ο Δ. Βικέλας (1835 – 1908) ήταν Συγγραφέας, έμπορος και αθλητικός παράγων. Στην βιογραφία του αναφέρεται…
Εκτός από λόγιος (συγγραφέας του «Λουκή Λάρα» κ.α) έγινε γνωστός ως ένας από τους διοργανωτές, των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων (Αθήνα 1896) «.. Όταν ο Χαρίλαος Τρικούπης ήταν ο πρωθυπουργός (γνωστός σε όλους για τη ρήση «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν»), παρά τις οικονομικές δυσχέρειες της Ελλάδος τη στιγμή που η χώρα δανειζόταν από το εξωτερικό για τις πρώτες της ανάγκες, κατόρθωσε να βρει τον τρόπο να κάνει τις απαραίτητες παροχές και εγγυήσεις για την καλή διεξαγωγή των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων του 1896 στην Αθήνα…»
Σε λίγους, όμως, είναι γνωστός, ως ο κυριότερος εκ των «πολύτιμων» συμβούλων των Ιδρυτών του Δρομοκαϊτείου..
[2] Εισήγηση προέδρου σε Δ.Σ. (συνεδρίαση 2066/10-12-2009) « Δεν πρέπει και δεν μπορεί να μην ανακοινώνονται στο Συμβούλιο,…, ότι ο παραλογισμός και οι τάσεις αυθαιρεσίας έχουν φθάσει σε τέτοιο σημείο, ώστε να αποτολμάται από Όργανα του Νοσοκομείου να ζητούν να αγορασθούν για πέντε νοσηλευόμενους σε Ξενώνα: 16 ανδρικά πανελόνια, 19 πουλόβερ-μπλούζες, 9 ζευγάρια παπούτσια ….»
[3] Ο Δ. Βικέλας γράφει σε σχέση με το Δρομοκαϊτειο (βλ. Νικολάου Γ. Τσική «Επτά ανέκδοτες επιστολές του Δ. Βικέλα» Έκδοση του ΨΝΑ ΔΡΟΜΟΚΑΪΤΕΙΟ- ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΕΚΔΟΣΗ 2004):
«…Το ζήτημα του χώρου στο οποίο θα ιδρυθεί το (ψυχιατρικό) κατάστημα είναι σπουδαιότατο, καθώς είναι αναγκαίο να προβλεφθεί από την αρχή η έκταση που θα χρειαστεί και στο μέλλον. Αυτή δε την επέκταση θα επιβάλουν όχι μόνο οι ανάγκες της πρωτεύουσας αλλά και το συμφέρον του ίδιου του καταστήματος, γιατί ο αριθμός των νοσηλευόμενων έχει μέγιστη οικονομική σημασία. Η δαπάνη για μικρό αριθμό (νοσηλευόμενων εννοείται) είναι δυσανάλογα περισσότερη και η όλη διεύθυνση γενικά δυσκολότερη.»
[4] Στις ίδιες επιστολές ο Δ. Βικέλας γράφει… «… Άλλη δυσκολία είναι η σε ένα οίκημα συνοίκηση ασθενών, φτωχών και μη. Πρέπει να υπάρχει ικανή διάκριση και απόσταση μεταξύ τους, προκειμένου να προσελκυσθούν οι εύποροι ασθενείς. Σε μια επαρχιακή πόλη της Γαλλίας, υπάρχει δημόσιο κατάστημα (ψυχιατρείο), το οποίο έχει ως παράρτημα ξεχωριστό άσυλο για ασθενείς που πληρώνουν. Αλλά εκεί, ακόμα και στον τίτλο που φέρει (στο όνομά του) υπάρχει διάκριση. Οι πλούσιοι δήθεν δε νοσηλεύονται σε άσυλο, αλλά σε έπαυλη που φέρει ίδιο όνομα.»
[5] Σε μία από τις συνεδριάσεις του Δ.Σ. (2066/10-12-2009) για τις αμοιβές των «ασθενών» ο Πρόεδρος του Δ.Σ. εισηγείται… « Το θλιβερότερο είναι ότι η στάση αυτή ελαχίστων ανθρώπων (ενν. λειτουργούς που στήριξαν τη δημιουργία σωματείου των «ασθενών») διαστρέβλωσε αμετάκλητα και τελεσίδικα την προσπάθεια της δι’ απασχολήσεως περίθαλψης των ασθενών και αντί θεραπευτικού και ανακουφιστικού μέσου και οργάνου τη κατέστησε ανάξιο λόγου οικονομικό και συνδικαλιστικό αίτημα και σκοπό.»
[6] Στη βιογραφία του Δ. Βικέλα αναφέρεται : «…..Η αρχική σκέψη του Βαρώνου Ντε Κουμπερτέν ήταν οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες να γίνουν το 1900 στο Παρίσι, αλλά ο εμπνευσμένος λόγος του Βικέλα ανέτρεψε την κατάσταση. “...Στην Αθήνα, ασφαλώς δεν θα έχουμε τη δυνατότητα να οργανώσουμε μεγαλοπρεπείς γιορτές, αλλά τις πολλές ελλείψεις μας θα αναπληρώσει η εγκαρδιότητα της υποδοχής μας. Δεν θα προσφέρουμε στους επισκέπτες μας διασκεδάσεις άξιες προς την περίσταση, αλλά έχουμε να δείξουμε τα µνηµεία και τα ερείπια της αρχαιότητος και να τους οδηγήσουμε στους τόπους όπου τελούσαν οι αρχαίοι Έλληνες τους αγώνες τους ….»