ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟ ΥΓΕΙΑΣ

κ. Κ. Παπακώστα

ΚΟΙΝ. Δ/ΝΣΗ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

7/7/2014

Κυρία υφυπουργέ,

Αναγκάζομαι να απευθυνθώ απευθείας σε σας για ένα κρίσιμο ζήτημα λειτουργίας μονάδων του ΨΝΑ, ύστερα από τη συστηματική άρνηση του Διοικητή του ψυχιατρείου κ. Π. Θεοδωράκη να με δεχτεί για να  συζητήσουμε επ΄ αυτού. Μια συστηματική άρνηση εδώ και 9 μήνες, από την ημέρα, δηλαδή, που διορίστηκε ως Διοικητής, παρά τις επανειλημμένες προφορικές και έγγραφες αιτήσεις μου για μια συνάντηση προκειμένου να ενημερωθεί και να δώσει λύσεις σε φλέγοντα προβλήματα.

Πρόκειται για το Κέντρο Ψυχικής Υγείας (ΚΨΥ) Αγίων Αναργύρων, του οποίου είμαι επιστημονικά υπεύθυνος, καθώς και για το 9^ο Ψυχιατρικό τμήμα Εισαγωγών (ΨΤΕ) του ΨΝΑ, με  το οποίο το ΚΨΥ λειτουργεί σε διασυνδεδεμένη βάση και του οποίου είμαι συντονιστής διευθυντής.

Εδώ και πολύν καιρό, το 9^ο ΨΤΕ λειτουργεί με έναν (1) μόνο ειδικευμένο ψυχίατρο, όπως, επίσης, με έναν (1) ειδικευμένο ψυχίατρο λειτουργεί και το ΚΨΥ. Ο υπογράφων μοιράζει το χρόνο του μεταξύ των δυο. Ηδη, η λειτουργία και των δυο μονάδων είναι εξαιρετικά προβληματική και εξοντωτική, στα όρια της κατάρρευσης. Ιδιαίτερα στο 9^ο ΨΤΕ, δύσκολα θα μπορούσαμε να πούμε ότι υπάρχουν οι όροι και οι προϋποθέσεις για μια ουσιαστική θεραπευτική προσέγγιση, όπως θα την θέλαμε και όπως την ασκούσαμε στο παρελθόν.

Στο τέλος του περασμένου χρόνου έφυγε σε σύνταξη ένας ψυχίατρος, που επίσης μοίραζε το χρόνο του μεταξύ 9^ου ΨΤΕ και ΚΨΥ, χωρίς ν΄ αντικατασταθεί, αφήνοντας εκατοντάδες ασθενείς «στον αέρα». Ομοίως και ο υπογράφων φεύγει στο τέλος του χρόνου σε σύνταξη και, ακόμα και από καθαρά αριθμητική άποψη, το ΚΨΥ θα αδυνατεί πλήρως να λειτουργήσει αν δεν υπάρξει έγκαιρη αντικατάσταση.  Με τη δική μου αποχώρηση επίσης εκατοντάδες ασθενείς θα μείνουν χωρίς καμιά δυνατότητα να αναληφθεί και να συνεχιστεί η φροντίδα τους από ψυχίατρο. Λάβετε, δε, υπόψιν, ότι με τις υποχρεώσεις των γιατρών είτε σε εξωτερικά ιατρεία, είτε στην κάλυψη εξωνοσοκομειακών  δομών, είτε για τις ανάγκες της εφημερίας, και φυσικά του ρεπό μετά την εφημερία, θα υπάρχουν πολλές μέρες της εβδομάδας στο 9^ο ΨΤΕ, είτε στο ΚΨΥ, που δεν θα υπάρχει καθόλου ειδικευμένος ψυχίατρος.

Όπως ίσως γνωρίζετε, το Κέντρο Ψυχικής Υγείας (ΚΨΥ) Αγίων Αναργύρων λειτουργεί, από τον Νοέμβριο του 2006, ως αποκεντρωμένη μονάδα του ΨΝΑ, σε τομεοποιημένη βάση, καλύπτοντας το πλήρες φάσμα των αναγκών ψυχικής υγείας μιας ορισμένης περιοχής (Αγ. Ανάργυροι/Καματερό, Νέα Φιλαδέλφεια/Ν. Χαλκηδόνα, Μεταμόρφωση), καθώς τις ανάγκες της μετανοσοκομειακής φροντίδας ασθενών από μια πολύ ευρύτερη περιοχή (Ν. Ηράκλειο, Ν. Ιωνία, 4^ο διαμέρισμα Δήμου Αθηναίων), οι οποίοι νοσηλεύονται στο ΨΝΑ και επομένως στο 9^ο ΨΤΕ.

Είναι διασυνδεδεμένο με το  9^ο ΨΤΕ του ΨΝΑ, έτσι ώστε, όλοι όσοι νοσηλεύονται σ΄ αυτό (κάτοικοι όλων των ως άνω περιοχών), ν΄ αναλαμβάνονται και να στηρίζονται, εν συνεχεία, με επισκέψεις στο ΚΨΥ, με επισκέψεις κατ΄ οίκον και με προγράμματα στο Κέντρο Ημέρας του ΚΨΥ. Η λειτουργία αυτή του ΚΨΥ έγινε δεκτή από την αρχή και λειτούργησε ως πιλοτικό πρόγραμμα. Οι ετήσιες επισκέψεις στο ΚΨΥ έφτασαν, το 2013, τις 9000 περίπου, ενώ, την ίδια περίοδο, οι κατ΄ οίκον  επισκέψεις έφτασαν τις 2500.

