Οικονομική κρίση ή ηθική αποδόμηση;
Με αφορμή την ποινική δίωξη ψυχολόγων από την Διοίκηση του Ψ.Ν.Α. «Δρομοκαΐτειο»
Τα γεγονότα είναι γνωστά: Το Δ.Σ. του Ψ.Ν.Α. «Δρομοκαΐτειο», εκμεταλλευόμενο το ιδιότυπο καθεστώς διοικητικής λειτουργίας του Νοσοκομείου – Κληροδότημα που όμως χρηματοδοτείται από τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΥΥΚΑ) – έλαβε τον τελευταίο χρόνο μια σειρά από αποφάσεις αναχρονιστικού και «μεσαιωνικού» χαρακτήρα για την τύχη των εξυπηρετούμενων ασθενών και για την αντοχή των ίδιων των εργαζομένων.
Οι αποφάσεις αυτές, ενάντια σε κάθε σύγχρονη αντίληψη παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας, διασφάλισης και προστασίας των δικαιωμάτων των ασθενών και συνέχισης του αποϊδρυματισμού και αλλαγής της ασυλικής λογικής και πρακτικής, είναι συνοπτικά οι εξής: α) Διακοπή κάθε σχεδίου αποϊδρυματισμού και εγκατάλειψη στην ουσία των δομών της ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης του Νοσοκομείου. β) Μεταφορά των εξωτερικών ιατρείων του Νοσοκομείου από το κέντρο της Αθήνας στον χώρο του Δρομοκαϊτείου. γ) Διοικητική Μεταφορά, χωρίς την παραμικρή επιστημονική – θεραπευτική τεκμηρίωση και διαβούλευση με τα εκλεγμένα όργανα ασθενών από τα οξέα στα χρόνια τμήματα του Νοσοκομείου, με στόχο την αύξηση εσόδων από νοσήλια, δηλ. θωράκιση απέναντι στην προοπτική μετασχηματισμού τους σε δίκτυο κοινοτικών δομών ψυχικής υγείας. δ) Η συρρίκνωση της δωρεάν φαρμακευτικής αγωγής απόρων ασθενών, θυμάτων της κοινωνικής και οικονομική κρίσης.
Τα σημεία αυτά, ενδείξεις της γενικότερης απορρύθμισης του χώρου της ψυχικής υγείας, θέτουν μερικά βασικά ερωτήματα:
1) Η Διοίκηση του ΨΝΑ «Δρομοκαΐτειο» τελεί εν συγχύσει ή ανεξέλεγκτα και αυταρχικά αποφασίζει για επιστροφή της ψυχιατρικής φροντίδας στον 19ο αιώνα, στο ασυλικό βάραθρο και τον εξευτελισμό της ανθρώπινης ύπαρξης;
2) Η ψυχιατρική κοινότητα πόσο μπορεί να μένει απαθής παρατηρητής τέτοιων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο χώρο της ψυχικής υγείας;
3) Η οικονομική κρίση σε ποιο βαθμό μπορεί να χρησιμοποιείται ως πολιτικό άλλοθι για την επικράτηση της δεοντολογικής ανομίας και ηθικής κρίσης, απέναντι σε κατεκτημένα δεκαετιών;
4) Ποια είναι η πολιτική θέση της ηγεσίας του ΥΥΚΑ απέναντι σε μία διοίκηση που λειτουργεί αυθαίρετα ως «κράτος εν κράτει», επιβαρύνοντας τον ισχνό κρατικό προϋπολογισμό;
Η άσκηση της ψυχιατρικής, πόσο μάλλον η διακηρυγμένη αρχή της συνέχειας της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης από την Ελληνική Πολιτεία, δεν μπορεί να πραγματοποιείται χωρίς την τήρηση και σεβασμό ενός ηθικού – δεοντολογικού πλαισίου και την αποδόμηση κάθε ελπίδας χιλιάδων χρηστών υπηρεσιών ψυχικής υγείας και των οικογενειών τους στη χώρα μας.
Χρειαζόμαστε άραγε μια «Νέα Λέρο» για την διεκδίκηση του αυτονόητου στην ψυχική υγεία;
Στυλιανίδης Στέλιος,
Αν. Καθ. Κοινωνικής Ψυχιατρικής, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Εθνικός Εκπρόσωπος για την Ψυχική Υγεία στον Π.Ο.Υ.
Αντιπρόεδρος Παγκόσμιας Εταιρείας για την Ψυχοκοινωνική Αποκατάσταση (WAPR)