17ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ
ΨΝΑ, 9ο ΨΤ, ΚΨΥ Αγ. Αναργύρων,
ξενώνες/οικοτροφεία «Σεμέλη»,
«Μετάβαση», «Ιρις», «Αμάλθεια»,
«Οδύσσεια», διαμερίσματα Αχαρνών 1
ΟΧΙ ΣΤΟ ΡΑΤΣΙΣΜΟ
ΝΑΙ ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑ «ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ» ΤΟY ΚΑΘΕ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
Το 17ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ έρχεται σε μια περίοδο που αποτελεί τομή στις εξελίξεις: μετά το κατέβασμα του διακόπτη της ΕΡΤ και ενώ ετοιμάζεται το κατέβασμα μιας σειράς από διακόπτες σε όλο το φάσμα των δημόσιων υπηρεσιών, στην Υγεία, στην Παιδεία, στην τοπική αυτοδιοίκηση και σε ό,τι έχει απομείνει από την λεγόμενη Πρόνοια.
Μια σειρά από νοσοκομεία έχουν προγραμματιστεί να κλείσουν, χιλιάδες νοσοκομειακές κλίνες να καταργηθούν, ενώ το ίδιο αφορά τα σχολεία και τα διάφορα εκπαιδευτικά ιδρύματα, με το προσωπικό να παίρνει τον δρόμο των «μετακινήσεων» και της απόλυσης και τους χρήστες των υπηρεσιών να πρέπει να πληρώνουν όλο και πιο υψηλό αντίτιμο για να τους παρασχεθούν όλο και πιο υποβαθμισμένες υπηρεσίες.
Πλήρης κατεδάφιση/ιδιωτικοποίηση του δημόσιου, πλήρης ελαστικοποίηση της αγοράς εργασίας και δραστική μείωση του κόστους εργασίας, πλήρης απεξάρθρωση του λεγόμενου «κράτους πρόνοιας», είναι το τρίπτυχο των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, όχι για να αντιμετωπιστεί η κρίση (οι πολιτικές αυτές διαρκώς την επιδεινώνουν), αλλά για την σωτηρία του συστήματος και την ανάκτηση της απρόσκοπτης κερδοφορίας του.
Ακόμα και τα γλίσχρα κοινωνικά επιδόματα, που, ούτως ή άλλως, δεν ήταν ποτέ τίποτα περισσότερο από «επιδότηση της στέρησης και της αθλιότητας», γίνονται τώρα, ακόμα και αυτά, όλο και πιο δυσπρόσιτα : η επιδοματική αναπαραγωγή των στρωμάτων που ωθούνται στο κοινωνικό περιθώριο, γίνεται όλο και πιο ανυπόφορη για το σύστημα στην κρίση του. Τα κοινωνικά αυτά στρώματα, που πολλαπλασιάζονται σήμερα με γεωμετρική πρόοδο, γίνονται, πλέον, περιττά, «βάρος» και γι΄ αυτό, η πολιτική της αναπαραγωγής τους ως τέτοιων, μεταλλάσσεται ήδη σε ποικίλες πολιτικές εξόντωσης, με έμμεσους κυρίως, προς το παρόν, τρόπους, αλλά και τους πιο άμεσους να έρχονται όλο και πιο πολύ στο προσκήνιο, με τις πρακτικές και τις διακηρύξεις νεοναζιστικών μορφωμάτων όπως η Χρυσή Αυγή.
Στα πλαίσια της κατεδάφισης της Υγείας, η Ψυχική Υγεία, όντας πάντα ο «αδύνατος κρίκος» του συστήματος, φαίνεται να διατηρεί την «πρωτοκαθεδρία» της στην απαξίωση και στην απόρριψη: οι ψυχιατρικές μονάδες, στον δημόσιο και στον ιδιωτικό «μη κερδοσκοπικό» τομέα, πνέουν κυριολεκτικά τα λοίσθια. Δραματική έλλειψη προσωπικού, κάτω από τα όρια των όποιων δυνατοτήτων λειτουργίας, στις μονάδες νοσηλείας και στο πλήθος των στεγαστικών εξωνοσοκομειακών μονάδων (ξενώνες, οικοτροφεία), με τον παράγοντα της γεωμετρικά πολλαπλασιαζόμενης υποστελέχωσης, αλλά και της μείωσης των μισθών ή της μη καταβολής καθόλου μισθών για 6-10 μήνες (όπως στις ΜΚΟ), να επιπροστίθενται στις εγγενείς παθογένειες του συστήματος, στην κατασταλτική λογική και στον περαιτέρω εκβαρβαρισμό του, καθώς, στο βαθμό που οι ανάγκες δεν τυγχάνουν της δέουσας θεραπευτικής/ψυχοκοινωνικής απάντησης, απλώς καταστέλλονται και/ή απορρίπτονται.
Στον χώρο της Ψυχικής Υγείας είναι που διακωμωδείται στο έπακρο η έννοια του «κλεισίματος του ψυχιατρείου» - από χειραφετητική κάποτε, επιδίωξη, τίθεται, πλέον, ως μνημονιακός στόχος στης λογική του στραγγαλισμού του όποιου συστήματος Ψυχικής Υγείας και των λειτουργών της και πρωτίστως, φυσικά, των ίδιων των ψυχικά πασχόντων. Σε δυόμιση χρόνια πρέπει ν΄ «αδειάσουν» τα εναπομείναντα ψυχιατρεία, χωρίς να υπάρχει τίποτα να τα υποκαταστήσει (πόσο μάλλον σε εναλλακτική κατεύθυνση, ως αλλαγή τρόπου σκέψης, πράξης και συστήματος), αλλά απλώς να διαχυθούν αλλού (με πιο φτηνούς όρους, σε λογικές συγχώνευσης, στα γενικά νοσοκομεία) και ν΄ αφήσουν, ως υπόλειμμά τους, το «δικαστικό ψυχιατρείο» (για τους ψυχικά ασθενείς που, έχοντας διαπράξει ποινικό αδίκημα, έχουν κριθεί ακαταλόγιστοι).