Η λογική, στη βάση της οποίας λειτουργεί το ΚΨΥ, είναι αυτή που υποτίθεται ότι θα έπρεπε να διέπει το δίκτυο των δημόσιων ολοκληρωμένων κοινοτικών υπηρεσιών, των οποίων η ύπαρξη, ποιοτικά και ποσοτικά, θα ήταν η εκ των ουκ άνευ προϋπόθεση για το ξεπέρασμα του ψυχιατρείου. Το «κλείσιμο» του ψυχιατρείου, στο βαθμό που δεν συλλαμβάνεται ως κατάργηση, ή, απλώς, ως μεταφορά υπηρεσιών, θα έπρεπε να είναι συνυφασμένο με την ίδρυση δεκάδων άλλων ΚΨΥ σαν αυτό των Αγ. Αναργύρων.

Δεν υπάρχει καμιά λογική εξήγηση στην αντίφαση που βιώνουμε ανάμεσα σε διακηρύξεις ότι χρειάζεται να γίνουν ΚΨΥ και ταυτόχρονα να οδηγείται στο κλείσιμο το ΚΨΥ Αγ. Αναργύρων, που προσπαθεί ακριβώς σ΄ αυτή την εναλλακτική κατεύθυνση.

Λάβετε υπόψιν ότι το ΚΨΥ Αγ. Αναργύρων στελεχώθηκε, σε ποσοστό περίπου 90%, με προσωπικό του ΨΝΑ όλων των ειδικοτήτων, σε μια λογική «μετατροπής των πόρων» (ανθρώπινων, οικονομικών κλπ), εγκαθιδρύοντας μια νέα, εναλλακτική υπηρεσία με περίπου μηδαμινό επιπλέον κόστος.

Το ΚΨΥ Αγ. Αναργύρων, παρ΄ όλες τις δυσκολίες του, μπορεί, για το προβλεπτό μέλλον, να «επιβιώσει» αν αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της έλλειψης γιατρών (αν και δεν είναι το μόνο).

Θεωρώ ότι οι όποιες διαφωνίες και γενικότεροι διαφορετικοί προσανατολισμοί, αναπόφευκτοι παντού, πόσο μάλλον στον χώρο της ψυχικής υγείας, δεν θα πρέπει να μπαίνουν εμπόδιο στην ενδοθεσμική επικοινωνία και στην από κοινού αντιμετώπιση ζωτικών  προβλημάτων της υπηρεσίας, δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με εκδικητικό τρόπο και πρακτικές στοχοποίησης : από αυτές τις πρακτικές και τους τρόπους διαχείρισης της υπηρεσίας, αυτοί που κυρίως βγαίνουν, τελικά, ζημιωμένοι είναι οι χρήστες των υπηρεσιών, είναι οι ασθενείς μας.

Το ΚΨΥ, στην διασυνδεδεμένη λειτουργία του με το 9^ο ΨΤΕ, χρειάζεται αυτή τη στιγμή, επειγόντως, τουλάχιστον δυο (2), επιπλέον, ειδικευμένους ψυχιάτρους (αν και τέσσερις (4) και ήταν ο αριθμός που θα κάλυπτε πραγματικά τις ανάγκες), διατεθειμένους να εργαστούν στη λογική της ως άνω περιγραφείσας λειτουργίας. Υπάρχει πολυκλαδική ομάδα, αλλά, όπως καταλαβαίνετε, χωρίς ψυχιάτρους δεν μπορεί να λειτουργήσει μια υπηρεσία ψυχικής υγείας όπως η ως άνω.

Παρά την δραματική έλλειψη ψυχιάτρων στο ΨΝΑ συνολικά, μια προσεκτική ανακατανομή τους, ενόψει της απολύτως αναγκαίας πρόσληψης ψυχιάτρων για όλο το ψυχιατρείο, θα μπορούσε να εξασφαλίσει την επιβίωση του ΚΨΥ.

Εναλλακτικά, ή σε συνδυασμό, χρήσιμη θα ήταν η πρόσληψη τριών (3) επικουρικών ψυχιάτρων με δυνατότητα ανανέωσης της παραμονής τους στο ΚΨΥ (και το 9^ο ΨΤΕ)  πολύ πέραν του ενός έτους.

Σας παρακαλώ να δείτε με τη δέουσα προσοχή και ενδιαφέρον το αίτημα αυτό γιατί, η μη αντιμετώπισή του, συνεπάγεται την ολοσχερή αδυναμία λειτουργίας του ΚΨΥ και το εντός ολίγων μηνών κλείσιμό του.

Αυτό θα έχει ως συνέπεια όχι μόνο την επιδείνωση της ψυχικής υγείας εκατοντάδων ανθρώπων, αλλά και την περαιτέρω κοινωνική απόρριψη και εγκατάλειψή τους και την απειλή για την ίδια τη ζωή πολλών εξ΄ αυτών, καθώς οι πολλαπλοί λόγοι για τους οποίους χάνουν τη ζωή τους οι ψυχικά πάσχοντες είναι, συχνά, αφανείς και, όχι σπάνια, συνδέονται με την ανεπαρκή θεραπευτική και κοινωνική φροντίδα και στήριξη.

Θ. Μεγαλοοικονόμου

Δ/ντής ψυχίατρος