«Δικαστικό ψυχιατρείο» στη λογική του κοινωνικού ελέγχου και της διασφάλισης από την «επικινδυνότητα» (στην πραγματικότητα «δικαστικό κολαστήριο», όπως έχει δείξει η ευρωπαϊκή εμπειρία), σε συμμετρία με τις αντίστοιχες στρατοπεδικές λογικές για τους μετανάστες (Αμυγδαλέζα κλπ), τους τοξικομανείς κλπ, την διαχείριση μέσα από «υγειονομικές ζώνες» και την «ιατρικοποίηση της κρίσης» (διαπόμπευση οροθετικών, οι μετανάστες ως κίνδυνος για επιδημίες κλπ).
Επιπλέον, ο εγγενής στην κυρίαρχη ψυχιατρική ρατσισμός (στην λειτουργία της ως μηχανισμού κοινωνικής άμυνας απέναντι στους ‘μη κανονικούς’) εκσυγχρονίζει τον εξοπλισμό του με τα νέα ταξινομικά συστήματα αντικειμενοποίησης και πραγμοποίησης του ψυχικά πάσχοντα, όπως το αμερικανικό DSM 5, καθώς και με τη νέα ευγονική που ευαγγελίζεται η προϊούσα βιολογικοποίηση του τρόπου σκέψης και πράξης της ψυχιατρικής με τις γονιδιακές έρευνες και εφαρμογές. Είναι αυτές οι πρακτικές που εγκυμονούν τη νέα διάσταση του ρόλου που καλείται να παίξει η ψυχιατρική για την προσαρμογή του προσώπου και της κοινωνίας στη νέα τάξη πραγμάτων, ενός ρόλου που ασκείται σε μια λογική η οποία αγκυροβολεί στις ανάγκες του καπιταλισμού στην κρίση του και έχει εξ΄ αντικειμένου πρόθυμους υποστηριχτές στο πολιτικό σκηνικό - τους νεοναζιστές της Χρυσής Αυγής, αλλά και πολλούς άλλους, με αντίστοιχες απόψεις, διάσπαρτους στους μηχανισμούς της παρούσας διακυβέρνησης.
Το σκηνικό που διαμορφώνεται έχει πλευρές και εκδηλώσεις που κατ΄ ουδένα τρόπο μπορούν να αγνοούνται και να επιτρέπουν τον όποιο εφησυχασμό, όταν η «στείρωση και ευθανασία» των αναπήρων και των ψυχικά πασχόντων προβάλλονται σε ιστοσελίδα του νεοναζιστικού μορφώματος και όταν γνωστοί λαϊκιστές δημοσιογράφοι καλούν στελέχη της Χρυσής Αυγής σε τηλεοπτικές εκπομπές για να διακηρύξουν τις κανιβαλικές και απανθρωποποιητικές αντιλήψεις τους για τον «Καιάδα της νέας εποχής», όπου είναι έτοιμοι να ρίξουν τους «είλωτες της νέας εποχής», τους μετανάστες και κάθε «διαφορετικό» άνθρωπο, καθώς και για την ευγονική («στείρωση και ευθανασία»), για να «καθαρίσει» το «ελληνικό αίμα» και από τους ψυχικά ασθενείς που, όπως για τους προπάτορές τους της χιτλερικής Γερμανίας, είναι κληρονομικά επιβαρυμένοι, εκφυλισμένα και κατώτερα όντα που πρέπει «να βγουν από τη μέση».
Είναι, για μιαν ακόμη φορά στην ιστορία, ζητούμενο αν και με ποιο τρόπο η ψυχιατρική θα μπορέσει, κινητοποιώντας τις ουσιαστικά θεραπευτικές και χειραφετητικές πλευρές της και ξεπερνώντας τον κατεστημένο θεσμικό εαυτό της, να αποφύγει την συγχώνευση του εγγενούς ρατσισμού του δικού της κυρίαρχου παραδείγματος με τον εθνοτικό ρατσισμό, στο νέο αμάλγαμα που ευαγγελίζεται ο νεοναζισμός για την θεωρία και την πολιτική του, ως, της «πάλαι ποτέ», «εφαρμοσμένης βιολογίας».
Η κατάσταση είναι περισσότερο κρίσιμη από ποτέ και τα διακυβεύματα πάμπολλα, ιδιαίτερα μάλιστα όταν ένα άτομο, με το ηθικό περίγραμμα του ευρύτερου χώρου των ρατσιστικών αντιλήψεων, μια τυπική τηλεπερσόνα με ρατσιστικά, εθνικιστικά και φασιστικά χαρακτηριστικά «καθαρού αίματος», εχθρικό σε κάθε έννοια «διαφορετικότητας», καλείται ν΄ αναλάβει Υπουργός Υγείας για να φέρει σε πέρας, «σαν έτοιμος από καιρό», το έργο που έχει σχεδιάσει και αποφασίσει η task force εντός του Υπουργείου Υγείας και η τρόικα.
Η υπεράσπιση της Ψυχικής Υγείας γίνεται, πλέον, ένα κοινωνικό και πολιτικό ζήτημα υπεράσπισης του «ανθρώπινου μέσα στον άνθρωπο», αυτού του ανθρώπινου που ακυρώνει η υπάρχουσα τάξη πραγμάτων.
Μας αφορά όλους.
28/6/2